Kloppend hart zorg beschermen: onze collectieve verantwoordelijkheid bij politieke koerswijzigingen (cardiologen)

We bevinden ons op een kantelpunt. Budgettaire spanningen, razendsnelle wetenschappelijke vooruitgang en demografische verschuivingen zetten ons gezondheidszorgsysteem zwaar onder druk. In dat kader is de intentie van federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke om de zorg toegankelijk en duurzaam te houden, op zich prijzenswaardig. Vooral zijn strijd tegen tabaksgebruik en de ambitie om het volledige zorgtraject te digitaliseren, zijn coherent en waardevol. Maar...

"...moderniseren betekent niet hervormen zonder overleg of zonder respect voor gemaakte afspraken. Juist daar groeit onze bezorgdheid: verschillende ingrijpende maatregelen – die niet in het federale regeerakkoord stonden – hebben een directe impact op de cardiologie, zonder dat de beroepsgroep hierover werd gehoord. Het gaat om een kwetsbaar evenwicht."

Hervormingen buiten het regeerakkoord

"Het regeerakkoord vormde een duidelijk contract tussen partijen en burgers. Toch worden momenteel hervormingen voorgesteld die daar volledig buiten vallen. De afschaffing van het gedeeltelijk conventiestatuut en de uniforme beperking van ereloonsupplementen werden nooit als verkiezingsbeloften naar voren geschoven. Zulke ingrijpende bepalingen invoeren zonder uitdrukkelijk mandaat een jaar na het begin van de regeertermijn, ondermijnt het democratisch draagvlak. Wij erkennen het recht van een uitvoerende macht om te handelen, maar vragen dat de democratische spelregels – transparantie, dialoog, naleving van afspraken – gerespecteerd worden."

Partieel conventiestatuut: een evenwichtige regulator

"Al meer dan dertig jaar fungeert het gedeeltelijk conventiestatuut als sociale buffer. Het maakt een brede deelname aan het conventiesysteem mogelijk, terwijl artsen toch enige flexibiliteit behouden – noodzakelijk om niet-vergoede kosten op te vangen en te beantwoorden aan specifieke patiëntenbehoeften (bijvoorbeeld ruime consultatiemomenten of complexe procedures)."

"Door dit mechanisme af te schaffen, creëert men een kunstmatige binariteit: alles of niets. De meeste artsen zullen dan kiezen voor volledige niet-conventie om hun praktijk economisch leefbaar te houden. Dit vergroot net de ongelijkheid: hoogtechnologische centra – waar toegang net gegarandeerd zou moeten blijven – zullen minder conventionele zorg kunnen aanbieden. Kwetsbare patiënten zijn hiervan de dupe."

Beperking ereloonsupplementen: te uniforme benadering

"Misbruik moet aangepakt worden. Maar wie over het hele land een uniform plafond invoert zonder rekening te houden met de aard van de ingreep, het gebruikte materiaal, 24/7 beschikbaarheid of regionale kostenverschillen, ruilt rechtvaardigheid in voor boekhoudkundig egalitarisme."

"Vooral in de interventionele cardiologie lopen de materiaalkosten (bijv. bioresorbeerbare stents, transkatheterkleppen, 3D-imagingplatformen) hoog op, terwijl de vergoedingssystemen niet volgen. Een genuanceerdere aanpak vereist:

  • Mapping van de reële kosten (onderhoud, consumables, personeel).
  • Onderscheid tussen geplande en spoedprocedures, waarbij de inzet buiten de normale werkuren een specifieke erkenning verdient.
  • Automatische correctiemechanismen (indexatie, periodieke herziening) om te voorkomen dat technologische inflatie leidt tot een structureel deficit.
     

Terugbetaling TAVI onder druk

"De transkatheter-aortaklepimplantatie (TAVI) heeft de behandeling van aortastenose bij 75-plussers grondig veranderd en is volgens internationale richtlijnen (ESC 2023, Klasse 1A) evenwaardig aan chirurgie. Toch maken de nieuwe terugbetalingscriteria vanaf begin 2025 de procedure onhaalbaar voor veel patiënten."

"Strikte risicoscores (STS, EuroSCORE II) negeren leeftijd, kwetsbaarheid of comorbiditeiten. De verplichte korte tijdsspanne tussen het overleg van het Heart Team en de procedure beperkt bovendien de organisatiecapaciteit van ziekenhuizen, die al worstelen met wachtlijsten voor kritieke ingrepen. En het ontbreken van voorafgaand overleg met de Belgische wetenschappelijke verenigingen werpt twijfels op over de medische validiteit van deze criteria."

"Wij vragen dat een gemengde werkgroep wordt opgericht (Riziv – wetenschappelijke verenigingen – patiëntenvertegenwoordigers) om de terugbetalingsnormen te herzien op basis van de meest recente ESC-aanbevelingen van 2023 en de Belgische epidemiologische realiteit."

Postinfarctzorg: een kwetsbare schakel

"België heeft een sterk netwerk voor primaire angioplastie. Elke burger bevindt zich binnen 90 minuten van een cathlab. De uitdaging ligt downstream: opvolging, revalidatie, gedragsverandering. Nationale studies tonen dat een derde van de patiënten zijn bloedplaatjesremmers na één jaar niet meer correct inneemt, en de helft niet langer zijn cholesteroldoelen bereikt."

Hoe kan hieraan worden verholpen?

  • Duurzame financiering van multidisciplinaire revalidatie (kinesitherapeuten, voedingsdeskundigen, tabacologen, psychologen).
  • Een interoperabele digitale interface tussen ziekenhuiscardiologen, huisartsen en andere zorgverleners.
  • Een eenvoudig systeem van telemonitoring (bloeddruk, hartritme, gewicht) terugbetaald door het RIZIV om vermijdbare heropnames te voorkomen."
     

Aantrekkelijkheid van het beroep en dreigende tekorten

"Hoewel België jaarlijks goed opgeleide cardiologen aflevert, nadert een derde van de huidige beroepsgroep de pensioenleeftijd. Jonge artsen aarzelen omwille van:

  • een lang opleidingstraject (zes jaar geneeskunde, vervolgens zes jaar specialisatie met eventuele superspecialisatie),
  • hoge instapkosten (materiaal, software, verzekeringen, bijdragen)
  • voortdurende onzekerheid (wisselende tarifering, permanente hervormingen, administratieve last),
    en de emotionele belasting van de wachtdiensten en het uitoefenen van een vak met directe levensimpact.

Een stimulerend beleid moet inzetten op:

  1. Een hybride statuut voor jonge specialisten, dat inkomenszekerheid combineert met waardering voor hun activiteit.
  2. Vestigingskredieten die worden aangepast aan de regionale medische dichtheid.
  3. Administratieve vereenvoudiging (uniek loket).
  4. Mentorprogramma dat academische centra en perifere ziekenhuizen verbindt.

Ziekenhuisfinanciering en hoogtechnologische zorg

"Het voorgestelde model “BFM 2.0” – een vast budget per ziekenhuis – dreigt innovatie te verstikken. Cardiologie evolueert sneller dan de nomenclatuur kan volgen. Er is nood aan een apart innovatie­fonds, gevoed door een klein percentage van de belasting op medische hulpmiddelen en besparingen elders (kortere verblijven, vermijden van complicaties)."

"Zo'n fonds kan de aanschaf financieren van intracoronaire beeldvorming, katheters voor high-density ablatie en TAVI-systemen van de nieuwe generatie, zonder de werkingsbudgetten te doen ontsporen."

Digitalisering: een gezamenlijke inspanning

"De digitalisering van het patiëntendossier is een nobel doel, maar de praktijk toont een lappendeken van incompatibele software, dure licenties en ongelijke kostenverdeling. Daarom pleiten wij voor:

  • een nationaal softwarekadaster met officiële certificering,
  • een veilige cloudinfrastructuur beheerd door de FOD Volksgezondheid,
  • een subsidieberekening op basis van verwerkte dossiers – om grote centra niet te benadelen."
     

Concreet voorstel: naar een win-winsituatie

"We willen niet enkel de tekortkomingen benoemen, maar ook oplossingen bieden:

  • Regelgevingspauze: opschorting van maatregelen buiten het regeerakkoord en lancering van een impactaudit.
  • Thematische overlegmomenten elk kwartaal met overheden, wetenschappelijke verenigingen, ziekenhuizen en patiënten.
  • Dynamische nomenclatuurhervorming met een automatische jaarlijkse herziening gekoppeld aan de technologische evolutie.
  • Nationaal postinfarctprogramma: gefinancierd door RIZIV en tabaksfonds, gericht op 20% minder heropnames binnen de drie jaar.
  • Carrièreplan ‘Cardio 2030’: met onderzoeksbeurzen, regionale incentives en modules voor professioneel welzijn."
     

Besluit: koers houden, ritme bewaren

"De Belgische cardiologen staan open voor verandering. Van de eerste angioplastie in 1977 tot de ablaties via elektroporatie van vandaag hebben we telkens opnieuw innovatie omarmd. We vragen geen corporatieve privileges, wel een methode: co-creatie, transparantie en respect voor politieke afspraken."

"Wie het hart van de Belgen wil beschermen, moet ook zorgen voor zij die erover waken: stabiele werkomstandigheden, moderne tools en heldere regels. Zijn die aanwezig, dan kunnen wij ons werk blijven doen: sterfte verminderen, innovatie democratiseren, België aan de kop van het Europese peloton houden."

"Wij nemen dat engagement – samen. En wij reiken de hand aan de wetgever."

"Laten we samen het hart van onze gezondheidszorg sterker doen kloppen."

U wil op dit artikel reageren ?

Toegang tot alle functionaliteiten is gereserveerd voor professionele zorgverleners.

Indien u een professionele zorgverlener bent, dient u zich aan te melden of u gratis te registreren om volledige toegang te krijgen tot deze inhoud.
Bent u journalist of wenst u ons te informeren, schrijf ons dan op redactie@rmnet.be.

Laatste reacties

  • Dirk HIMPE

    24 juni 2025

    TAVI betekent absolute medische vooruitgang en dient 100% gefaciliteerd te worden. Hier de 'wet van de remmende voorsprong' gaan toepassen, zou onjuist en onbegrijpelijk zijn.
    Volledig akkoord met standpunt cardiologen en hun activisme !

  • Eric WYFFELS

    23 juni 2025

    Alle steun!