Met zijn recentste publicatie over gynaecologie schreef Prof. dr. Hendrik Cammu eens te meer een zeer toegankelijk boek. Daarmee bereikt hij het brede publiek, maar tegelijk bevat het diepgang en nuance die ook voor artsen, in het bijzonder huisartsen en artsen met een brede geneeskundige praktijk, van grote waarde kan zijn.

Sowieso zijn de ervaringen van iemand die 45 jaar in het vak zit - in verloskunde, epidemiologie en later uro-gynaecologische chirurgie meer bepaald – de moeite waard. Zeker als die beschreven zijn met een vlotte pen. “In feite is het boek een “hertaling”  van mijn cursus”, licht de auteur toe. 

Het boek biedt een goed overzicht van 18 onderwerpen. Het is bedoeld als een vlot raadpleegbaar referentieboek dat men snel kan raadplegen bij patiëntencontacten. Maar kan dat niet beter via allerhande zoekmachines vandaag? Hendrik Cammu: “Hoewel het internet sneller is voor posologie (dosering), biedt mijn werk inzicht en context, en vooral: het  bevat nuance die vaak ontbreekt in AI-gegenereerde informatie.”

We bekijken met de auteur enkele topics die zeker de belangstelling van artsen zullen wegdragen en waarvoor het boek een meerwaarde biedt omdat het specifieke, vaak onderbelichte details behandelt. 

Menopauze

Zo is het hoofdstuk over menopauze en HRT (Hormoonsubstitutietherapie) omvangrijk én belangrijk. Hier pleit dr. Cammu voor een bij uitstek genuanceerd en geïndividualiseerd beleid. Hij bekritiseert de "alles of niets" benadering die soms heerst binnen de artsengemeenschap. Hormonen zijn zonder twijfel de beste behandeling voor opvliegers (vapeurs), maar het beleid moet met de patiënt worden afgesproken, rekening houdend met contra-indicaties (zoals borstkanker of voorgeschiedenis van trombose) en de gewenste behandelingsduur. “Een collega liet me weten: dat is er boenk op.” 

Dat HRT de kans op dementie verbetert of vermindert, noemt Hendrik Cammu totale onzin. Daarover bestaan tot op vandaag namelijk geen gerandomiseerde onderzoeken, stelt hij.

Incontinentie, chronische pijn

Niet minder dan 90 pagina’s zijn gewijd aan incontinentie en prolaps. De auteur legt de etiopathogenese uit. Hij vermoedt dat de diepgang van deze uitleg bij vele gynaecologen nog onbekend is. Dat althans leidt hij af uit reacties van confraters.

Een centraal hoofdstuk gaat over pijn, in het bijzonder chronische pijn, zoals vulvodynie. Welke mechanismen gaan daarachter schuil? Aan de hand van centrale sensitisatie schept Cammu klaarheid. Hij meent dat artsen moeten leren het "oorzaak-gevolg" (Cartesiaans) denken los te laten bij chronische pijnsituaties, aangezien er vaak geen duidelijke oorzaak is. Dit inzicht kan de patiënt helpen om de relativiteit van de pijn in te zien.

Ook aan het fenomeen endometriose zijn ettelijke bladzijden gewijd met interessante weetjes.

Statistiek, nuance en praktijk

Een van de rode draden doorheen het boek is steeds weer de klemtoon op een correcte interpretatie van de statistiek en cijfers. Denk aan het interpreteren van risico’s -zoals trombose bij de pil- waar men focust op marginale verschijnselen per 1.000 of 10.000 vrouwen. “Hoewel de meest gevaarlijke pilsoorten het risico op trombose verviervoudigen (van 2 op 10.000 naar 8 op 10.000 per jaar), blijft dat in absolute zin een zeldzame gebeurtenis die men in een doorsnee praktijk nauwelijks zal zien.”

Beroepsperikelen

Een blikvanger voor artsen is ook het item “de ideale consultatie”. Het is doorgaans wel geweten dat artsen de neiging hebben om hun patiënten (te) snel te onderbreken bij de aanvang van het consult. Toch bezondigen velen zich daar nog aan. De auteur waarschuwt verder dat een arts die zeer sociaal vaardig is, niet noodzakelijk integer is. In eerste instantie is integriteit in medicatie voorschrijven en ingrepen uitvoeren cruciaal, en de ideale dokter combineert dat met sociale vaardigheid.

Het boek meldt tevens dat studies aantonen dat vrouwen in de chirurgie iets betere resultaten behalen dan mannen. Op zich geen nieuw gegeven, maar wel mogelijk polemisch. Overigens is de man-vrouwverhouding ook spectaculair aan het wijzigen in zijn vakgebied de gynaecologie. Het beroep van gynaecoloog feminiseert sterk:  men verwacht een 20-80 verhouding over 10-15 jaar. Een groot verschil toen hijzelf als jonge mannelijke gynaecoloog aan de slag ging. De toekomst van jonge mannelijke gynaecologen vandaag lijkt zich dan ook almaar meer te richten op zware chirurgie en oncologie. Dat het beroep zo anders wordt ingevuld qua praktijkvoering, is dan weer niet het geval: de feminisering van de verloskunde deed kunstverlossingen of keizersneden niet significant dalen.

• Wat mannen niet weten… en vrouwen zouden moeten weten. 376 blz.
• Hendrik Cammu 
• Pelckmans Paperback | 978-94-6234-934-6 | 27 euro
• E-book | 978-94-6234-988-9 | 14,99 euro
• Audiobook | 978-94-6234-989-6 | 14,99 euro

Sinds 26 september in de (online) boekhandel

> Menopauzesymposium 8 november Gent