De COVID-19-antistof die het VIB-UGent heeft ontwikkeld is ook effectief tegen nieuwe varianten van het virus. De antistoffen beschermen proefdieren tegen infectie. De antistofbehandeling zal weldra door klinische proeven getest worden bij patiënten in het ziekenhuis, meldt het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB).

Begin 2020 ontwikkelden de labs van Xavier Saelens en Nico Callewaert (VIB-UGent Centrum voor Medische Biotechnologie) antistoffen die het SARS-COV-2-virus neutraliseren. Deze antistof werd geïsoleerd uit het bloed van lama Winter. De antistoffen beschermen proefdieren tegen infectie door te binden met de kroon-eiwitten, de 'stekeltjes' van het coronavirus.

"Vaccins zijn een hoeksteen van de corona-aanpak. Daarnaast zijn ook medicijnen nodig voor wie toch ziek wordt. Denk aan mensen met een verzwakt immuunsysteem, voor wie vaccins niet zo effectief zijn. Antistof-gebaseerde medicijnen blijken veelbelovend in de vroege stadia van de ziekte. Antistoffen kunnen voorkomen dat patiënten vorderen naar ergere stadia van de ziekte en op de afdeling intensieve zorgen belanden", zegt Xavier Saelens.

In een nieuwe preprint publicatie tonen de VIB-wetenschappers de "zeer krachtige" werking aan van de antistof die via eiwit-biotechnologie sterk verbeterd werd. De antistoffen werden uitgetest in samenwerking met prof. Johan Neyts (Rega Instituut, KU Leuven) en met gespecialiseerde labs in het buitenland.

De nieuwe virusvarianten hebben veranderingen ondergaan in het kroon-eiwit, waardoor bepaalde antistoffen moeilijker kunnen binden met het virus. Het VIB onderzoek toont nu aan dat hun antistof niet wordt beïnvloed door de veranderingen in coronavarianten. De VIB-antistof is kleiner dan een klassieke antistof en bindt op een unieke plaats op het virale kroon-eiwit, luidt het.

Fase I en II

De VIB spin-off ExeVir Bio zal binnenkort de start aankondigen van fase I en II klinische onderzoeken om de geneesmiddelen te testen op veiligheid en werkzaamheid bij COVID-19-patiënten.

"De resultaten zijn niet min", reageert Vlaams minister van Innovatie Hilde Crevits (CD&V). "De antivirale middelen blijken ook efficiënt in de strijd tegen varianten. Het is belangrijk dat VIB en de spin-off nu de volgende stap kunnen zetten."

"Dit werk naar een COVID-19-medicijn kan worden beschouwd als een blauwdruk voor de ontwikkeling van antistoffen voor volgende pandemieën. De vooruitgang die deze VIB-teams maakten in slechts twaalf maanden is ongelooflijk."

"De activiteiten van het afgelopen jaar kunnen dienen als referentiepunten om een gemeenschappelijke visie te creëren van wat nodig is bij een toekomstige pandemische respons", stelt Jérôme Van Biervliet, algemeen directeur van VIB.