Schijnoverleg en cherry picking van Frank Vandenbroucke: daarmee moeten we komaf maken. Geef ruimte aan sociaal ondernemerschap en innovatie, iets wat van onderuit groeit en niet van bovanaf kan worden opgelegd. Dat was grosso modo de rode draad tijdens de eerste bijeenkomst van Vista Minds in Leuven. Met die boodschap konden de aanwezige politici alvast aan de slag.

Met de denktank Vista Minds, officieel gestart op 14 oktober, wil orthopedisch chirurg en professor Kristoff Corten vooral oplossingen bedenken voor het functioneren van extramurale netwerken die nu onder druk staan. De denktank positioneert zich uitdrukkelijk als syndicaal onafhankelijk. In maart 2026 zullen de bedachte oplossingen besproken worden. Op de eerste bijeenkomst stond een confrontatie met drie politici centraal, waarbij artsenvertegenwoordigers hun besognes nog eens scherp stelden.

Als het van Stan Politis (VBS-voorzitter, Bvas) afhangt, schrapt of wijzigt Arizona dringend twee cruciale Riziv-artikelen: artikel 15, paragraaf 2, en artikel 35, paragraaf 4, dat bepaalt dat alle directe en indirecte kosten in het honorarium van de arts zitten. Dat maakt het voor extramurale (kinder)artsen bijvoorbeeld onmogelijk om uit de kosten te komen. “Minister Vandenbroucke wil de gezondheidszorg volledig binnen de ziekenhuismuren trekken, extramurale praktijken krijgen geen zuurstof. Creëer een gelijk speelveld!”. Met die oproep oogstte hij applaus bij het publiek.

Thomas Gevaert (ASGB, Kartelvoorzitter) pikte daarop in. “De minister beperkt diverse private bronnen zoals de supplementen en snoert de medische beeldvorming in. Hij belemmert zorgverleners in hun tariefzetting. Hij wil ons ‘zelfstandig’ laten werken, maar zijn beleid drijft de artsen naar het "slechtste van twee werelden": zelfstandig zijn zonder de bijbehorende therapeutische of financiële vrijheid. 

Volgens Jos Vanhoof (VAS-voorzitter) wordt continu ingebroken op het afsprakensysteem artsen-patiënten, onder meer door de stelling van Vandenbroucke dat de overheid artsen subsidieert, daar waar die subsidiëring van de patiënten zelf komt. Die correctie had vicevoorzitter van Bvas Johan Blanckaert al beklemtoond op het debat Medische Wereld de week voordien. Vista Minds toonde er enkele fragmenten van (zie ook ons verslag).

Tijdens het debat hadden Tom Bovyn (voorzitter Federatie Vrije Beroepen) en Johan Blanckaert ook vragen bij het bedrag van 15 miljard dat de patiënt bij ons out-of-the-pocket zou betalen voor zijn gezondheidszorg (Oeso-cijfers). Bovenop het huidige budget van 42 miljard dus. Dr. Bovyn: “Volgens mij klopt dat bedrag niet. Wat niet belet dat we als artsen ook in eigen boezem moeten kijken. Wat de patiënt van ons verwacht, is dat wij kunnen aantonen dat supplementen niet dienen voor zelfverrijking. Vermits we nu elektronisch moeten factureren, zou het voor ziekenfondsen een koud kunstje moeten zijn om de bijdrage van de patiënt te preciseren.”

Volgens insiders zou de berekening van de Oeso inderdaad nogal kort door de bocht zijn omdat het out-of-the-pocketbedrag internationaal anders berekend wordt dan nationaal. Wordt zeker vervolgd.

“Overleg”

Dokter Blanckaert ontkrachtte nog een andere these die de minister herhaaldelijk verkondigt, namelijk dat hij zeer veel overlegde (negen keer) met de vertegenwoordigers van het werkveld. “Dat overleg mondt telkens uit in een monoloog van de minister. Het is geen overleg, maar een dictaat. Hij spant de kar voor het paard.”

Typisch waren drie dia’s die de minister vorige maand projecteerde in verband met de ziekenhuis- en nomenclatuurhervorming, signaleerde hij. De laatste dia meldde dat in jaar één deze hervorming kostendekkend zou moeten zijn voor de ziekenhuizen. Waarop Johan Blanckaert  de minister vroeg wat er inzake afhoudingen in jaar twee zou gebeuren. Vandenbroucke gaf aan dat er dan "terug weer gesproken kon worden over afhoudingen op het professionele gedeelte.”

“Voor ons is dat onaanvaardbaar en wellicht probeerden ziekenfondsen en ziekenhuizen zo weer de poort open te zetten voor afhoudingen op ons professioneel deel. Bij vragen om verduidelijkingen antwoordde de minister tweemaal fel ontwijkend op officiële vergaderingen.”

Frieda Gijbels (N-VA) liet weten dat die afhoudingen alleszins niet in het regeerakkoord staan. En voor partijgenote Kathleen Depoorter is de Kaderwet sowieso nog niet gestemd, "dus mocht dat zinnetje er deel van uitmaken, dan kan het zeker worden aangepast."

Voor dr. Gevaert moet het gedaan zijn dat de minister zich bedient van de praktijk van ‘cherry picking’: selectief het werkveld beluisteren om dan enkel die zaken eruit te pikken voor het beleid die passen in zijn ideologie. Waarbij hij Frieda Gijbels en Kathleen Depoorter van de Arizonacoalitie expliciet uitdaagde met de vraag hoe ze daar concreet tegenin gingen. Jos Vanhoof zat op dezelfde golflengte: “Vandenbroucke kan zijn ding doen in de Arizonacoalitie omdat hij niets meer te verliezen heeft. Achteraf zal die coalitie na een slecht doorgevoerde hervorming voor ons, dan de handen in onschuld wassen, want ze zal wijzen naar Vandenbroucke. Wat doen jullie,  politici, daaraan om dat tegen te gaan?”

Simpel voor Irina De Knop (Open VLD) om daarop te antwoorden, zo leek het. Als oppositielid verwees ze naar ‘de mooie woorden’ in het regeerakkoord, “terwijl we dag na dag afstevenen op staatsgeneeskunde. Wat nu in de Kaderwet staat, zou bij ons een no passaran geweest zijn.” Frieda Gijbels (N-VA) gaf haar lik op stuk: “In de vorige legislatuur is de supplementenbeperking wel goedgekeurd!” 

Ondernemerschap 

Moderator Michaël Van Droogenbroeck (VRT) peilde bij de panelleden naar de mate waarin politiek de contouren van het ondernemerschap en de innovatie kon schetsen en in hoeverre dat wenselijk was. Ietwat cynisch bekeek Tom Bovyn dat: “Eigenlijk moeten we Frank Vandenbroucke dankbaar zijn: dankzij zijn Kaderwet zitten we nu allemaal hier. Weliswaar in een gouden kooi, in een kader dat door de minister getekend is.” Zijn federatie had twee negatieve adviezen laten formuleren via de raad voor zelfstandigen en KMO’s. De adviezen werden gevraagd naar aanleiding van de beperkingen op ereloonssupplementen, in het bijzonder voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming. De Raad oordeelde dat de beperkingen die de kaderwet oplegde aan de zorgverleners, een duidelijke "inbreuk op het ondernemen" vormden.

Scherp was ook dr. Politis waar hij verduidelijkte dat ondernemerschap vertrekt van onderuit. “Nu legt minister via de opdrachtenbrief alles op van bovenaf, wat ondernemerschap verstikt.” Dr. Gevaert ontkrachtte dat de minister steeds ‘investeert’. “Klopt niet: wij investeren met ons allen. Het is overigens een illusie dat de overheid innovatie kan volgen.”

Vanuit zijn expertise gaf econoom Ivan Van de Cloot mee dat we de basisfundamenten goed moeten neerzetten: zorgverleners worden niet direct gesubsidieerd, artsen krijgen een vergoeding die ‘klantgedreven’ is. “Dat moeten we niet laten bepalen door iemand die dogmatische denkt. Het Westen is welvarend geworden door vrije keuze en ondernemerschap.”

> "Artsenberoep is totaal gesubsidieerd" (Vandenbroucke)£

> Het miljard van de ziekenfondsen: politici benoemen olifant in de kamer