Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) en het College voor Oncologie publiceren een selectieve update van hun klinische richtlijn van 2009 over de diagnose en behandeling van deze kanker.

De aanbevelingen in de richtlijn zijn gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke gegevens, en werden geformuleerd in overleg met een groot aantal artsen en vertegenwoordigers van patiënten.

Net zoals in andere westerse landen komt pancreaskaner steeds meer voor in België: tussen 2004 en 2014 stelde de Stichting Kankerregister een stijging van de incidentie vast van ongeveer 25% bij de mannen en 50% bij de vrouwen. In 2014 werden 1715 nieuwe gevallen gediagnosticeerd.

Selectieve update

Het KCE concentreerde zich op drie cruciale vragen. Daarvoor baseerde het zich op een online enquête bij een groot aantal zorgverleners van het terrein (oncologen, gastro-enterologen, chirurgen, huisartsen, enz.) en bij patiëntvertegenwoordigers.

1 - Welke onderzoeken worden best uitgevoerd voor de diagnose van pancreaskanker?

• Met een CT-scan kan een goedaardige tumor het beste van een kwaadaardige worden onderscheiden. Dit type scan moet de voorkeur krijgen boven een echografie, MRI, PET-scan of de opsporing van tumormerkers in het bloed.

Een chirurg baseert zich eveneens op medische beeldvorming om na te gaan of een kanker operabel is.

• Als een kanker operabel blijkt te zijn, beveelt het KCE aan om nog eerst een verkennende laparascopie uit te voeren om de buikorganen te bekijken.
• Als daardoor wordt vastgesteld dat de kanker toch inoperabel is, met uitzaaiingen in de lever of het buikvlies, kan een zware chirurgische ingreep bij de patiënt nog vermeden worden.

2 - Operabele kanker: met of zonder voorafgaande behandeling?

Is een chemotherapie, radiotherapie, of een combinatie van beide, vóór een operatie wenselijk?

• Voor een operabele tumor is het antwoord negatief, op basis van de internationale wetenschappelijke literatuur.
• Bij twijfel of een tumor operatief kan worden verwijderd, kan chemotherapie worden overwogen, zodat vervolgens chirurgie mogelijk is.
• Recidief of metastase van de kanker: niet opnieuw opereren.

3 - Wat is de optimale behandelstrategie bij patiënten met een terugkomende pancreaskanker of met uitzaaiingen?

• In deze gevallen zou de behandeling enkel uit chemotherapie mogen bestaan, want het heeft geen zin om de patiënt opnieuw te opereren.
• De keuze van het product voor de chemotherapie hangt af van de algemene toestand van de patiënt, en daarbij moet zijn comfort op de eerste plaats komen.

Het KCE dringt verder aan op een multidisciplinaire aanpak en de inbreng van voorkeuren van de patiënt

De patiëntorganisaties wezen er ook op dat, door de slechte prognose, er ook nood is aan gecoördineerde, hoogkwalitatieve onderzoeksprogramma’s over de oorzaak en de behandeling van pancreaskanker.