Onderzoekers van het Laboratorium voor Biosignalering & Therapeutica van de KU Leuven hebben het mechanisme van de timer ontrafeld die menselijke cellen minstens 30 minuten tijd geeft om hun erfelijk materiaal te verdelen over twee dochtercellen. De ontdekking maakt tevens een nieuwe vorm van kankerbestrijding mogelijk. De resultaten staan gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Molecular Cell.

Bij celdeling draait het om de gelijke verdeling van het erfelijk materiaal - de chromosomen - tussen de dochtercellen. Hierbij verdubbelt een cel eerst haar chromosomen, waarna twee spoelen met trekdraadjes de dubbels uit elkaar trekken waarna de feitelijke splitsing plaatsvindt. Vaak loopt er hierbij echter tijdelijk wat mis zoals bijvoorbeeld bij de koppeling tussen de trekdraadjes en dubbels van de chromosomen. Dergelijke foutjes betekenen meestal de dood van de cel.

Wetenschappers hadden al eerder het bestaan van de timer ontdekt die ervoor zorgt dat de celdeling minstens een half uur duurt. Dit geeft de cel de tijd om koppelingsproblemen te herstellen. De Leuvense onderzoeker Junbin Qian ontdekte dat de timer een fosfaatgroep betreft die bij het begin van de celdeling op een eiwit bevestigd wordt en de verdeling van de chromosomen over de dochtercellen on hold zet. In tussentijd kan de cel de ontbrekende verbindingen toevoegen of verkeerde koppelingen herstellen. Na ongeveer 30 minuten wordt deze fosfaatgroep weer verwijderd.

De ontdekking biedt perspectieven voor de behandeling van kanker. In de strijd tegen kanker probeert men te verhinderen dat de kankercellen delen en woekeren. Bestaande kankertherapieën zoals het middel Taxol dat bereid wordt uit snoeisel van de taxushaag, viseren hierbij de vermelde trekdraadjes in de cel, maar deze middelen zijn toxisch en met veel ongewenste neveneffecten. "Nu we weten hoe de timer van de celdeling wer, kt kunnen we gericht zoeken naar geneesmiddelen die de timer aangeschakeld laten, hetgeen de celdeling bevriest en de kankercellen doet afsterven", aldus Prof. Mathieu Bollen (KU Leuven).