België kan meer doen om de invloed van de tabaksindustrie op het volksgezondheidsbeleid te beperken. Dat zegt Sciensano. Het gezondheidsinstituut pleit onder meer voor de opstelling van een gedragscode en een transparantieregister.
Sciensano onderzocht voor het eerst de inspanningen van de overheid tegen de inmenging van de tabaksindustrie in het volksgezondheidsbeleid. De studie, verricht in het kader van een internationale enquête, zet België op de 38e plaats van 100 landen en op de 9e plaats van 25 Europese landen. Ondanks die plaats boven het gemiddelde zijn er nog tekortkomingen, zegt Sciensano.
Dat wijst erop dat er, naast het algemeen lobbyregister van de Kamer van volksvertegenwoordigers en een verbod op sponsoring van de tabaksindustrie, geen formele maatregelen zijn die interacties met ministers en beleidsmakers reglementeren of beperken.
Sciensano nam de openbare informatie tussen 2020 en 2025 onder de loep en nam geen directe, ongerechtvaardigde interacties tussen de Belgische autoriteiten en de tabaksindustrie waar in beleidsvorming. "Toch zijn er aanwijzingen van inmenging vastgesteld", zegt Sciensano, "waaronder contacten met groepen die de belangen van de sector onrechtstreeks vertegenwoordigen en samenwerkingen met de industrie in het kader van sensibiliseringscampagnes over zwerfvuil van sigarettenpeuken".
Transparantieregister en verbod draaideurmethode
Het gezondheidsinstituut pleit daarom voor een verplicht en openbaar transparantieregister voor alle contacten tussen de overheid en de tabaksindustrie, inclusief organisaties die indirect haar belangen behartigen. Daarnaast moet er een verplichte gedragscode komen en moet het voor de tabaksindustrie verboden worden om bewustmakingscampagnes rond tabak uit te werken.
Sciensano beveelt ook aan de tabaksindustrie te verplichten om transparant en nauwkeurig informatie te verstrekken over haar activiteiten en pleit tot slot voor een verbod op de draaideurmethode, zodat huidige of voormalige kaderleden uit de tabaksindustrie geen kaderfuncties kunnen opnemen bij de overheid, en omgekeerd.
