Nu de controle op langdurig zieken strakker wordt aangespannen, geldt dat zeker voor fraude met ziekteattesten. De Orde waarschuwde er al voor dat het fenomeen steeds meer voorkomt. In 2023 werden 381 klachten geregistreerd – vooral van scholen en werkgevers – en dit jaar zit het cijfer al bijna even hoog. Bovendien blijven talrijke vervalsingen onder de radar, zeker wanneer ze zonder medeweten van de arts gebeuren.

De Tijd spoort werkgevers dan ook aan om ziekteattesten bij ontvangst grondig te controleren. Ontbreekt een handtekening, rijksregisternummer of RIZIV-nummer, dan is dat meteen een alarmsignaal. De overheid onderzoekt of een digitaal meldpunt bij de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) kan worden ingevoerd, waar vermoedelijke vervalsingen rechtstreeks kunnen worden gemeld.

Een rechtsgeldig ziekteattest moet drie essentiële elementen bevatten: de identiteit van de werknemer, de vaststelling van arbeidsongeschiktheid met vermoedelijke duur, en de vermelding of de werknemer het huis mag verlaten.

Een attest zonder handtekening is volgens de Orde ongeldig. De arts moet herkenbaar zijn aan naam, voornaam en Riziv-nummer, en het document eigenhandig ondertekenen. Alleen erkende artsen, tandartsen of vroedvrouwen mogen dergelijke attesten afleveren. Die erkenning is publiek raadpleegbaar via de website van de Orde.

Bij buitenlandse attesten wordt verificatie complexer: contact opnemen met de betrokken arts is niet altijd evident.

Twijfel over echtheid: wat dan?

Bij twijfel mag de werkgever rechtstreeks contact opnemen met de arts. Die mag enkel bevestigen of hij het attest heeft opgesteld – zonder medische details vrij te geven. Blijkt het attest vervalst, dan geldt de afwezigheid als ongewettigd. De werkgever doet er goed aan een schriftelijke bevestiging van de arts te vragen, raadt De Tijd aan. Zo kan de werkgever de werknemer formeel in gebreke stellen en eventueel het gewaarborgd loon terugvorderen.

Dat is echter juridisch complex en verloopt soms via de arbeidsrechtbank. Daarom blijft een snelle controle bij ontvangst cruciaal. Afhankelijk van de ernst kan de werkgever sancties opleggen of zelfs overgaan tot ontslag om dringende reden. Een attest namaken is uiteraard  strafbaar als valsheid in geschrifte.

Als de werkgever vermoedt dat de werknemer niet echt ziek is, kan hij zoals bekend een controlearts inschakelen. De werknemer is verplicht omhieraan mee te werken; weigering betekent verlies van recht op gewaarborgd loon. De controlearts bezoekt de werknemer thuis of nodigt hem uit op consultatie, en beoordeelt of de arbeidsongeschiktheid terecht is en of de duur correct is ingeschat.

Dixitattesten

Tot slot waarschuwt De Tijd voor de zogenaamde dixitattesten die enkel vermelden wat de patiënt zelf zegt, zonder dat de arts die verklaring bevestigt. “Dat document bewijst dus géén arbeidsongeschiktheid. Ook een bewijs van aanwezigheid bij een consultatie geeft geen recht op gewaarborgd loon.”

Alleszins: voor u is het essentieel om zorgvuldig en duidelijk te attesteren. Een correcte identificatie, handtekening en ondubbelzinnige vermelding van de arbeidsongeschiktheid blijven de beste bescherming tegen misbruik – zowel voor de arts als voor de patiënt. Heldere communicatie met werkgevers, binnen de grenzen van het beroepsgeheim, helpt bovendien om vertrouwen te bewaren in het medische attest als rechtsgeldig document.

Ø  Inspectiediensten halen 342 miljoen euro op uit strijd tegen sociale fraude