Een tweevoudige moordenaar dringt aan op euthanasie in de gevangenis van Leuven Centraal. "De aanvraag is nog niet ingediend maar we gaan wel de procedure starten", bevestigt zijn raadsman Yves Mondelaers. Voor gedetineerden geldt bij euthanasie dezelfde procedure als bij andere burgers.

Marcel H. (66) uit Geel zit in de gevangenis van Leuven Centraal een gevangenissstraf van achttien jaar uit voor moordpoging op zijn ex-vriendin in zijn geboortedorp in 2010. Daarvoor zit hij in principe opgesloten tot 2028. Eerder pleegde de man twee moorden. In 1989 doodde hij zijn echtgenote in Dessel en in 1998 sloeg hij een liefdesrivaal dood in Geel.

Yves Mondelaers van de Leuvense balie is de nieuwste advocaat van de tweevoudige moordenaar, die zich eerder liet vertegenwoordigen door de raadsmannen Walter Damen, Vic Van Aelst en Marijn Van Nooten. "De beslissing van mijn cliënt om de procedure voor euthanasie te starten heeft twee oorzaken", zegt Mondelaers. "Voor de strafuitvoeringsrechtbank zijn de boeken dicht. Er is weinig kans dat hij ooit nog de gevangenis mag verlaten, zelfs voor een behandeling. Hij komt ook niet in aanmerking voor een uitgaansvergunning. Mijn cliënt voelt dat zo aan." De strafuitvoeringsrechtbank beslist over een voorwaardelijke invrijheidstelling na het uitzitten van een deel van de straf. Het lot van Marcel H. is nog niet bezegeld, maar hij bevindt zich in staat van wettelijk e herhaling en dus liggen zijn kaarten niet bepaald gunstig.

"Een tweede oorzaak is zijn medisch lijden", stelt Mondelaers. "Hij heeft een heuptransplantatie nodig maar die kan niet uitgevoerd worden. Dat heeft te maken met het transport naar de gevangenis in Brugge. Mijn cliënt kan zich niet vinden in de manier waarop de overbrenging vanuit Leuven georganiseerd is." Het penitentiair complex in Brugge beschikt over een medische afdeling voor gedetineerden.

"Het transport gebeurt in de klassieke groene gevangenisbusjes. Mijn cliënt kan het niet houden van de pijn. De behandelende arts stelt dat hij hem genoeg zal verdoven voor de duur van het transport, maar mijn cliënt voelt zich als een beest dat in een wagen wordt gegooid. Hij vraagt zich af waarom hij niet in een gewone ziekenwagen vervoerd kan worden. En ook waarom hij niet in een ziekenhuis in Leuven kan geopereerd worden. Het financiële plaatje speelt een rol, maar toch. Andere gedetineerden kunnen voor een operatieve ingreep wél terecht in Gasthuisberg. Dit is een beslissing van de medische autoriteit in de gevangenis van Leuven Centraal."

Het transport van Leuven naar Brugge, in een rechte lijn zo'n 125 kilometer, wordt georganiseerd via een soort carpoolsysteem. Het busje pikt onderweg gedetineerden op uit andere gevangenisinstellingen zoals Antwerpen en Beveren, met Brugge als eindstation. "De rit duurt daardoor een halve dag in plaats van een goed uur", zegt de advocaat.

"Voor mijn cliënt is de situatie uitzichtloos door fysiek en psychisch lijden." De procedure verloopt onder toezicht van de begeleidingscommissie voor euthanasie, met het ingeburgerde advies van twee artsen.

Bij het directoraat-generaal penitentiaire inrichtingen van de FOD Justitie verwijzen ze naar het geldende protocol. "Het is de dokter van de gevangenisinstelling die de beslissing neemt. Hij geeft bindend advies aan de directie. De regel is dat de zorgverlening voor gedetineerden intern moet georganiseerd worden wanneer dat kan. Drie penitentiaire complexen beschikken over een medische afdeling voor gedetineerden: Brugge, Sint-Gillis en Lantin. Soms willen de gedetineerden geen transport of kiest de arts voor behandeling in een lokaal ziekenhuis. Bijvoorbeeld als transport niet mogelijk is om medische redenen. De gevangenisbusjes houden op weg naar Brugge, Sint-Gillis of Lantin altijd een tussenstop. Die overstapregeling is ingegeven door praktische overwegingen."