Het Observatorium voor Chronische Ziekten (Riziv) adviseert in een brief eind vorige maand het belang van ethische en deontologische regels in de gezondheidszorg. Maar: wat met zorgverleners die, ondanks een (tijdelijke of definitieve) disciplinaire maatregel zoals schorsing of het intrekken van het visum, toch blijven voortwerken zonder dat patiënten hiervan op de hoogte zijn? Het Observatorium ziet hier onder andere een rol voor de ziekenfondsen.

Het advies is gericht aan minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke, het Riziv, de Dienst Geneeskundige Evaluatie en Controle, de Federale Toezichtcommissie voor toezicht op de praktijkvoering in de gezondheidszorg, de Commissie Patiëntenrechten, de Orde der artsen en apothekers en het Nationaal Intermutualistisch College.

Het Observatorium roept erin op tot meer transparantie en bescherming van patiënten en eist betere communicatie over daadwerkelijke schorsingen, bijvoorbeeld door de verplichting om de beroepsvergunning in de praktijk te tonen, naar het voorbeeld van de status van de geconventioneerde zorgverlener.

De argumentatie: patiënten bevinden zich in een kwetsbare positie wanneer ze zorg krijgen van een geschorste zorgverlener. Ze worden daar vaak niet over geïnformeerd, wat leidt tot:

• Geen terugbetaling via de ziekteverzekering;
• Onduidelijkheid over de rechtsgeldigheid van ziektebriefjes of voorschriften;
• Mogelijke risico’s bij de aansprakelijkheidsverzekering;
• Bezorgdheid over de zorgkwaliteit, zeker bij schorsingen wegens ernstige fouten of grensoverschrijdend gedrag.

Privacy versus patiënteninfo

Vandaag zijn patiënten onvoldoende geïnformeerd over de status van hun zorgverlener, heet het: de privacy van de zorgverlener weegt zwaarder dan het recht van de patiënt op informatie. En er bestaan geen duidelijke mechanismen voor handhaving of sancties wanneer een geschorste zorgverlener toch doorgaat. Komt nog bij dat wie een klacht indient, zelden wordt geïnformeerd over het gevolg van zijn of haar klacht.

De bestaande zoektools tonen wel wie een visum heeft, maar niet wie geschorst is. Tot slot bestaat er weinig transparantie over hoe vaak schorsingen voorkomen en hoe ze worden opgevolgd.

Daarom komt het Observatorium aanzetten met een hele resem van aanbevelingen die vooral aandringen op meer transparantie. Bijvoorbeeld door publieke jaarverslagen over klachten, tuchtprocedures en sancties per beroepsgroep en heldere informatie over wie geschorst is, net zoals bij de conventioneringsstatus.

Het advies dringt ook aan op de verplichting om een geldig visum zichtbaar te tonen in de praktijk, en zeker meer open te zijn als een visum wordt ingetrokken: “Het definitief intrekken van een visum voor verdere beroepsoefening lijkt ons een zeer verstrekkende maatregel, die enkel na ernstige overtredingen of blijvende ongeschiktheid wordt uitgevaardigd. Gezien de ernst lijkt het ons logisch dat de rechtstreekse patiënten beschermd zouden worden door hen te informeren over het einde van de zorgverstrekker-patiënt relatie. Dat is nu niet het geval.”

Wie een klacht indient, moet verplicht feedback krijgen over de uitkomst van de klacht.

Ziekenfondsen

Het Observatorium ziet ook een versterkte rol weggelegd voor de verzekeringsinstellingen. En wel in de vorm van een subrogatierecht: “Patiënten die te goeder trouw zorg ontvingen van een geschorste zorgverlener moeten vergoed kunnen worden”, klinkt het. “Het subrogatierecht zou de verzekeringsinstelling in staat stellen om de ter goeder trouwe handelende patiënt te vergoeden en vervolgens de ten onrechte geattesteerde en uitbetaalde prestatie te verhalen bij de geschorste zorgverlener. Dit subrogatierecht impliceert uiteraard op geen enkele wijze een goedkeuring van de handelingen van de betrokken zorgverlener door de ziekteverzekering. Eventuele veroorzaakte schade moet kunnen worden verhaald op de zorgverlener. “

Verder dient de patiënt beter te worden geïnformeerd over waar hij/zij met klachten terecht kan (bv. Orde, FOD, Riziv, politie, gerecht).

Een versterking van de rol van de Federale Commissie voor Toezicht op de Praktijkvoering is volgens het Observatorium aangewezen. De commissie moet ook bevoegd worden om schendingen van patiëntenrechten te behandelen.

Het Observatorium stelt zich naar eigen zeggen constructief op en blijft beschikbaar voor dialoog over verbeteringen in patiëntenbescherming. Het vraagt om geïnformeerd te worden over eventuele opvolging van het advies.

> Hier vindt u de integrale brief.