"Belgische big brother" alleen aan het roer van covid-19-tracing

De covid-19 tracing in België is in de praktijk georkestreerd door één man, Frank Robben, die het KB schreef dat de voorwaarden vastlegt voor het contactopsporing van patiënten, getroffen door het coronavirus. Dat onthult een onderzoek van het tijdschrift Wilfried dat vandaag verscheen.

Op zich is het niet nieuw dat Robben heel wat cruciale functies verenigt, maar daar zou belangenverstrengeling mee gemoeid zijn, schrijft het tijdschrift. Zijn mandaat bij de gegevensbeschermingsautoriteit (GBA), een plaats van checks and balances, is bovendien onwettig.

Op verzoek van de regering heeft Frank Robben, lid van de Task Force 'Data Against Corona' en hoofd van tal van diensten waaronder diegene die de privé-gezondheidsgegevens en de SZ-gegevens verwerken, eind april een controversieel KB-ontwerp opgesteld. De tekst biedt een kader voor het handmatig en digitaal opsporen van covid-19 patiënten, met name via callcenters die een centrale database voeden die wordt beheerd door Sciensano.

Mysterieus en onwettig

Het is het Information Security Committee (ISC) dat bepaalt wie bevoegd is om er gegevens uit te halen. Wilfried wijst er echter op dat dit "mysterieuze orgaan" in 2018 is opgericht door Frank Robben, tegen het advies van de Europese Commissie en de Raad van State in, tegen de Belgische grondwet en de algemene verordening inzake gegevensbescherming (GDPR), maar goedgekeurd door het parlement.

Uit het onderzoek blijkt ook dat Frank Robben een mandaat in de GBA heeft: de leden van dat orgaan, die moeten voorkomen dat de staat de regels overtreedt, kunnen geen openbaar mandaat uitoefenen. De ambtenaar bevindt zich dus in de positie van "wetgever, begunstigde en zelfs rechter van de wetgeving", schrijft Wilfried.

Bovendien stellen veel bronnen de ambtenaar voor als "tiranniek", "totalitair", "psychologisch destructief" en "overtuigd dat hij de enige man voor de baan is".

'Een politiestaat waardig'

"Frank Robben heeft een systeem opgezet dat een politiestaat waardig is," zegt het tijdschrift. "Bij zo'n gevoelige materie zette de uitvoerende macht een manager die zeker zeer effectief is, maar bovenal totalitair, uiterst machtig, in staat om een regering in zijn eentje ten val te brengen", zegt Emmanuel André, voormalig covid-19 traceringscoördinator, aan Wilfried. "Frank Robben staat in het hart van een monopoliesituatie op de markt voor volksgezondheids- en sociale zekerheidsgegevens. Vanaf het moment dat hij de beide cenakels van macht en tegenkracht inneemt, zitten we allemaal gevangen in zijn web," analyseert de viroloog.

De voorzitter van de Liga voor de Rechten van de Mens, Olivia Venet, is het daarmee eens. "Het is een schijnvertoning van de democratie. Er doen zich angstaanjagende dingen voor. (...) In een gezond systeem zouden de mandaten aan verschillende mensen moeten worden gegeven, maar Frank Robben is overal. Als iemand me belt omdat ik in contact ben geweest met een ziek persoon, geef ik geen informatie, omdat ik dit zaakje niet vertrouw. Met de tracing hebben de leiders van ons land een hallucinerende tool in handen die alle burgers controleert", waarschuwt ze.

Eerder had ook huisarts Wilfried Geeraarts in dit blad en op Medflix al zijn bedenkingen bij het tracingsysteem. Er verscheen ook een kritisch opiniestuk over op deze site.

PS kritisch

Alvast PS-kamerlid Khalil Aouasti eist volledige klaarheid om de persoonlijke vrijheden van de burgers te respecteren, en hun privéleven.

"Ik had een amendement ingediend om belangenverstrengeling te voorkomen. Deze wijziging is door de gegevensbeschermingsautoriteit gevalideerd. Wat vandaag in de pers aan de kaak wordt gesteld, brengt het project opnieuw in opspraak. Als politicus is het onze verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat er geen Big Brothers in ons land kunnen zijn," reageerde hij.

Op 29 april had het socialistische parlementslid in de Kamercommissie Justitie minister Philippe De Backer (Open Vld) sterk ondervraagd nadat hij een GBA-advies had ontdekt over een ontwerp-KB dat niet onder de aandacht van de afgevaardigden was gebracht.

Op dit moment is het wettelijk kader voor opsporing nog steeds niet gedefinieerd. Een wetsontwerp, dat het resultaat is van een akkoord tussen de partijen die de bijzondere bevoegdheden ondersteunen, wordt momenteel in het parlement besproken. De Raad van State riepo in zijn advies op tot het sluiten van een samenwerkingsovereenkomst met de gemeenschappen die bevoegd zijn voor de preventieve gezondheidszorg. Dat akkoord werd woensdag bereikt.

> Zie ook: Vlaanderen gaat door, zelfs al kiezen Franstaligen andere weg

U wil op dit artikel reageren ?

Toegang tot alle functionaliteiten is gereserveerd voor professionele zorgverleners.

Indien u een professionele zorgverlener bent, dient u zich aan te melden of u gratis te registreren om volledige toegang te krijgen tot deze inhoud.
Bent u journalist of wenst u ons te informeren, schrijf ons dan op redactie@rmnet.be.