De oprichting van een Vlaams Mensenrechteninstituut oogst niks dan negatieve adviezen. Sommige adviesraden, zoals de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV), vragen de Vlaamse regering zelfs de terugtrekking uit Unia ongedaan te maken. Minister Somers houdt voet bij stuk. Dat schrijft De Morgen.

Toegenomen versnippering, te vrijblijvend en te weinig slagkracht. De adviesraden sparen hun kritiek niet. Geen van de raden blijkt voorstander van de uitstap uit Unia. Zowel het overlegorgaan van werkgevers- en werknemersorganisaties SERV, als de Vlaamse Raad voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin vragen expliciet om de Vlaamse terugtrekking uit Unia te heroverwegen.

In december keurde de Vlaamse regering het voorontwerp van decreet goed dat een Vlaams Mensenrechteninstituut opricht. Dat is nodig gezien de Vlaamse exit uit Unia, maar er kwam meteen protest van middenveldorganisaties. Sindsdien vroeg minister van Samenleven Bart Somers (Open Vld) negen adviesraden om hun mening. 

De minister is het niet eens met de kritiek dat zijn initiatief zal zorgen voor meer versnippering. Het Mensenrechteninstituut moet meerdere Vlaamse instellingen bundelen zodat er nog één loket is voor klachten over mensenrechten of discriminatie. Het gaat dan bijvoorbeeld om het Kinderrechtencommissariaat, het Vlaams Vredesinstituut, de Vlaamse Ombudsdienst en de Vlaamse Toezichtcommissie voor de verwerking van persoonsgegevens.

De adviesraden, zoals die rond handicap, zijn vooral bezorgd over de geschillenkamer. Het Mensenrechteninstituut zal niet meer zoals Unia naar de rechter kunnen stappen bij flagrante overtredingen en slachtoffers bijstaan in de rechtbank. 

Het zal met een eigen geschillenkamer een niet-bindend, moreel oordeel vellen. Burgers zijn vrij om op eigen houtje toch naar de rechtbank te stappen. 

Somers zal met de adviesorganen in gesprek gaan, maar volgens hem bewijst het systeem van een geschillenkamer in Nederland dat het werkt. 

Oproep Groen

Groen roept de Vlaamse regering  in een reactie op om de terugtrekking uit Unia terug te draaien. "Een minister die mensen écht wil beschermen tegen discriminatie, haat en geweld zet na alle negatieve adviezen en alarmkreten uit de sector niet door met de uitstap uit Unia", zeggen Groen-parlementsleden An Moerenhout (Vlaanderen) en Lotte Stoops (Brussel).

Met het nieuwe instituut zouden slachtoffers dus op minder bescherming en ondersteuning kunnen rekenen, aldus Moerenhout. Lotte Stoops is bezorgd dat het voor Brusselaars onduidelijk zal worden waar ze klacht kunnen indienen. "Met deze eenzijdige Vlaamse beslissing dreigen de Nederlandstalige Brusselaars belangrijke bescherming tegen discriminatie te verliezen. Want waar kan je als Brusselaar terecht wanneer je bij een Vlaamse organisatie te maken krijgt met discriminatie? De regering moet de beslissing terugdraaien en de versnipperingen tegengaan", besluit ze dan ook.