Geef justitie meer slagkracht om in te grijpen bij zwaar verslaafde, zwangere vrouwen. Dat staat in een wetsvoorstel waarmee John Crombez (sp.a) en Valerie Van Peel (N-VA) baby's die geboren worden in een problematische gezinssituatie beter willen beschermen. Zo moet het mogelijk worden een vrouw verplicht te laten opnemen om af te kicken. Desnoods moet een rechter nog voor de geboorte een uithuisplaatsing kunnen opleggen.

Nadat ze samen een meerderheid vonden voor de afschaf van de verjaringstermijn voor seksueel misbruik op minderjarigen, slaan Van Peel en Crombez opnieuw de handen in elkaar. Ook ditmaal is de bescherming van kinderen het thema. Het duo wil dat hulpverlening en justitie beter kunnen ingrijpen in ernstig problematische situaties zoals verslaafde moeders. Vandaag laat de wet dat niet toe.

De potentiële impact is nochtans enorm, voeren ze aan. Dat kan gaan om fysieke afwijkingen, zoals vertraagde groei, een laag geboortegewicht, een kleine schedel met eventuele gelaatsmisvormingen en gezichtsafwijkingen. Andere risico's zijn neurologische afwijkingen, slecht sociaal functioneren op latere leeftijd, hyperactiviteit, een verstandelijke handicap en autistisch gedrag. Na de geboorte vertonen de baby's ook afkickverschijnselen, omdat ze door de opname van alcohol en drugs via de placenta, zelf verslaafd zijn geraakt aan de middelen die de moeder gebruikt.

Om dat laatste te voorkomen, willen Crombez en Van Peel het mogelijk maken dat verslaafde vrouwen onder toezicht worden geplaatst, indien nodig zelfs verplicht worden opgenomen om tijdens de zwangerschap af te kicken.

Bovendien zal een rechter een uithuisplaatsing al voor de geboorte kunnen uitspreken bij ouders waar zwaar druggebruik of mishandeling dreigt. "Bij gezinnen waarbij bijvoorbeeld al drie kinderen geplaatst zijn en waarbij een nieuw kind op komst is, wacht men in de praktijk te vaak af om te zien of het nieuw geboren kind hetzelfde lot zal ondergaan als de broers of zusjes. We hebben te lang een te afwachtende houding aangenomen. Het kind mag daar de dupe niet van zijn", stelt Crombez.

In extreme gevallen moet de rechter ook extreme maatregelen kunnen nemen, zoals een verplichte begeleiding, desnoods opname of een plaatsing meteen bij de geboorte, besluiten Van Peel en Crombez.

Het duo kan alvast rekenen op steun vanuit CD&V. "In CD&V vindt men steeds een partner om (ongeboren) kinderen te beschermen", tweet voorzitter Joachim Coens.

Bij Open Vld wordt niet meteen enthousiast gereageerd. Behalve inhoudelijke opmerkingen maakt Kamerlid Katja Gabriëls een link met de abortus-discussie. Daarover wordt eerstdaags een advies van de Raad van State verwacht. "Onze vrees is dat dit misschien een nefaste invloed kan hebben op de abortuswetgeving", aldus Gabriëls. "Men kent rechten toe aan een ongeboren kind. Dat kan een hellend vlak zijn naar het inperken van de abortuswetegving."