Bij de ondertekening van het samenwerkingsakkoord tussen AZ Vesalius Tongeren en Jessa Hasselt deze week schetste medisch directeur AZ Vesalius Jeltsje Tack voor De Specialist de snel veranderende positie van de artsen.

"Artsen zijn de hoofdpionnen. Zij beslissen over de samenwerking. Als het niet klikt tussen artsen onderling, zal het nooit werken. De directies hebben vooral een faciliterende rol om dat proces te begeleiden van artsengroepen die misschien nog iets te veel in zuilen denken en volgens het patroon 'ik behandel mijn patiënt'. Op zich is niets met dat laatste, iedereen wil voor zijn patiënt zorgen. Patiënten dringen er zelf vaak op verzorging door een welbepaalde arts. Maar zo behandelen artsen soms te vaak patiënten alleen in plaats van hen door te verwijzen. Pas door vertrouwen te creëren en vertrouwen te hebben omdat je vast met één partner werkt, ontwikkel je de beweging om patiënten door te verwijzen."

Netwerken moeten de zorg zoveel mogelijk regionaal houden. Maar als de patiënt de beste zorg wil in zijn onmiddellijke omgeving, zullen artsen dan niet verplicht worden om langere afstanden af te leggen? 

J.T.: "Maar dat wordt de toekomst! De arts wordt mobieler..."

Of hij staat meer in de file?

J.T.: "(lacht) Dat misschien ook, maar in Limburg hebben we nog niet veel files. Ook de patiënt zal mobieler worden. Voor hoogtechnologische zaken zal de zorg in de referentieziekenhuizen verlopen, de expertise van artsen kan perfect ook in andere ziekenhuizen ingezet worden. Ze kunnen vaak een halve dag in het ene, een halve dag in het andere ziekenhuis werken. We proberen al een aantal jaren zowel met Jessa als met Zol zo samen te werken."

Ook de technologie kan dit proces faciliteren? Voor een standaard-EPD is het al te laat.

J.T.: "Nu al wordt advies gegeven via videoconferenties of -consultaties. De overheid moet er werk van maken om die te vergoeden. Dat is niet meer dan logisch en het geldt ook voor telecommunicatie met huisartsen en patiënten in het algemeen. Voor een hoop zaken hoeft de patiënt echt niet naar het ziekenhuis te komen. Daar heeft de overheid een zware inhaalbeweging te maken: voor de financiering van de eerste lijn als voor de financiering van specialistisch advies."

Bij de ondertekening van het samenwerkingsakkoord verscheen een officiële mededeling die hieronder volgt.

Jessa en a.z. Vesalius bundelen krachten

Afgelopen week ondertekenden a.z. Vesalius in Tongeren en het Jessa Ziekenhuis in Hasselt/Herk-de-Stad een samenwerkingsovereenkomst waarbij a.z. Vesalius kiest voor Jessa als referentieziekenhuis. Het doel van de samenwerking is een geïntegreerd kwalitatief medisch aanbod creëren voor de regio Midden- en Zuid-Limburg.

De samenwerking kadert in de uitbouw van het netwerk Zuid-West-Limburg, in overeenstemming met de beleidsplannen van de overheid. 

Eric Christiaens, algemeen directeur a.z. Vesalius: “Door de samenwerking willen we een meer geïntegreerd aanbod van zorg bieden aan de inwoners van de regio Tongeren-Bilzen. Patiënten uit onze regio kunnen blijven rekenen op kwalitatieve zorg dicht bij huis. Welbepaalde gespecialiseerde onderzoeken en ingrepen die specifieke expertise of apparatuur vereisen, worden uitgevoerd in het Jessa Ziekenhuis door artsen van het a.z. Vesalius of van het Jessa Ziekenhuis waarna de patiënt zo snel mogelijk terug in Vesalius terecht kan voor verdere nabehandeling en opvolging. Uiteraard respecteren we hierin de keuzevrijheid van de patiënt.”

“Dank zij dit akkoord kunnen we samen hoogtechnologische, complexe en kapitaalsintensieve onderzoeken en ingrepen aanbieden aan patiënten uit de regio Midden- en Zuid-Limburg”, vult Yvan Vanbockryck, voorzitter a.z. Vesalius, aan. “Het kan immers niet meer dat hooggespecialiseerde behandelingen en apparatuur op enkele kilometers van elkaar worden aangeboden. Dit ligt in de lijn van de voorstellen van de overheid om de gezondheidszorg betaalbaar te houden, het dubbele gebruik van medische apparatuur te voorkomen en hooggespecialiseerde zorg te concentreren."

Traditie van samenwerking

Jessa en a.z. Vesalius blikken terug op een jarenlange vruchtbare samenwerking. De afgelopen jaren werden al diverse formele en informele samenwerkingsverbanden uitgebouwd zoals voor oncologie-hematologie, de borstkliniek, nefrologie en dialyse, klinische biologie, reumatologie, vaat-en thoraxheelkunde…

“Voor de patiënt betekent dit vooral kwaliteitsverbetering”, zegt dr. Yves Breysem, algemeen directeur Jessa Ziekenhuis. “Enerzijds door het bundelen van expertise en anderzijds door meer subspecialisatie mogelijk te maken voor de betrokken artsen. Bijvoorbeeld voor de dienst anatomo-pathologie. Zij staan in voor de weefselanalyse van patiëntenstalen voor operaties, behandelingen... Alle anatoom-pathologen werken sinds begin dit jaar binnen 1 associatie en op 1 locatie. Ze kunnen zich door de samenwerking maximaal subspecialiseren, medische expertise bundelen en hun wetenschappelijke kennis verhogen. Dit leidt tot een verhoging van de kwaliteit van de weefselonderzoeken die een groot deel van onze patiënten nodig heeft. Ook de werking en de aanwending van financiële middelen wordt geoptimaliseerd, de continuïteit in dienstverlening voor de betrokken ziekenhuizen én de regio is verzekerd,…”

Naast anatomo-pathologie zijn er ook samenwerkingsverbanden in opbouw voor abdominale heelkunde, geriatrie, medische beeldvorming, urologie, endocrinologie, pneumologie… Verder is er ook een eerste overleg gepland tussen de diensten kwaliteit om de opportuniteiten voor samenwerking te bekijken.

Nadja Vananroye, voorzitter Jessa Ziekenhuis: “Dank zij de schaalvergroting en de grotere patiëntenaantallen kunnen we ook in toenemende mate voldoen aan de normen van de huidige en toekomstige zorgprogramma’s. Dat betekent concreet dat we voor elke Limburger topkwalitatieve zorg blijven bieden binnen de provincie. En dat we ook samen een aantrekkelijk aanbod kunnen bieden om de nodige artsen aan te trekken, zeker in de disciplines waar het vandaag nogal moeilijk is. Samen met het a.z. Vesalius werken we verder aan een ziekenhuisnetwerk Zuid-West-Limburg.”

Ziekenhuisbrede samenwerking

De samenwerkingsovereenkomst is op de eerste plaats gericht op de samenwerking van de medische diensten, ten behoeve van de patiënten. Maar de directies van a.z. Vesalius en Jessa ziekenhuis kijken ook verder, en kijken ook uit naar samenwerking op het gebied van techniek, administratie of logistiek. “Een ziekenhuis kan maar overleven in een netwerk. De uitdagingen die ons bijvoorbeeld op het vlak van ICT te wachten staan, zijn zodanig ingrijpend, dat ziekenhuizen ze enkel samen het hoofd zullen kunnen bieden”, zegt Eric Christiaens. Yves Breysem verduidelijkt: “Tussen beide ziekenhuizen werd bepaald op welke manier in de komende maanden op structurele basis vorm zal worden gegeven aan de implementatie van de samenwerking.”