Brussels Parlement keurt kader goed dat gebruiksruimten druggebruikers mogelijk maakt

Het Brussels Parlement heeft gisteren tijdens de laatste plenaire zitting voor het reces een voorstel van ordonnantie van de meerderheid goedgekeurd dat een kader schept om de risico's bij druggebruik te beperken door onder meer gebruiksruimten te creëren. N-VA, CD&V en Vlaams Belang stemden tegen, MR onthield zich.

De stad Brussel opent in december 2021 in de Woeringenstraat een zogenaamde 'risicobeperkende gebruikersruimte' voor druggebruikers. Drugverslaafden zullen er in veilige omstandigheden hun drugs kunnen gebruiken, en komen tegelijkertijd in contact met gezondheidswerkers en sociale werkers. "Het is duidelijk niet de bedoeling druggebruik te promoten, wel de risico's en de schade voor de verslaafden en de gemeenschap te beperken", zegt burgemeester Philippe Close.

"We kunnen er niet omheen, druggebruik en -verslaving bestaan en het geeft geen zin dat te negeren", zegt de Brusselse burgemeester. "We moeten er integendeel sociale oplossingen voor vinden. Met een gebruikersruimte promoten we druggebruik niet maar zorgen we ervoor dat de toxicomanen niet meer in de ope nbare ruimte moeten gebruiken. We beperken dus de overlast, en tegelijkertijd leggen we contact met de drugverslaafde, en voorzien we psychosociale begeleiding zodat we hem of haar naar de gezondheidszorg kunnen leiden."

In de gebruikersruimte zullen immers steeds zowel medisch personeel als sociale werkers aanwezig zijn. Die zullen met de bezoekers in gesprek gaan, hun druggebruik en andere problematieken in kaart brengen, en uiteindelijk veilig materiaal ter beschikking stellen zodat de bezoeker onder toezicht een dosis kan innemen. 

In Luik bestaat al enkele jaren een gebruikersruimte en die werd in het eerste trimester van 2021 zo'n 8.000 maal gebruikt. Aan het project in Brussel werken onder meer het OCMW, de preventiedienst van de stad Brussel en de vzw's Transit en Maison d'Accueil Socio-sanitaire (MASS) mee. 

"Dit was in Brussel een ontbrekende schakel in het aanbod voor de drugverslaafden," zegt Nicolas Leonardy van de vzw MASS. "Het is een vorm van preventie, een manier om in contact te komen met een bevolking die een hoog risico vertoont, vaak kampt met een complexe problematiek en meestal door de mazen van de gezondheidszorg glipt. We zien dat veel mensen die naar een dergelijke gebruikersruimte komen, veelal niet naar een arts of een ziekenhuis gaan. Dit zal het druggebruik en de drugverslavingen niet doen verdwijnen, maar het zal wel de risico's en de schade die ermee gepaard gaan voor de gebruiker en de maatschappij, beperken."

"Dit is een project waar gezondheidszorg en openbare orde hand in hand gaan", zegt Brussels minister van Gezondheid Alain Maron. "Gebruikersruimtes en -zalen bestaan nu al, alleen bevinden die zich in krakerspanden, in parken of op de openbare weg. In de gebruikersruimte die we nu openen, zorgen we ook voor begeleiding en opvang van de verslaafden. Ik ben verheugd dat het Brussels parlement erin geslaagd is hiervoor het nodige wettelijk kader te creëren. Het is de hoogste tijd dat de Belgische drugwetgeving hervormd wordt, de prohibitionistische aanpak zorgt alleen maar voor problemen en drama's. Het druggebruik en de drughandel hebben nog nooit zo welig getierd."

In het gebouw waar de gebruikersruimte zal huizen, is 3 miljoen euro geïnvesteerd en de stad Brussel voorziet dat de exploitatiekost jaarlijks zo'n 1,7 miljoen euro zal bedragen. Die kosten zullen gedragen worden door de stad, het OCMW, de preventiedienst van de stad Brussel, de Gemeenschappelijk Gemeenschapscommissie en Brussel Preventie en Veiligheid. Het project geniet ook de volle steun van de Brusselse lokale politie en het Brusselse parket.

Risico's beperken

Er bestaan tal van manieren om risico's bij druggebruik te beperken: de analyse van synthetische drugs, de mogelijkheid naalden in te wisselen, de distributie van injectiekits, laagdrempelige hulpverlening, het uitdelen van condooms, het aanbieden van geneesmiddelen voor de behandeling van overdoses, ... Ook moeten druggebruikers naar verschillende diensten kunnen worden doorverwezen om een aangepast gezondheids- en sociaal traject te doorlopen.

Sommige van deze instrumenten bestaan al in Brussel. Andere moeten nog worden geïnstalleerd. Veel buurlanden hebben al risicobeperkende ruimtes, waar ondersteunende diensten aanwezig zijn.

Voor Mathias Vande Borre (N-VA) is het voorstel een "intrieste maatschappelijke nederlaag". Hij hekelde dat er geen enkele verplichting of voorwaarde gekoppeld wordt aan de gebruiksruimten. "Dit zal drempelverlagend werken voor druggebruik", waarschuwde hij. Vanden Borre betreurde ook dat er geen aandacht is voor preventie. Hij wees er ook op dat er bevoegdheidsoverschrijding is en dat de ordonnantie in strijd is met de federale drugswet. Daarom gaat het ook om een voorstel van de meerderheid en geen ontwerp van de regering, waarvoor het advies van de Raad van State vereist is. 

Bianca Debaets (CD&V) benadrukte dat het einddoel voor het beleid moet zijn om mensen terug clean te krijgen, "en dat zit niet in de tekst". "Ik erken dat de brede drugsproblematiek in ons Gewest een complex vraagstuk vormt waar geen zwart-witantwoord op bestaat, maar deze tekst legt té weinig nadruk op begeleiding en afkicken," zei ze. Debaets verweet de meerderheid ook de snelle parlementaire behandeling van de ordonnantie en het ontbreken van een advies van de Raad van State.

Hoofdindienster Zoë Genot (Ecolo) stelde dat de Raad van State zich wel heeft gebogen over eerdere voorstellen van haar fractie.In gebruiksruimten krijgen verslaafden medische en sociale begeleiding. Dat is de eerste stap naar het stoppen met druggebruik, stelde ze nog.

U wil op dit artikel reageren ?

Toegang tot alle functionaliteiten is gereserveerd voor professionele zorgverleners.

Indien u een professionele zorgverlener bent, dient u zich aan te melden of u gratis te registreren om volledige toegang te krijgen tot deze inhoud.
Bent u journalist of wenst u ons te informeren, schrijf ons dan op redactie@rmnet.be.