Voor veel jonge, gemotiveerde artsen betekent de geplande beperking van de ereloonsupplementen in de ambulante zorg een dikke streep door hun toekomstplannen. Ook dermatologe Caroline Hermans vraagt zich af of haar carrière als arts in België nog houdbaar is. “Soms denk ik: ik kap ermee en begin iets totaal anders buiten de geneeskunde.”

Na haar opleiding had dr. Caroline Hermans academische ambities: een doctoraat, onderzoek, een universitaire carrière. “Het wetenschappelijke aspect van dermatologie boeide me enorm,” zegt ze. “Maar de academische wereld vraagt veel ellebogenwerk. Ik voelde dat ik beter zou functioneren als ik mijn eigen planning en werkomgeving kon bepalen.”

Zes jaar geleden startte ze met een oudere collega een duopraktijk in Bonheiden, waar ze zich toelegt op dermato-oncologie en kinderdermatologie. “Ik wilde mijn patiënten echt de nodige zorg en aandacht geven, en werk en gezin combineren zonder hiërarchische druk.”

Maar die vrijheid komt nu onder druk. “De plannen van minister Vandenbroucke zijn afstompend. Je werkt jaren naar iets toe, bouwt met volle overtuiging aan een praktijk, en plots word je op structurele wijze afgeblokt.”

“Zonder supplementen blijft er niets over”
Het is geen toeval dat amper 21% van de dermatologen nog aan conventietarieven werkt. Ook Hermans is niet-geconventioneerd. Ze vraagt een ereloonsupplement van 30 euro. “Dat is ook nodig, want het RIZIV betaalt 29,91 euro per consultatie. De praktijkkosten bedragen gemiddeld 21 à 22 euro per patiënt. Zonder supplement houden we minder dan 9 euro over.”

Het stoort haar dat de publieke perceptie daar haaks op staat. “Mensen denken vaak: ‘Artsen verdienen toch goed?’ Maar wie naar de cijfers kijkt, ziet iets anders. Voor het verwijderen van een vlek krijgen we 90,77 euro. Klinkt oké, tot je instrumenten, compressen en de verpleegkundige aftrekt. Dan ben je al de helft kwijt.”

Dat contrast wordt extra wrang als je vergelijkt met wat in andere beroepen gangbaar is. “Ga ik naar de kapper, dan betaal ik voor het knippen van mijn puntjes 75 euro. Op zich heb ik daar geen moeite mee: kappers mogen goed verdienen, maar zij starten op hun achttiende. Wij verdienen pas na ons dertigste echt een inkomen, en dan begint Vandenbroucke ons langs alle kanten in te perken.”

Een systeem dat ontmoedigt
Wat haar vooral tegen de borst stuit, is de regeling rond de verhoogde tegemoetkoming (VT). “Vandaag heeft al één op vier patiënten er recht op, binnenkort één op drie. Voor hen mogen wij geen supplement vragen. Dat betekent een direct inkomensverlies bij een aanzienlijk deel van onze consultaties.”

Met de sociale bescherming op zich heeft ze geen probleem. “Natuurlijk moet zorg toegankelijk blijven voor wie het moeilijk heeft. Maar waarom moeten wij, als enige beroepsgroep, die maatschappelijke kost uit onze eigen portemonnee betalen?”

“Stel je voor dat je als leerkracht te horen krijgt dat je 25% van je loon moet inleveren, omdat vijf van je twintig leerlingen uit een gezin komen met een laag inkomen. Elke andere beroepsgroep zou steigeren. Maar bij artsen wordt het verkocht alsof het normaal is. Omdat we zogezegd toch genoeg verdienen.”

Ze ziet ook de impact bij collega’s. “Veel jonge dermatologen wijken uit naar puur esthetisch werk, en daar is niets mis mee. Anderen overwegen te stoppen. Mijn collega in de praktijk is 57 en denkt eraan vervroegd met pensioen te gaan omdat hij zich niet meer kan vinden in de richting die het beleid uitgaat.”

Het contrast met de veel lucratievere esthetische dermatologie is groot, maar dat pad wil ze niet voluit bewandelen. “Als ik halftijds werk en botox en fillers spuit, verdien ik meer dan als ik fulltime medische dermatologie doe. Ik doe ook wel ‘esthetiek’ als patiënten erom vragen. Maar ik ben niet gemaakt om rimpeltjes weg te spuiten. Ik wil mijn energie steken in huidkanker, melanomen, complexe gevallen. Maar die kosten tijd en renderen niet.”

“Wie wil dit nog doen?”
De frustratie zit diep. “Wij zijn met roeping in dit vak gestapt. We hebben dertien jaar gestudeerd, lange dagen en nachten geklopt tijdens onze stages, aan een karig loon. En net als je denkt: nu kan ik eindelijk starten en mijn praktijk verder uitbouwen, dan verandert Vandenbroucke plots de spelregels.”

Volgens haar zal het beleid van de minister het omgekeerde effect hebben van wat hij beoogt. “De mensen die het meest nood hebben aan zorg, zullen er moeilijker toegang toe krijgen. Omdat artsen zullen afhaken of gedwongen worden om patiënten snel af te werken om rendabel te blijven. Met onze tarieven vraag je om lopendebandwerk.”

Of ze overweegt haar praktijk te sluiten als de beperking op de supplementen er komt? “Op deze manier verder werken zie ik niet zitten. Soms denk ik: ik stop ermee en begin iets totaal anders: een zelfstandige praktijk waarbij ik mijn eigen tarieven kan kiezen, zoals acupunctuur bijvoorbeeld. Die gedachte komt vaak terug.”

Politiek kijkt weg
Hermans is vooral ontgoocheld in de politiek. “Als je de actualiteit volgt, gaat het over pensioenen, defensie, NAVO-normen. Allemaal belangrijk, maar zorg lijkt nooit de hoogste prioriteit. De Wetstraat ligt niet wakker van wat artsen overkomt. Maar wie gaat er in godsnaam nog willen beginnen aan een opleiding van dertien jaar als je daarna alleen maar op beperkingen stoot?”

Volgens Caroline Hermans beseffen veel mensen niet wat er werkelijk op het spel staat. “In de publieke opinie wordt alles gereduceerd tot een discussie over supplementen. Maar het gaat over veel meer. Als dit zo doorgaat, gaat ons zorgmodel, dat tot de beste van Europa behoort, helemaal onderuit.”

> Lees ook: "Ik sta in de startblokken, maar raak er niet uit": Vandenbroucke remt carrière van jonge oogarts