Na afgelopen weekend hadden op een zucht na 2.500 artsen gereageerd op de enquête van Medi-Sfeer en De Specialist over het wetsontwerp van minister Frank Vandenbroucke. Uit de resultaten blijkt een massale tegenstand, vooral bij Franstalige artsen en artsen die gedeconventioneerd zijn. Een meerderheid zegt bereid te zijn tot krachtige acties, zelfs tot staking.

De afwijzing is duidelijk: 56% van de respondenten meent dat het wetsontwerp “helemaal niet” bijdraagt tot meer transparantie in de gezondheidszorg. Slechts 7% ziet er een “zeer grote” bijdrage in.

De afwijzing is sterker bij Franstaligen (63 %) dan bij Nederlandstaligen (47%). Acht op de tien artsen (86% aan Franstalige kant en 74% aan Nederlandstalige kant) eisen dat de tekst volledig wordt ingetrokken en in overleg met de praktijk volledig wordt herschreven.

Duidelijk geïdentificeerde breekpunten

De belangrijkste maatregelen die als problematisch worden beschouwd, zijn: de dreiging van intrekking van het RIZIV-nummer (59%), de beperking van het recht om vrij honoraria vast te stellen (58%) en de koppeling van de financiering van de artsenvakbonden aan het conventiepercentage (22%). De afschaffing van de partiële conventie wordt vaker genoemd door Franstaligen (15%) dan door Nederlandstaligen (8%).

Wat de breekpunten betreft die acties kunnen rechtvaardigen, staan de beperking van de therapeutische autonomie (31%) en de dreiging van sancties zoals de intrekking van het RIZIV-nummer (26%) bovenaan.

Aantasting van de vrije geneeskunde

Meer dan zeven op de tien artsen (71%) vinden dat het project het principe van de vrije geneeskunde volledig ondermijnt. Dit gevoel is sterker bij Franstaligen (79%) dan bij Nederlandstaligen (62%). Huisartsen zijn iets minder uitgesproken (66%) dan specialisten (72%).

Op weg naar een massale opzegging van het akkoord?

Hoewel 39% van de artsen zich al heeft teruggetrokken uit het akkoord (40% aan Franstalige kant en 37% aan Nederlandstalige kant), zegt 22% dat ze dit “zeker” zullen doen als de tekst wordt aangenomen, en 24% sluit deze optie niet uit. Artsen die solo werken (35%) of in een gemengde praktijk (33%) zijn hier het meest toe geneigd.

Acties worden op grote schaal overwogen

Gevraagd naar de actiemiddelen, zegt 57% van de artsen bereid te zijn tot een tijdelijke stopzetting met minimale dienstverlening, 52% tot een administratieve staking en 45% tot een totale staking. Een betoging in Brussel krijgt de steun van 69% van de Franstaligen, maar slechts 44% van de Nederlandstaligen.

Als de tekst ongewijzigd wordt aangenomen, zou 79% van de artsen deelnemen aan een nationale staking. Ook hier zijn de Franstaligen (86%) meer vastberaden dan de Nederlandstaligen (72%).

Zorgen over de toekomst van het beroep

Voor 83% van de respondenten dreigt het wetsontwerp jonge artsen te ontmoedigen om zich in België te vestigen of te blijven. Dit gevoel is vooral sterk bij de Franstaligen (91%) maar wordt ook door een groot deel van de Nederlandstaligen (74%) gedeeld. Slechts 9% van de ondervraagde artsen is van mening dat de hervorming geen invloed zal hebben op de aantrekkelijkheid van het beroep. Deze vaststelling versterkt de vrees voor de toekomst van het gezondheidszorgstelsel.

Weinig voordelen

Ondanks de ambitieuze doelstellingen van de hervorming zien weinig respondenten voordelen. 59% ziet er absoluut geen positieve elementen in. De Nederlandstaligen zijn iets meer geneigd om bepaalde voordelen te zien: 38% noemt “meer transparantie over honorariumtoeslagen” (tegenover 22% van de Franstaligen) en 19% wil meer duidelijkheid over de status van het akkoord. Slechts 3% is voorstander van een meer gecentraliseerde aansturing van het systeem.

Wat is er nodig om de spanningen te verminderen?

Op de vraag wat hen zou kunnen overtuigen om de (zelfs gedeeltelijke) uitvoering van het project te aanvaarden, antwoordt bijna één op de twee artsen (48%) “niets”. 30% wijst echter op de noodzaak van duidelijke garanties voor hun autonomie en hun praktijk, terwijl 14% transparante overleg tussen de minister en de artsensyndicaten eist. Slechts 6% zegt meteen voorstander te zijn van de hervorming.

Scheidslijnen

Uit de analyse blijken verschillen naar taal, geslacht en leeftijd. Mannen zijn vaker “radicaler” tegen de tekst (53%) dan vrouwen (43%). De grootste critici zijn tussen 36 en 55 jaar oud. Vlaamse ziekenhuisartsen zijn iets minder tegen dan hun Waalse collega's, maar blijven in meerderheid tegen.

Is dialoog voldoende?

Donderdag hadden de artsensyndicaten een ontmoeting met minister Vandenbroucke en meldden zij dat er enige vooruitgang is geboekt, maar zij riepen ook op tot voortzetting van de dialoog. Het valt echter nog te bezien of deze oproep tot overleg voldoende zal zijn om het hele artsenkorps gerust te stellen.

Deelnemers

53% van de respondenten was man, 43% vrouw . De meerderheid van de deelnemende artsen was specialist (zowat zeven op de tien), 26% huisarts. Specialisten in opleiding maakten 1,6 % uit, huisartsen in opleiding O,6 %.

> Hier vindt u de grafieken

Lees ook

> “Artsen willen overlegmodel beschermen” (reacties op onze enquête)

> Zijn huisartsen echt tevreden over kaderwet?

> Oppositie én meerderheid streng voor hervormingsplannen Vandenbroucke

> Geen versnipperde, polariserende maatregelen! (Willeke Dijkhoffz)

> Oppositie én meerderheid streng voor hervormingsplannen Vandenbroucke

> Intussen telt een petitie tegen staatsgeneeskunde, vorige week gelanceerd door dr. Caroline Hermans, al meer dan 7.100 handtekeningen.

> Een gelijkaardige petitie van dr. Goossens die al eerder op het getouw werd gezet langs Franstalige kant en ook het ontslag van minister Vandenbroucke vroeg, overschreed de kaap van 8100 handtekeningen.