N-VA en Groen reageren positief op de doorrekening van hun respectieve kiesprogramma's door het Planbureau. Vlaams Belang en PVDA plaatsen vraagtekens bij de oefening.

Het pakket maatregelen dat N-VA liet doorrekenen is het enige van alle partijen dat de begroting in lijn zou brengen met de Europese doelstelling, klopt voorzitter Bart De Wever zichzelf op de borst. Die Europese doelstelling is het budget weer onder de magische grens van 3 procent tekort brengen. In de plannen van N-VA komt het tekort in 2029 nog steeds uit op 3,6 procent, maar met een evenwicht bij de gewesten en gemeenschappen zou de 3 procent wel in het vizier komen.

"Wij hebben als enige partij de moed en de verantwoordelijkheidszin om binnen een realistisch begrotingstraject eerlijk aan te geven waar we naartoe moeten en hoe we dat kunnen doen", aldus voorzitter De Wever. "Dit mét een hogere economische groei, mét belastingverlagingen, mét extra investeringen in Politie, Justitie en Defensie, mét meer jobcreatie en mét een koopkrachtverhoging voor mensen die werken en ondernemen. Dat bevestigt nu ook het Planbureau."

De tweede 'beste' partij is PS, maar die verbetert de begroting vooral via nieuwe belastingen, aldus De Wever. Hij laakt dat Open VLD zelfs niet in de buurt komt van wat budgettair moet gebeuren, terwijl CD&V en Vlaams Belang het tekort zelfs nog doen oplopen.

Open VLD trekt dan weer de conclusie dat ze de enige partij is die zich kant tegen nieuwe belastingen. "Alle andere partijen willen nieuwe belastingen invoeren of bestaande verhogen. Bij Groen gaat het zelf over meer dan 22 miljard euro. Maar ook N-VA kiest voor 1,4 miljard extra lasten", reageert de partij. 

De Vlaamse liberalen stellen ook tevreden vast dat het Planbureau enkele maatregelen uit hun plannen bevestigt, zoals de verlaging van de belastingen voor werkenden. Ze betreuren wel dat er slechts 30 maatregelen bestudeerd werden, terwijl hun plan 90 maatregelen telt. "Daarom vertellen de conclusies van het Planbureau maar een derde van het verhaal", klinkt het. 

Bij de groenen is er tevredenheid over de berekeningen van het Planbureau. "We brengen het armoederisico naar nul, zorgen voor een eerlijk inkomen voor iedereen en meer mensen aan het werk, maken de ecologische keuze zoals het openbaar vervoer en renoveren goedkoper én verbeteren tegelijk ook nog eens het begrotingstekort doordat we de grote vermogens en grote vervuilers doen betalen", zeggen covoorzitters Jeremie Vaneeckhout en Nadia Naji.

Ze bevestigen dat er moet bespaard worden, "maar in tegenstelling tot anderen besparen wij niét op de mensen die nu al moeilijk rondkomen, op de sociale zekerheid of op de gezondheidszorg." Het meest opvallend in de groene voorstellen is het volledig wegwerken van het armoederisico. De invoering van de welvaartsgarantie herleidt dat risico tot nul. "Geen enkele andere partij doet dat de groenen na", luidt het. "Integendeel, bij enkele partijen stijgt de armoede zelfs."

Hoewel de economische impact van de klimaatmaatregelen - zoals van elke andere maatregel - doorgelicht werd, blijven de groenen wel op hun honger over de becijferde impact op CO2-uitstoot. Op vlak van klimaat kon het Planbureau van heel wat maatregelen de positieve effecten niet in kaart brengen, omdat ze niet voldoende geëquipeerd zijn. Dat zorgt voor een heel fragmentarisch beeld, betreuren de covoorzitters.

Vlaams Belang tekende eerder al bezwaar aan bij de methodologie van het Planbureau. "Zo wil het geen resultaten van maatregelen doorrekenen naar Vlaanderen of maatregelen die een wetswijziging nodig hebben", luidt het. "Dit maakt de hele oefening compleet nutteloos", herhaalt Europees Parlementslid Tom Vandendriessche het standpunt dat zijn partij vorige week al op een persconferentie innam.

Ook PVDA reageert sceptisch op de berekening. Volgens de directeur van de studiedienst, David Pestieau, moet het kader waarbinnen het Planbureau werkt, om ten minste drie redenen ter discussie worden gesteld. Zo weigeren de cijferaars een aantal belangrijke systeemmaatregelen door te rekenen, zijn sommige economische modellen gebaseerd op een neoliberale logica en worden sommige maatregelen op een conservatieve of zelfs twijfelachtige manier berekend, zegt Pestieau.

Bij dat laatste doelt hij op de miljonairstaks en de herinvoering van de wettelijke pensioenleeftijd op 65 jaar. "Tegen deze achtergrond kan de doorberekening van de programma's niet worden gebruikt als leidraad in het politieke debat. We hebben een ideeënstrijd nodig, niet slechts een technisch debat tussen boekhouders in het kader van Europees besparingsbeleid", besluit Pestieau.

Aan Franstalige zijde steekt PS-voorzitter Paul Magnette de draak met de MR van Georges-Louis Bouchez. "De PS is de beste aan Franstalige zijde. We herinvesteren niet alleen in de lonen, in gezondheid en in de openbare diensten, we doen dat bovendien door enkel de 2 tot 3 procent rijkste te laten betalen en we slagen en er zelfs in de schuld en het tekort onder controle te houden. En wie is de slechtste van de klas? Je raadt het nooit: de MR", aldus Magnette. 

Op de sociale media verweren de Franstalige liberalen zich. Zij wijzen op de economische groei, de koopkracht en de lagere loonlasten die hun prioriteiten teweeg brengen. "Het Federaal Planbureau bevestigt dat onze fiscale maatregelen alle Belgen ten goede komen, door de economische groei, de jobcreatie en bescherming van het milieu te stimuleren", zegt voorzitter Bouchez.

Volgens de berekening van het Planbureau zouden de plannen van PS het tekort op de begroting tot 4,5 procent doen dalen en de schuld helpen afnemen tot 111,6 procent. De plannen van MR doen het tekort en de schuld daarentegen oplopen tot 7,6 procent en 121,5 procent. De economische groei zou volgens de liberale prioriteiten uitkomen op gemiddeld 1,7 procent, terwijl er ook 338.000 jobs zouden bijkomen - ten opzichte van 220.000 jobs bij ongewijzigd beleid.