Voor een internationaal gezelschap van ziekenhuisdirecties, uitgenodigd door de Europese vereniging van ziekenhuisdirecteurs, lichtte CEO van AZ Zeno Knokke Frank Lescrauwaet de filosofie toe die achter de unieke – en dure – architectuur van zijn ziekenhuis schuilgaat. Blijkbaar begint die te renderen.

'Helende architectuur' is het sleutelconcept van AZ Zeno en daarmee pakte het ook uit tijdens het EAHM-congres van Europese ziekenhuisdirecties. Maar vooraleer Frank Lescrauwaet dat begrip invulde, startte de CEO met een nuchter cijfer: “Ons ziekenhuis draaide vorig jaar zowat 120 miljoen omzet. De prijs van onze nieuwbouw ligt zowat 40% hoger dan die van een klassiek ziekenhuis, en sommigen hadden hun bedenking bij de haalbaarheid van dit project. Vandaag zien we dat we op dat vlak absoluut geen probleem kennen”, stelde hij zijn publiek gerust (*).

Om vervolgens nog even terug te grijpen naar de toenmalige drievoudige opdracht voor het architectenbureau: een ziekenhuis scheppen zonder traditionele look(1), dat niet alleen voor patiënten, maar ook voor elke medewerker een aangename plaats zou zijn om in te toeven: met heel veel buitenlucht en -licht (2). En tot slot de groene omgeving zoveel mogelijk in de patiëntenkamers brengen (3).

Zweven als een wolk

Het architecturale antwoord van Detoo architects, het winnende bureau, is het beeld van een ziekenhuis dat als het ware zweeft als een wolk boven de polders. Een iconisch beeld dat al van ver zichtbaar is. Het ziekenhuis wordt immers gestut door een constructie die rust op metershoge voeten en raakt dus inderdaad de grond nauwelijks.

Aan de buitenzijde wordt het omgeven door een dubbele wand zodat iedere patiënt het raam van zijn kamer om  het even wanneer kan openen en meteen verse lucht binnenkrijgt die vooraf op de juiste temperatuur gebracht is. Panoramische ramen zijn het dan nog, met een breed uitzicht. Langs de binnenkant hebben patiënten uitzicht op een groene patio.

Dat de dubbele muur garant staat voor een uitermate vlotte klimaatregeling, bleek afgelopen zomer nog tijdens de hittegolf. Toen slaagde het ziekenhuis erin om zelfs bij een buitentemperatuur van zowat 40° toch een kamertemperatuur te regelen van maximaal 26°.

Zalige rust

Vanaf het moment dat de bezoeker een eerste stap in het ziekenhuis zet, moet hij overvallen worden door rust: in de inkomhal geen geloop van aanschuivende patiënten of een mensenmassa bijvoorbeeld. Alleen een uitgebreide infobalie. De ziekenhuisactiviteiten spelen zich sowieso af op de verdiepingen of half onder de grond.

Ook ecologisch positioneert AZ Zeno zich modern met bijvoorbeeld een flink deel van het voedsel dat vlakbij door boeren in de buurt geteeld wordt. Meteen is vers voedsel gegarandeerd en door de nabijheid kan het milieuvriendelijk getransporteerd worden.

Modern design, een schitterende bezinningsruimte en een heldere, goed uitgekiende heldere cafetaria plus geraffineerd kleurengebruik dat overmatige bewegwijzering tegengaat, leggen accenten die een meerwaarde moeten bieden. En blijkbaar zijn dat dus ook elementen die renderen volgens de CEO.

Vanzelfsprekend komt het concept van de helende architectuur het best tot zijn recht in de revalidatieruimtes: een eigen modern zwembad en een aangename fitnessruimte met zicht op groen moeten het de patiënt optimaal naar zijn zin maken bij zijn revalidatietraject.

(*) Uit het jaarverslag 2016 leren we dat AZ Zeno toen een negatief bedrijfsresultaat boekte, maar de bedrijfsopbrengsten destijds al wel in stijgende lijn gingen met 1,70%. Wel stegen de kosten toen nog meer, met 4,13%. Vooral de personeelskosten bleven stijgen (+5%), wat AZ Zeno op dat moment zorgen baarde. Anderzijds werden er toen nog in belangrijke mate voorzieningen aangelegd voor de nieuwbouw, gedeeltelijk via financiële opbrengsten uit geldbeleggingen.

> Lees ook: Over-drie-jaar-naar-nieuw-ziekenhuisgebouw-voor-uz-Gent