Met zijn opiniestuk "Minister Vandenbroucke fnuikt het vrije initiatief van artsen" bracht lezer Mark Coel een breed debat op gang waarbij woorden vielen als ‘objectieve zelfreflectie’, ‘waarde-uitkomstmaten set’, ‘torenhoog deconventiepercentage’ en zelfs ‘omerta’.

Dokter Coel oogst heel wat bijval van geriater Kathia Van Den Broeck (“goed gezegd!”) en zijn collega-dermatoloog Erik Monsieur. Die laatste roept minister Vandenbroucke op om als ‘wijs man’ te reflecteren over de hoge deconventiepercentages: “Hij zal toch eerst eens goed moeten nadenken over de reden waarom deze cijfers zo hoog zijn alvorens hij maatregelen zou nemen om gedeconventioneerde artsen stokken in de wielen te steken.”

Professor emeritus Frank Comhaire reageert enigszins geruststellend: “Zo lang de ‘extra muros’ geneesheren en -dames, specialisten, goed werk blijven leveren zullen ze blijven bestaan.” Een stelling waarin reumatoloog Frederic Proot zich volledig kan vinden en hij gaat nog wat verder: “We kozen destijds voor een ‘vrij’ beroep, van ‘vrij’ schiet er niet veel meer over… En het is niet omdat ik buiten het ziekenhuis werk dat ik buitensporige honoraria vraag! De reden om extra muros te werken is dat ik enorm mijn vrijheid op prijs stel en niet gedwongen 4 patiënten per uur moet zien. Twee per uur is perfect, dan is er nog wat tijd voor een ‘babbeltje’ en daar haal je verdomd veel info uit! Bereikbaarheid is ook belangrijk, vooral bij patiënten die moeilijk te been zijn (zoals in mijn specialisme).”

De vergelijking met het ‘verstaatste’ Nederlandse systeem waarnaar we riskeren af te glijden (met wachtlijsten en 9 to 5) noemt dokter Willy Renier dan weer vertekend, ‘na 35 jaar in Nederland te hebben gewerkt: de salarissen van specialisten in loondienst liggen royaal boven de "Balkenende-norm". Er is ook een studiemiddag per week voorzien, die niet altijd voor studie wordt gebruikt!”

Ontelbare tussenvormen

Gastro-enteroloog Renaat Schoonjans vindt het opiniestuk dan weer te polariserend. “U stelt polariserend dat er privé geneeskunde is en volledig regulariserende staatsgeneeskunde. Er zijn tig tussenvormen mogelijk die ons veel verder kunnen brengen qua kwaliteit van leven en werken. Dat de digitalisering van ons werk onvermijdelijk is, is een open deur intrappen. Dat u daarvoor hulp moet krijgen als individueel arts is een logische en te verdedigen vraag, maar dat geldt uiteraard voor alle vaak eenzame zelfstandigen, ook niet-artsen.”

Volgens hem verdienen vele specialisten netto “zo een hoge bedragen dat het bijna beschamend is daarvoor financiering te vragen. Nu kom ik tot mijn punt van protest tegen uw boutade: vele artsen-specialisten verdienen effectief meer tot veel meer dan het riante loon van meneer Vandenbroucke. Alleen is dit een groot geheim, (eigenlijk heerst er een omerta onder de betreffende subspecialisten), dat niemand wil of durft te bekennen. Het halsstarrig weigeren van elke vorm van openheid hieromtrent, (wat zou kunnen leiden tot egaliseren en normaliseren van hoge specialisten inkomens, één van de eerste en nobelste doelstellingen van de minister) door het VAS is een immens gewetensproblemen voor mij en veel van mijn zwijgende collega's.”

En hij vervolgt: “De harde wroeters onder ons (ik wil dermatologen hier zeker toe rekenen) hebben géén tijd om in Brussel te pleiten hiervoor: ze moeten namelijk de geneeskunde beoefenen van 8 tot vaak veel later dan 18u. En dat bijscholen ja, in welke job moet je dat niet levenslang doen?”

De levenslange bijscholing is voor hem ‘part of the job’. Hij meent zeker dat je In ruil daarvoor een correct loon moet kunnen verdienen, met een aanvaardbare work-life balans. “Maar zolang we de excessen niet willen/durven aanpakken heeft deze discussie geen zin. Niet-medici begrijpen ons geweeklaag dan ook zelden, en terecht, om die simpele reden.”

Internist-auteur Stefaan Colpaert verwijst naar zijn boek over verkwisting in de gezondheidszorg. Daarin pleit hij voor een ‘huisarts-supervisor model’. “Enkel artsen in ziekenhuizen laten werken is dus zeker geen goed idee. Die huisarts-supervisor zal dan wel een hoger loon moeten hebben dan de ziekenhuisarts assistent, en dus ook het hoogst mogelijke diploma, ten slotte is eerstelijnsgeneeskunde zonder allerhande meetmethodes buiten anamnese en klinisch onderzoek moeilijker pre-test dan post-test.” 

Effectievere meerkost

Afsluiten doen we met prof. dr. dermatologie Jo Lambert. Zij breekt een lans voor ‘effectievere meerkost’ die daardoor de zorg op termijn minder kostelijk maakt. “Neem nu de groep burgers met een ernstige psoriasis, dertigers, met lipidenstoornissen, en overgewicht. Door onze PsoPlus teamaanpak in UZ Gent, die verder reikt dan kijken naar de huid, maken we bijvoorbeeld deze groep mensen bewust van het anderhalf keer zo groot risico op hart- en vaatziekten, op een leeftijd waar nog aan preventie van bijkomende ziekte kan gedaan worden. We screenen, bespreken, maken bewust, behandelen en coördineren het verwijzen en de opvolging, en staan ook tussen de consultaties in contact met onze patiënten via een beveiligd e-platform. Het hele team van zorgverleners werkt hieraan mee, van dermatoloog, verpleegkundige tot administratieve medewerker, in een bestudeerde context van correcte taakdelegatie. Omdat we geloven dat een burger dat allemaal niet zelf kan en hoeft te coördineren.”

Ze geeft toe dat dit meer geld kost dan de geconventioneerde raadpleging dermatologie van 34,92 euro. “Sinds kort ontwikkelden we ook een ‘waarde-uitkomstmaten set’ (samen met patiënten) om te gaan meten wat de investering aan mensen en middelen opbrengt aan ‘gezondheidswinst’ in brede zin. Of: hoeveel waardevolle zorg echt moet kosten, willen we het ‘quintuple aim’ bereiken.”

Ze sluit af met deze vraag: “Kunnen dergelijke pilootinitiatieven - die mogelijk enkel in academische context uitgeprobeerd kunnen worden - ook eens wat meer aandacht krijgen, en vooral dienen om aan te tonen hoeveel ‘waarde’volle zorg echt kost – en op langere termijn ook bespaart?”