In een geanimeerd debat tussen tenoren in de gezondheidszorg en minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken Frank Vandenbroucke vielen enkele sterke uitspraken en reageerde het (overwegend artsen-)publiek bijwijlen emotioneel. Enkele peilingen droegen daar ook toe bij. Scherp werd de toon even bij de discussie over het feit of het artsenberoep een vrij beroep is of niet.

Op 10 oktober kruisten dr. Mark De Ridder (CEO UZ Brussel), dr. Johan Blanckaert (vicevoorzitter Bvas), Luc Van Gorp (voorzitter CM) en Margot Cloet (gedelegeerd bestuurder Zorgnet-Icuro) de degens met minister Frank Vandenbroucke (Vooruit) over de toekomst van onze gezondheidszorg. Dat in een organisatie van VUB en UZ Brussel. Als ontmoetingsplaats werd het prestigieuze Egmontpaleis gekozen, beladen met politieke symboliek. 

Gangmakend bevroeg een eerste zaalpeiling de houding van het publiek over het standpunt omtrent de Kaderwet zoals die nu op tafel ligt. Het zal niemand echt verbazen dat twee op de drie respondenten (65,5%) tegen waren. Dat was al duidelijk door de artsenstaking van 7 juli. Een andere vraag peilde naar de indexatie van de consultatieprijs: moet die jaarlijks worden doorgevoerd, aangepast aan de inflatie? Negen op de tien toehoorders vond van wel.

Kaderwet en supplementen

Inspelend op het sentiment rond de Kaderwet vindt Margot Cloet dat de discussie verengd is tot gehakketak over de honorariasupplementen. Zij focuste op recent nieuws: de aankondiging dat twee kraamklinieken zouden sluiten. “We moeten het systeem veranderen, maar opgelet dat het niet crasht”, waarschuwde ze. De minister hamerde er dan weer dat hij nog steeds geen uitleg heeft over de forse supplementenverschillen per ziekenhuis. Een uitleg die hij al enige tijd geleden vroeg van de artsen, maar waarop hij naar eigen zeggen geen afdoend antwoord kreeg terwijl die gegevens nodig zijn voor een hervorming. “Wat de supplementen betreft, heb ik nooit gezegd dat er een graaicultuur heerst.” Die laatste uitspraak werd op hoongelach onthaald door de zaal. “Niet alle supplementen moeten voor mij naar nul,” relativeerde Vandenbroucke verder, “maar we moeten wel naar eenvormigheid en transparantie.”

Cijfers hierover leverde wel Luc Van Gorp via data van het paritair comité artsen-ziekenhuizen: “We hebben in de ziekenhuizen rond 700 miljoen supplementen voor de klassieke opnames. 41% wordt afgedragen aan ziekenhuizen. Zo blijft er 396 miljoen over voor artsen. Probleem is dat men in sommige ziekenhuizen tot twintig keer meer afdraagt dan in andere. Zolang we die cijferoefening niet ten gronde maken, hoe kun je dan een debat voeren over de supplementen?” 

Luc Van Gorp: "We hebben in de ziekenhuizen rond 700 miljoen supplementen voor de klassieke opnames. 41% wordt afgedragen aan ziekenhuizen. Zo blijft er 396 miljoen over voor artsen."

Meteen kaartte hij weer aan wat een redelijke verloning is voor een arts, vraag waarover de CM een ‘ethisch advies’ uitbracht en wat destijds felle reacties uitlokte. “Wij vonden ons voorgestelde bedrag zeer redelijk. We willen zeker dat artsen degelijk betaald worden, maar – en hij verhief even zijn stem – ik wil niet dat we met dit gesprek verzanden in een discussie over excessen.”

Dr. Blanckaert zette van zijn kant nog in de verf dat de nomenclatuurhervorming essentieel is en dat alle elementen (zoals de kostenstructuur) helder moeten zijn voordat het nieuwe systeem in de markt wordt gezet.

De ziekenhuizen bevinden zich op een kantelpunt, vermoedt dan weer dr. De Ridder: “Bij het UZ Brussel bedragen de supplementen minder dan 2% van onze omzet, wat wel het verschil is tussen ter plaatse trappelen of vooruitgaan! We hebben die supplementen nodig voor investeringen, innovatie, onze universitaire opdracht.”

Moderator Danny Verstraeten wou van de minister weten of het plafond van 25% op de supplementen opgeheven is. Vandenbroucke schetste dat het supplementendebat in fases verliep. “Eerst zei ik dat dit beslist wordt in 2028, niet morgen. Die 25% was een richtcijfer. Later gaf ik gewoon aan dat artsen daarover moeten onderhandelen met de ziekenfondsen, en om dan sector per sector een voorstel te formuleren. Supplementen kunnen erg verschillen, zelfs tussen disciplines. Maar bij een totaal nieuw tarievensysteem met zuivere honoraria alleen voor de arts zelf, moet het zuiver honorarium de spil zijn. Tegen midden 27, hebben we tot slot gezegd, moeten die onderhandelende partijen met voorstellen komen.”

“Belastingbetaler betaalt arts”

Een knuppel in het hoenderhok gooide de moderator met de vraag naar de minister of het artsenberoep nu een vrij beroep was. “Helemaal niet”, stelde die ferm. “Het is totaal gesubsidieerd. Ik zal heel onvriendelijk klinken, maar wil men dat nu toch eens laten inzinken: to-taal ge-sub-si-dieerd door de sociale zekerheid en door wat patiënten betalen! Maar met dat geld wordt wel zeer hard en zeer goed gewerkt.”

Die uitspraak joeg Johan Blanckaert de gordijnen in: “Helemaal onjuist. Als wij een patiënt zien, dan betaalt de patiënt ons en wordt die patiënt terugbetaald. De bron is de burger die een deel van zijn loon afstaat aan de sociale zekerheid. Dat is een democratisch recht.”

Even escaleerde het debat tussen dr. Blanckaert en Frank Vandenbroucke toen het ging over het statuut van het artsenberoep.

Aan Vandenbroucke nu om een toon hoger te gaan: “Maar de bron waar je uit put…” “…is van de patiënt”, riposteerde dr. Blanckaert. “Inderdaad, de bron is samengelegd door mensen via belastingen, bijdragen, remgelden, supplementen”, verduidelijkte de minister. “Gelukkig zijn artsen op dat vlak niet zoals bakkers, slagers, advocaten of consultants die niet door de sociale zekerheid worden gefinancierd. Jullie fantastische beroep wél. Vandaar: als die belastingbetaler al zoveel betaalt, kunnen we dan afspraken maken over wat daarbovenop nog moet worden betaald? We subsidiëren aan de basis al zoveel. Mochten we advocaten terugbetalen…” “…verzekeringen doen dat toch”, wierp dr. Blanckaert op. “Ja, maar niet op basis van verplichte belastingen. Als we advocaten zouden terugbetalen, zouden we het ook wel eens gaan hebben over hun verbintenistarieven.”

Staatsgeneeskunde

“Ga je niet de richting uit van staatsgeneeskunde als je strengere regels gaat opleggen?”, wou de moderator weten. “Met staatsgeneeskunde heeft dat niets te maken. Ik ben daar volstrekt tegen”, reageerde Vandenbroucke met klem, wat leidde tot enige hilariteit in de zaal. “Dit gaat over een vrij beroep in die zin dat de therapeutische vrijheid essentieel is. Het gros van de artsen is zelfstandige, zeer goed: ze werken op basis van eigen keuzes. Maar de financiering van dat systeem, 42 miljard die de overheid verplicht aan de burgers om blind op tafel te leggen, is de basis. Wat je daarbovenop bijdraagt, kan niet eindeloos zijn.”

Luc Van Gorp besloot dat het systeem in eerste instantie doelmatig moet zijn en dat de discussie daarover moet gaan.

> “Naar één centrale mutualiteit met P4P? Grappig” (Luc Van Gorp)

> Wat mogen artsen verdienen? Discussie laait weer op

> Arts mag tussen 145.000 en 290.000 euro verdienen