"Acceptatieplicht patiënten inzetten tegen patiëntenstops" (Jan De Maeseneer)

Aangaande het visiedocument van de denktank Metaforum over de gezondheids- en zorgberoepen van de toekomst werden ook prof. em. huisartsgeneeskunde Jan De Maeseneer, CEO Zorgnet -Icuro Margot Cloet en dr. Dirk Dewolf (administrateur-generaal Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid) uitgenodigd voor een reactie. De Maeseneer hield een opvallend pleidooi voor acceptatieplicht van patiênten als wapen tegen patiëntenstops.

Jan De Maeseneer nam uitvoerig de tijd voor een resem bedenkingen. We beperken ons tot enkele markante opmerkingen. In eerste instantie was hij 'vol lof' over het schitterende document met scherpe analyses. Hij stelde vast dat het het quintuple aim nu overal is  ingeburgerd, zowel federaal als regionaal.

Acceptatieplicht

Hij ziet het als een uitdaging om bij de arbeidsmarktkrapte meer diversiteit aan bod te laten komen: "Daar moeten we naartoe, zo kan het lukken om meer mensen in de zorg te krijgen. Het kan ook helpen om patiëntenstops tegen te gaan. Die stops moeten we op korte termijn aanpakken door de accountability bij de opvang van patiënten vast te leggen: elke groep of netwerk moet precies zijn of haar verantwoordelijkheid kennen ten opzichte van de patiënten. Mét acceptatieplicht. Idem dito voor tweede lijn en ziekenhuisnetwerken. De patiëntenstop-idee moet zo snel mogelijk uit het jargon verdwijnen."

Het groeiende probleem van de wachtlijsten pak je volgens hem het best aan door getrapte zorg: de eerste lijn dus die verwijst naar de tweede lijn. Het komt er ook op aan om meer na te denken over de taken van eerste en tweede lijn "zodat iemand geen zes maanden moet wachten op een gynaecoloog in Antwerpen zoals enige tijd geleden in de pers verscheen."

Hij hield zijn welbekende pleidooi om het piramidale systeem in onze gezondheidszorg (eerste lijn onderaan, tweede lijn daarboven, derde lijn aan de top) om te draaien.

In het BIHR (Belgian integrated health record) ziet de voormalige professor van de UGent mogelijkheden om te evolueren naar meer geïntegreerde zorg: "Dat is de sleutel tot vele veranderingsstappen." Het is ook geweten dat hij een fervente voorstander is van task shifting en competency sharing. "Nu moeten we daar echt werk van maken."

Mea culpa

Opmerkelijk was dat hij ook een mea culpa sloeg voor zichzelf en de academische wereld bij de onderwijshervorming van enkele jaren geleden: ""We hebben een zootje gemaakt van de master- en bachelorhervorming. Het was verkeerd om de bachelor-opleiding kinesietherapie te stoppen, en nog louter masters op te leiden. We leiden vandaag zeer veel masters in de kinesietherapie op, maar vacatures in Woon- en Zorgcentra, in wijkgezondheidscentra,..geraken niet ingevuld. In zorgberoepen zoals kine, logopedie, audiologie, ergotherapie, …heb je zowel masters als bachelors nodig, die samen in team werken. De hogescholen moeten opnieuw bachelors kinesietherapie opleiden."

Overigens omschreef hij zichzelf als een 'onderwijspessimist': "Als je het gezondheidszorgsysteem zelf niet verandert, is elke verandering in het onderwijs gedoemd tot mislukken."
Over de braindrain en de arbeidsmobiliteit weidde hij eveneens uit: "Dat zijn drama’s vandaag. Roemenië leidt in de EU het grootst aantal artsen in verhouding tot het aantal inwoners op, en deze werken vandaag in grote getallen als verpleegkundigen in de ziekenhuizen in grote steden in West-Europa. Die internationale braindrain is absoluut onacceptabel."

Ook Margot Cloet uitte als voorzitter van de commissie hoger onderwijs kritiek op  onderwijsinstanties. "We moeten breder nadenken. Het gaat niet op dat, als één unief een nieuwe richting opricht, een andere dat automatisch tevens doet zonder veel reflectie." Verder vroeg ze zich af of we de vrije artsenkeuze niet in vraag moeten stellen als we zien hoe burgers almaar meer gaan shoppen in onze gezondheidszorg. In het licht van het enorme aantal vacatures voor de zorg is deze 'verkwisting' van zorg vandaag onaanvaardbaar. "Dat vergt een maatschappelijk debat."

De CEO van Zorgnet-Icuro wierp ook vragen op over ons huidige 'zeer omplexe sociaal overleg en werkgelegenheidsbeleid. Op zich is dat goed, maar het mondt ook uit in veel egelstellingen en (te) veel vergaderen. Dan is het niet altijd zo simpel om te innoveren. Alleen al over dat sociaal overleg mag nagedacht worden, en dan heb ik het nog niet over wat in Riziv gebeurt."

Dreigende commercialisering

Als grote bedreiging voor zorg en werkgeverschap stipte Margot Cloet de commercialisering aan. "ik zag een advertentie van een projectbureau dat een reis naar New York uitloofde voor wie de meeste arbeidskrachten kon aanleveren."

Ze had ook enkele concrete voorstellen zoals: schuif het corporatisme wat aan de kant, ga met beide voeten in de realiteit staan. Wat de Wet uitoefening Geneeskunde betreft (WUG): "Wie bekwaam is, is bevoegd. Dat is een principe waarop we verder moeten bouwen. Niet iemand een bevoegdheid geven waarmee die dan automatisch aan de slag kan."

Verder: "Hoe meer een beroep beschermd is, hoe corporatistischer de reflexen. We moeten meer delegeren."

> Kijken in de toekomst (1): teamwork versus verantwoordelijkheid

> Kijken in de toekomst (2): basecamp gezondheidszorg als Zwitsers leger

 

 

U wil op dit artikel reageren ?

Toegang tot alle functionaliteiten is gereserveerd voor professionele zorgverleners.

Indien u een professionele zorgverlener bent, dient u zich aan te melden of u gratis te registreren om volledige toegang te krijgen tot deze inhoud.
Bent u journalist of wenst u ons te informeren, schrijf ons dan op redactie@rmnet.be.

Laatste reacties

  • Lodewijk GEVERS

    18 januari 2023

    Hier zie je nu hoe verstandige mensen ook dingen zeggen zonder er eerst over na te denken.En sommigen doen dat regelmatig.

  • Sofie V.

    14 januari 2023

    Het lijkt erop dat De Maeseneer de huisartsen die het nu nog volhouden, volop in een burn-out wil sturen… Door hen te verplichten veel meer ptn te zien dan ze nu aankunnen. Want een patiëntenstop wordt meestal pas ingevoerd, nadat men al boven zijn/ haar limiet uit stijgt. Zeer aantrekkelijk ook voor toekomstige huisartsen, te beseffen dat ze weer vele uren zullen moeten presteren en er van een goeie balans tussen werk en ontspanning geen sprake meer zal zijn. Dat zal zeker het probleem oplossen, professor, van het tekort aan huisartsen! Jouw voorstellen zullen daar zeker toe bijdragen.

    En over het afschaffen van de keuze van de ptn om zijn/ haar arts vrij te kiezen, zullen we het al helemaal niet hebben. Het klikt, de ptn moet zich veilig voelen bij zijn huisarts, er moet een goeie arts-ptn relatie ontstaan, lijken plots van geen belang meer te zijn. Terwijl dit net één van de belangrijkste zaken is bij therapietrouw, bij psychische problemen (en dat zijn er veel!), zelfs bij het genezingsproces,…

    Het toont, in mijn ogen, aan hoe sommige proffen in een ivoren toren leven, waarbij ze alle contact met de realiteit en hun achterban zijn verloren.
    Praat eens met je voetvolk, de huisartsen, professor. En als je dit dan toch zou doen, praat dan ook eens met patiënten, over het feit dat je eerder voorstander bent dat ze hun dokter niet meer zelf zullen mogen kiezen. Dan kan je je misschien wat beter afstemmen op de realiteit.

  • Marc DE MEULEMEESTER

    13 januari 2023

    Correcte analyse Patrick :
    Voor de Arts enkel regeltjes , verplichtingen , “ guidelines” , De Orde en de zieke bonden
    Voor de patiënt : enkel “ rechten “ , noem mij 1 verplichting !
    En dat we DAT OVERleefd hebben zonder aan de fles of aan de cocaïne te zitten of zelfmoord en/of aan lager wal te zitten is een mirakel op zich !
    En den Titanic : hij zonk voort !

  • Patrick VANSTEENKISTE

    12 januari 2023

    Enkele maanden terug officieel in pensioen gegaan, voelt het aan alsof ik in een reddingssloep van de Titanic gestapt ben, terwijl het orkest achter mij dissonante tonen produceert . Acceptatieplicht ? Relatie arts-patiënt was toch op onderling vertrouwen gebaseerd, weliswaar steeds met meer verplichtingen en regels voor de arts dan voor de patiënt . en nu de situatie prangend wordt.... En waarom is ze prangend geworden ? Omdat "plotseling" blijkt dat de vervrouwelijking zich doorzet, dat er een groep artsen "plotseling" pensioengerechtigd geworden is? Omdat het invoeren van derdebetalersregel "onverwacht" een toename van het aantal consultaties meebrengt, net nu er minder artsen en minder artsen-uren beschikbaar zijn, omdat deze groep artsen zich "plotseling" geroepen voelt meer evenwicht work/life te kiezen ? Of omdat "plotseling" blijkt dat het beperken van studenten via dit ingangsexamen onzinnig is - onzinnig omdat het op verkeerde criteria selecteert en de herstructurering van het onderwijs een terugkeer naar vroeger de facto onmogelijk maakt, zodat men zich enkel op aantal geslaagden focust ? En men zich realiseert dat het opdrijven van de quota pas binnen...9 jaar mogelijks een effect zal hebben ?
    Denk niet dat de kapitein van de Titanic een goede verklaring zal vinden : wellicht was de ijsberg te klein ?

  • Bram De Clerck

    12 januari 2023

    Precies alsof (huis)artsen voor hun plezier een patiëntenstop instellen?!
    Het hele acceptatieplicht idee strookt ook niet met de huidige code van medische deontologie, artikel 6 lid 1.2: "De arts is verantwoordelijk voor het verstrekken van kwaliteitsvolle geneeskunde aan elk van zijn patiënten. Het is deontologisch onaanvaardbaar dat een arts door te veel patiënten te behandelen de individueel geboden kwaliteit van de zorg niet meer kan garanderen. Daarom mag hij weigeren nieuwe patiënten te aanvaarden"
    Een acceptatieplicht is een enkeltje de afgrond in voor patiënt en zorgverlener.. Neen dank u.

  • Dirk HENDRICK

    12 januari 2023

    De Maeseneer pleit voor acceptatieplicht?? Fantastisch. Als ik me goed herinner zijn de wijkgezondheidscentra de uitvinders van de patientenstop! Verbeter de wereld begin bij jezelf