Het nucleaire onderzoekscentrum SCK CEN zal in de RECUMO-installatie radioactieve restanten zuiveren en omzetten in laagverrijkt uranium. Het project is uniek in de wereld. Vandaag werd de symbolische eerste spade gestoken van het gebouw dat in 2026 klaar moet zijn.

Het bedrag van de investering is niet bekend, maar directeur-generaal Peter Baeten spreekt over enkele tientallen miljoenen euro's. De zogeheten RECUMO-installatie zal van radioactieve restanten opnieuw een 'herbruikbare grondstof' maken. "Een schoolvoorbeeld van de circulaire economie", aldus Baeten. 

De radioactieve restanten zijn afkomstig van het productieproces van medische radio-isotopen op de site van het Nationaal Instituut voor Radio-elementen (IRE). De restanten komen dus zeker niet uit de kerncentrales van Doel of Tihange. Het voornaamste doel van RECUMO is een vermindering van nucleair afval alsook de bevoorradingszekerheid van uranium in eigen land. 

 "België behoort tot de wereldtop in het domein van nucleaire geneeskunde", vertelt Erich Kollegger, CEO van het IRE. Het SCK CEN en het IRE samen staan in voor een kwart van de wereldwijde productie van medische radio-isotopen. Dat zijn radioactieve deeltjes waarmee kankers, hartaandoeningen en andere ziekten opgespoord en behandeld kunnen worden. 

"We helpen intussen meer dan vijftig jaar miljoenen patiënten", stelt Kollegger. "Om die maatschappelijke rol te kunnen blijven vervullen, moest er een structurele oplossing komen voor de radioactieve restanten (afkomstig uit de site in Fleurus, red.) die na het productieproces overblijven." Het voornaamste doel is om uranium te recupereren, zodat het hoogwaardige materiaal opnieuw kan worden ingezet. 

Gerecycleerde radioactieve restanten kunnen dienen als brandstof voor onderzoeksreactoren of als zogenaamde 'targets' voor de productie van radio-isotopen. "Zo verzekert RECUMO wereldwijd de bevoorradingszekerheid van medische radio-isotopen", aldus nog Baeten. 

In maart 2022 gaven de bevoegde instanties officieel groen licht voor de bouw van RECUMO. Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) ging akkoord met de oprichtings- en exploitatievergunning. Het Vlaams Gewest gaf de omgevingsvergunning. 

Volgens de planning is de oplevering van de installatie voorzien voor 2025. Kort daarna zal SCK CEN de installatie in gebruik nemen en restanten beginnen zuiveren. Het zal zowel de huidige als toekomstige restanten verwerken, die bij de productie tot 2038 ontstaan. 

"RECUMO maakt voor het zuiveringsproces gebruik van spitstechnologie op het domein van radiochemie", meldt het SCK CEN nog. "In de jaren tachtig werd de techniek al op laboratoriumschaal uitgevoerd. Nu hebben we de techniek verfijnd, geoptimaliseerd en op punt gesteld zodat we ze op semi-industriële schaal kunnen toepassen. Uniek in de wereld." 

Leuk detail: het RECUMO-project staat tevens onder toezicht van Euratom en de Verenigde Staten. Zij leggen diverse nucleaire veiligheids- en beveiligingsnormen op en controleren de strikte naleving ervan.