Huisartsen komen beleidsmatig steeds meer in de verdrukking. Maar met de oprichting van een nieuwe Federale Artsen Coöperatieve (FEDAC) willen vier visionaire artsen het tij keren. Het doel is helder: op één à twee jaar 500 huisartsen verenigen om te wegen op het beleid en de toekomst van het beroep te vrijwaren. 

De initiatiefnemers zijn vier bekende huisartsen met een syndicale achtergrond: Jos Vanhoof, Stijn Geysenbergh, Michel Creemers en Elodie Brunel. Samen hebben ze de Federale Artsen Coöperatieve opgericht om de rangen te sluiten. Hun ambitie is om in één tot twee jaar 500 huisartsen te verenigen in een coöperatief model rond gedeelde waarden: professionele autonomie, kwalitatieve patiëntenzorg, respect voor het vrije beroep en ethisch ondernemen. 

Minister bepaalt het spel

De huidige manier waarop akkoorden worden gesloten, toont volgens FEDAC aan hoe beperkt de zeggenschap van artsen geworden is. De minister bepaalt op voorhand wie nog supplementen mag vragen, hoe lang een patiënt arbeidsongeschikt mag zijn, en hoeveel budget er is. Intussen stijgt de druk op het veld: bevoegdheden verschuiven naar apothekers, kinesisten en verpleegkundigen. Mutualiteiten profileren zich als preventie-experts, ziekenhuizen verleggen hun focus naar extramurale zorg. 

De huisarts staat erbij en kijkt ernaar. Of beter: wordt nauwelijks nog betrokken. “We worden vriendelijk uitgenodigd aan de onderhandelingstafel,” zegt Vanhoof, “maar dan wel om een spel te spelen waarvan de uitkomst al vastligt. En altijd volgens de regels van de minister. De huisarts is de enige speler die niet wint.” 

Maar elke crisis biedt ook nieuwe kansen. “Het is nu aan ons als beroepsgroep, om de rangen te sluiten en met een duidelijke lange termijn strategie naar buiten te komen om ons beroep te verdedigen en te vrijwaren van onaanvaardbare directieven.” 

Eerst Vlaanderen, dan Wallonië

FEDAC wil de impasse doorbreken met een dubbel spoor. Enerzijds door als groep georganiseerd toe te treden tot bestaande syndicaten (zoals BVAS en ASGB/Kartel), om meer slagkracht en legitimiteit op te bouwen, waarbij de initiatiefnemers ook het gesprek met AADM niet uit de weg gaan. Anderzijds door een coöperatief, onafhankelijk model op te zetten dat ethisch ondernemerschap en praktijkondersteuning mogelijk maakt. 

“Concreet willen we de coöperatieve opstarten in Vlaanderen. Vlaanderen telt zestig
eerstelijnszones. We zoeken acht tot tien enthousiaste artsen per eerstelijnszone, ongeacht de praktijkvorm. In een tweede beweging willen we Wallonië meenemen. Als we hierin slagen, hebben we een slagkrachtige federale coöperatieve vereniging van artsen.”

Vertrouwen van onze patiënten

De coöperatie baseert zich op het quintuple aim-principe: zorg die kwaliteitsvol en toegankelijk is, gezondheidswinst oplevert, kostenefficiënt werkt en tegelijk levenskwaliteit garandeert voor de arts. De initiatiefnemers haalden hun inspiratie  bij buitenlandse voorbeelden als Gesundes Kinzigtal (Duitsland) en Hoivatilät (Finland). 

“We willen geen revolutie maar wel een doorstart,” vervolgt Vanhoof. “Een eerlijke poging om onze positie te herdenken en te herwinnen. We hebben één groot voordeel: het vertrouwen van onze patiënten. Laten we dat kapitaal gebruiken om opnieuw richting te geven aan ons beroep.”

Meer info:

• FEDAC beschikt over een eigen website: www.fed-ac.com 

• Geïnteresseerde huisartsen kunnen zich inschrijven voor lunchwebinars op 19 juni en 26 juni waar de visie en het model worden toegelicht.