Artsen in ziekenhuizen hebben, om optimaal te kunnen presteren, vaardigheden nodig die verder gaan dan de zorg voor patiënten. Om hoge professionele prestaties neer te kunnen zetten, is het essentieel dat zij zich kunnen ontwikkelen en dat er voldoende leermogelijkheden zijn. Daarnaast is het belangrijk om de hoge werkdruk te verminderen. Dat staat in het proefschrift waarop medisch psycholoog Maarten Debets vorige week is gepromoveerd aan het Amsterdam UMC.

Hij keek naar de ‘professionele performance’ van artsen in Nederlandse ziekenhuizen: hoe ervaren artsen dat zelf, en op welke manier zijn ze bezig om dat te verbeteren? Hij richtte zich specifiek op welzijn en leiderschap.

Volgens Debets bevestigt zijn onderzoek dat ‘wat’ er nodig is, wel zo’n beetje bekend is. Maar hoe doe je dat precies, bijvoorbeeld werkdruk verminderen en artsen zich optimaal laten ontwikkelen? Daar is minder over bekend. Hij deed uiteenlopende onderzoeken, zoals hoe je maatwerk kunt nastreven bij het plannen van de nachtdiensten en welke strategieën worden gebruikt om de professionele prestaties van betrokken artsen te verbeteren.

Hij verrichtte in dat verband zeven deelonderzoeken, telkens uitgaande van diverse belangrijke onderzoeksvragen zoals:

• In welke mate medieert bevlogenheid de relatie tussen werkmiddelen en werkvermogen, en in welke mate medieert burnout de relatie tussen werkeisen en werkmiddelen en werkvermogen?
• In hoeverre is de eigenwaarde van cardiologen gerelateerd aan hun professionele voldoening? En wordt deze relatie gemedieerd door persoonlijke veerkracht en werk-privé interferentie?
• Wat zijn ervaringen van patiënten en artsen voor compassievolle zorg?
• Verschillen het profiel en de scores van artsen op het gebied van alertheid, tevredenheid en kalmte vóór de nachtdienst significant van na de nachtdienst, en zo ja, hoe? Welke demografische gegevens van artsen en welke omstandigheden tijdens de nachtdienst hangen samen met veranderingen in alertheid, tevredenheid en kalmte?
• Verslag doen van de ontwikkeling en pilootproject van een teamgebaseerd programma voor artsen om hun werkomstandigheden en welzijn te verbeteren.
• Welke strategieën gebruiken medisch-specialistische bedrijven om de professionele prestaties van artsen aan te pakken en waar lopen ze tegenaan bij het uitvoeren van deze strategieën om een hoge kwaliteit en veilige zorg te bereiken?
• Hoe, waarom en onder welke omstandigheden kunnen leiderschapsontwikkelingsprogramma's voor artsen resultaten op organisatieniveau beïnvloeden?

Interessant is zeker zijn onderzoek naar leiderschapsontwikkelingsprogramma’s (LOP’s) voor artsen. Ziekenhuizen wereldwijd bieden dat aan hun dokters aan, in de hoop dat dit uiteindelijk de kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg ten goede komt. Maar, merkt Debets op -die duizenden LOP’s screende en er honderd las- het probleem is dat er veel variatie tussen de LOP’s is en het is maar helemaal de vraag of de implementatie positieve effecten heeft voor de organisatie. Een goed LOP biedt deelnemers constructieve feedback aan, geeft artsen meer zelfinzicht en heeft uiteindelijk een positief effect op de cultuur van een organisatie.

Meer info over het onderzoek vindt u hier.