Een bevraging van BeMedTech bij verpleegkundigen en medisch laboratoriumtechnologen maakt onder meer duidelijk dat ruim de helft van de respondenten (55%) al een prikongeval had. Hoe meer anciënniteit, hoe kleiner de kans dat de zorgverlener in het afgelopen jaar een prik- of snijongeval had. Bijna 35% van de meest recente prikincidenten deed zich voor terwijl de naald gebruikt werd. Tijd voor actie!
Het is een oud zeer: prik- en snijongevallen bij gezondheidswerkers. In dit internationaal jaar van de verpleegkundigen nemen beMedTech en de leden van de werkgroep safety het voortouw nemen door actief bij te dragen aan de preventie van prik- en snijongevallen. Dat met een survey (1, 2) - op vraag van beMedTech, bij verpleegkundigen en medisch laboratorium-technologen (MLT). U kan het volledige rapport van de survey raadplegen op de site van bemedtech.
De bevraging maakt duidelijk dat Belgische verpleegkundigen en MLT (medisch laboratoriumtechnologen) nog steeds de dans niet ontspringen. Enkele frappante conclusies:
· Meer dan de helft van de respondenten (55%) had al een prikongeval (bijna 64% van de verpleegkundigen, bij MLT ongeveer 28%).
· Hoe meer anciënniteit de zorgverlener heeft, hoe kleiner de kans dat deze in het afgelopen jaar een prik- of snijongeval had.
· Volledig in lijn met de verwachtingen doen de meeste prik- en snijongevallen met verpleegkundigen zich voor in de patiëntenkamer (35%), bij de MLT is dit het labo (iets meer dan 64%).
· Bijna 35% van de meest recente prikincidenten deed zich voor tijdens het gebruik van de naald.
Zware impact
Dergelijke (bijna-)ongevallen hebben een zware budgettaire en menselijke impact. De directe kostprijs van een prik- of snijongeval wordt geschat tussen de 500 à 1.600 euro. Zelfs als er geen besmetting optreedt is er vaak een langdurige impact op het geestelijk welzijn.
Europa publiceerde daarom de Richtlijn 2010/32/EU14. Het Kb van 17 april 2013 verzekerde de omzetting van de Europese richtlijn naar Belgische wetgeving. Het uitgangspunt van dit KB wordt gevormd door het “dynamisch risicobeheersysteem”. Het KB bevat o.a. bepalingen om medische hulpmiddelen ter beschikking te stellen, voorzien van een geïntegreerd veiligheidsmechanisme (safety devices), voorzien van veilige containers, opleiding organiseren en dergelijke meer. Toch is er nog werk aan de winkel.
beMedTech roept op tot een actief veiligheidsbeleid, gebaseerd op vijf kernpunten:
1 betere rapportering en monitoring; (1/5 verpleegkundigen en MLT’s geven aan dat ze hun laatste prik- of snijongeval niet gemeld hebben. Verder is een centraal register nodig dat Sciensano al geruime tijd moest overdragen aan FOD Werkgelegenheid).
2 verdere introductie van veiligheidsmateriaal en veilige procedures; (de transitie naar veiligheidsmateriaal verloopt maar moeizaam. Zo is bv slechts 1 op 10 van de verkochte hypodermische naalden voorzien van een veiligheidssysteem, voor vacuüm bloedafnamenaalden is dit ongeveer 2 op 10).
3 budgettaire ruimte voor zorginstellingen om de transitie mogelijk te maken; (financiering van veiligheidsmateriaal, bv door een gepaste vergoeding via de ligdagprijs of verlaging van de premie ongevallenverzekeringen voor zorginstellingen. Zorginstellingen zouden ook, op basis van duidelijke kwaliteitsindicatoren zoals de prevalentie van incidenten, financieel beloond kunnen worden voor goede resultaten).
4 investering in opleiding en bewustmaking van zorgverleners; ze kunnen de onderrapportering tegengaan en ze helpen een open cultuur bevorderen waar angst en taboes worden doorbroken. Immers, maar liefst 25% van de deelnemers aan de survey gaf aan dat ze hun laatste prik- of snijongeval niet meldden uit angst.
5 bindend wetgevend kader en striktere naleving. Meer dan 87% van de bevraagde verpleegkundigen en MLT’s oordelen dat meer en strenger toezicht op het ter beschikking stellen van veiligheidsmateriaal op de werkvloer tot een veiliger werkomgeving zou leiden.
(1) uitgevoerd door KU Leuven
(2) U kan het volledige rapport van de survey raadplegen op de website van beMedTech.
