Federaal parlementslid Daniel Bacquelaine van de MR waarschuwt voor de explosieve stijging van het aantal begunstigden voor een verhoogde tegemoetkoming (VT), dat is gestegen van 13% van de bevolking in 2013 tot bijna 20% eind 2023. Dat MR. De liberale partij meentet dat “het dringend noodzakelijk is om de controles te verscherpen om misbruik te voorkomen”.
Het VT-statuut geeft bepaalde categorieën personen recht op goedkopere gezondheidszorg, zoals bekend. VT wordt automatisch toegekend aan bepaalde groepen, zoals wezen, personen met een ernstige handicap of begunstigden van een inkomen uit de sociale integratie. Anderen komen op basis van hun inkomen in aanmerking, op voorwaarde dat ze een bepaald plafond niet overschrijden. Maar volgens de MR houdt dit puur financiële criterium geen rekening met de werkelijke “materiële situatie” van de aanvrager, wat de deur zou openzetten voor misbruik.
De partij diende daarom een wetsvoorstel in om bij de toekenning van het statuut ook rekening te houden met deze materiële situatie – bijvoorbeeld het bezit van een woning of een voertuig – zoals dat al het geval is voor begunstigden van een inkomensaanvulling.
Volgens de tekst van het wetsvoorstel, dat De Specialist en Medi-Sfeer konden verkrijgen, zou deze herziening betrekking hebben op de gecoördineerde wet van 14 juli 1994 over de verplichte ziekteverzekering en uitkeringen. De nieuwe regeling handhaaft de drie huidige manieren om toegang te krijgen tot het statuut: automatische toekenning voor bepaalde beschermde categorieën, toekenning op basis van het inkomen voor alleenstaanden of personen die langer dan drie maanden arbeidsongeschikt zijn, en ten slotte toekenning op initiatief van de mutualiteit voor andere bijzondere situaties. De op 1 januari 2025 geldende maxima worden nogmaals vermeld: bruto belastbaar jaarinkomen van het gezin ≤ 27 370,91 euro, verhoogd met 5 067,11 euro per bijkomend lid.
Het parlementaire document vermeldt dat België op 31 december 2023 2.857.000 begunstigden VT telde, tegenover 1.463.000 tien jaar eerder, wat neerkomt op een stijging van 95% in tien jaar tijd. Bijna 30% van de inwoners van het Brussels Gewest geniet dit statuut, tegenover ongeveer 25% in Wallonië en 15% in Vlaanderen.
Deze ontwikkeling staat in contrast met de officiële armoedecijfers: volgens de laatste beschikbare statistieken werd in 2024 18,3% van de Belgen, ofwel ongeveer 2,1 miljoen mensen, als in armoederisico beschouwd.
De voorgestelde wijziging introduceert een aanvullende controle: de mutualiteit zou naast het inkomen ook rekening moeten houden met de vermogenssituatie en de werkelijke levensstandaard van de aanvrager. De tekst vermeldt expliciet “onroerende goederen, vervoermiddelen of elk ander element dat het mogelijk maakt de materiële situatie van de betrokkene te beoordelen”. Het doel, zo preciseert het parlementslid, is “de nationale solidariteit voor te behouden aan degenen die er echt behoefte aan hebben”.
De MR benadrukt echter dat de hervorming geen invloed heeft op de bestaande financiële beschermingsmechanismen, zoals het maximumfactuurbedrag (MaF). De sociale MaF wordt automatisch toegekend aan VT's, terwijl de inkomsten-MaF andere huishoudens met beperkte middelen blijft beschermen.
De auteurs zijn van mening dat de “sociale reflex” van artsen er al toe leidt dat zij van nature patiënten in echt precaire situaties beschermen.
Dr. Daniel Bacquelaine roept ook op tot een herziening van het eigen risico, dat al twintig jaar ongewijzigd is en voor VT-patiënten is vastgesteld op 1 euro. “We moeten voorkomen dat we afglijden naar gratis geneeskunde, wat onhoudbaar is voor onze sociale zekerheid”, waarschuwt hij.
> CD&V dringt erop aan dat ziekte volledig meegeteld wordt om pensioenmalus te vermijden
