Europees Parlement fluit Commissie terug over patenten op coronavaccins

Om de mondiale vaccinatiecampagne tegen covid-19 te versnellen, moeten de patenten op de vaccins tijdelijk opgeheven worden. Dat vindt het Europees Parlement, dat een resolutie in die zin heeft aangenomen. Het parlement fluit daarmee de Europese Commissie terug, zegt Kathleen Van Brempt (Vooruit), die de tekst door het parlement loodste.

De resolutie waarover de parlementsleden woensdag stemden en waarvan de uitslag donderdagochtend bekendgemaakt is, probeerde in eerste instantie zo veel mogelijk fracties te verzoenen. Maar de groenen zijn erin geslaagd een cruciaal amendement - precies over de tijdelijke opheffing van patenten - met de kleinst mogelijke meerderheid in de tekst te laten opnemen: 325 stemmen voor, 324 tegen, bij 45 onthoudingen. De eindresolutie kon uiteindelijk een grotere meerderheid overtuigen: 355 MEP's stemden voor, 263 stemden tegen en 71 onthielden zich.

Het parlement vraagt nu niet alleen om de patenten op coronavaccins tijdelijk op te heffen, het wil ook dat het aantal dosissen dat via COVAX aan de ontwikkelingslanden wordt geschonken drastisch wordt verhoogd en vraagt aan de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk om elk exportverbod op vaccins en grondstoffen te laten vallen. Vrijwillige licentieovereenkomsten en de overdracht van knowhow naar landen met vaccinproducerende industrieën worden door het parlement als cruciaal beschouwd om de mondiale productie van vaccins op te schalen en te versnellen.

Zoals bekend is de Europese Commissie geen voorstander van de brede opheffing van patenten. Bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) diende ze een reeks voorstellen in om de productie en distributie van vaccins te verhogen, maar een opheffing van patenten maakt daar geen deel vanuit. De Commissie vindt dat producerende landen eerst en vooral hun beperkingen op de export van hun vaccins en behandelingen moeten terugschroeven en de toeleveringsketens moeten vrijwaren. Dwanglicenties vindt de Commissie wel een legitiem instrument.

Volgens Kathleen Van Brempt heeft het parlement de Commissie nu te kennen gegeven dat ze binnen de WTO het geweer van schouder moet veranderen. "Dit is een niet mis te verstaan signaal. We hebben geen tijd meer te verliezen. Nu moeten we alles op alles zetten om deze pandemie te verslaan. Er is meer dan genoeg werk aan de winkel."

Ook Sara Matthieu (Groen) verwacht dat de Commissie de tijdelijke opheffing van patenten nu steunt. "Woensdag bleek dat de TRIPS Council binnen de WTO na maanden van vertraging groen licht geeft voor de opstart van concrete onderhandelingen over de TRIPS waiver", de opheffing van de intellectuele eigendomsrechten die op de patenten rusten. "Het signaal van het Europees Parlement vandaag moet zorgen dat de Commissie zich nu constructief aan de onderhandelingstafel zet en de tijdelijke opheffing (...) die oorspronkelijk door India en Zuid-Afrika was ingediend, gaat steunen."

Opvallend: het cruciale amendement in de resolutie kon maar goedgekeurd raken omdat drie leden van de grote EVP-fractie vóór stemden. Bij hen ook Cindy Franssen (CD&V). Haast alle andere EVP'ers stemden tegen, enkel Tom Vandenkendelaere (CD&V) en Benoît Lutgen (cdH) onthielden zich. Van de andere Belgische partijen stemden Vooruit, Groen, PS, Ecolo en PVDA voor het amendement, Vlaams Belang, N-VA, Open Vld, MR en het Duitstalige CSP stemden tegen.

Hilde Vautmans (Open Vld) benadrukt dat ze dan wel tegen het amendement van de groenen heeft gestemd, maar de resolutie in haar geheel wel heeft goedgekeurd. "De resolutie bevat namelijk heel wat andere cruciale actiepunten in de globale strijd tegen COVID-19, die voor mij veel doorslaggevender zijn dan een tijdelijke opheffing van de patenten: het opdrijven van de productiecapaciteit van de COVID-19-vaccins als grootste prioriteit, het opheffen van het exportverbod van vaccins, grondstoffen en geneesmiddelen dat in bepaalde landen van kracht is, investeringen in productiefaciliteiten in ontwikkelingslanden, meer vaccins ter beschikking stellen aan COVAX, etc."

U wil op dit artikel reageren ?

Toegang tot alle functionaliteiten is gereserveerd voor professionele zorgverleners.

Indien u een professionele zorgverlener bent, dient u zich aan te melden of u gratis te registreren om volledige toegang te krijgen tot deze inhoud.
Bent u journalist of wenst u ons te informeren, schrijf ons dan op redactie@rmnet.be.