De Vlaamse regering wil steden en gemeenten die een eigen gezondheidsenquête willen afnemen, ondersteunen. Zo werd in het Oost-Vlaamse Melle een onderzoek gedaan naar onder meer het gebruik van tabak, alcohol en lichaamsbeweging. Het pilootproject geeft de gemeente wetenschappelijk kwalitatieve informatie om haar lokaal gezondheidsbeleid, zoals de inrichting van groene ruimte, af te stemmen. Op korte termijn zullen in 15 andere gemeenten ook gezondheidsenquêtes worden opgestart. 

De federale overheid verzamelt elke drie tot vijf jaar gedetailleerde informatie over de fysieke en mentale gezondheid bij zowat 10.000 Belgen. Essentieel om het beleid op af te stemmen. Maar de steekproef is niet te extrapoleren naar steden en gemeenten, nochtans interessant voor heel wat lokale besturen. Vlaams Minister Jo Vandeurzen (CD&V) wil daarom dat ook lokale overheden wetenschappelijk en statistisch relevante informatie verzamelen, die aansluit op de beschikbare gegevens. 

"De enquête goed uitvoeren vraagt intensieve opvolging en coördinatie", aldus Vandeurzen. "Daarom geef ik de Logo's (samenwerkingsverband voor locoregionaal gezondheidsoverleg en -organisatie, nvdr.) de opdracht om de gemeenten daarin te ondersteunen. Zo kunnen de nieuwe lokale besturen er rekening mee houden in hun meerjarenplanning en in hun lokaal sociaal beleid."

De lokale gezondheidsenquête is opgesteld door federaal onderzoekscentrum Sciensano en is gebaseerd op de nationale gezondheidsenquête. Gemeenten zullen zo niet enkel de gezondheidsstatus van hun bevolking kunnen meten maar ook vergelijken met de algemene gezondheidsstatus in Vlaanderen. Die informatie kunnen ze gebruiken voor het lokale (preventieve) gezondheidsbeleid, beleidsbeslissingen en -prioriteiten. Maar op termijn kan de informatie ook voor hogere overheden gebruikt, ter aanvulling van bestaande data. 

De vragenlijst peilt naar een reeks thema's zoals alcohol, tabak, lichaamsbeweging, voeding en gezonde publieke ruimte. In een draaiboek krijgen gemeentebesturen uitleg over hoe ze zo'n enquête op een betrouwbare manier moeten organiseren. Er komt ook ondersteuning om de steekproef voor de enquête samen te stellen en de resultaten te analyseren. De methode is getest in Melle, met betrouwbare resultaten. 

In de Oost-Vlaamse gemeente, met zowat 11.000 inwoners, omschrijft 80% van de respondenten zich als gezond. in lijn met het Vlaamse gemiddelde. Maar bewoners van Melle geven wel aan vaker te kampen met pijn en ongemak en zich angstig en depressief te voelen. Er zijn wel minder rokers en minder passieve rokers in Melle dan in de rest van Vlaanderen. Er wordt minder alcohol geconsumeerd dan in de rest van Vlaanderen, maar de Mellenaar klaagt wel over hinder in de omgeving zoals verkeer, luchtverontreiniging, lawaai en trillingen.

De Logo's contacteren vanaf eind dit jaar de lokale besturen om te peilen naar hun interesse om het voorbeeld van Melle te volgen. Op basis daarvan zullen zij bepalen hoeveel gemeenten zij in het voorjaar van 2019 kunnen ondersteunen om de enquêtes uit te voeren.