Wie een complexe uitleg krijgt van zijn arts, heeft straks het recht om die informatie achteraf ook schriftelijk in te kijken. Dat zou deel uitmaken van de nieuwe 'wet op de patiëntenrechten'. Tot nu toe hadden patiënten wel het recht op informatie, maar dat leidde soms tot verwarring. Daarnaast wordt het een stuk moeilijker om de 'therapeutische exceptie' toe te passen voor de informatiedoorstroming naar de patiënt.
Het wordt volgens de nieuwe wet ook mogelijk om je kinderen, ouders of een andere vertrouwenspersoon toegang te geven tot je medisch dossier. Zo wordt het voor volwassen kinderen minder omslachtig om de gezondheidsproblemen van hun ouders op te volgen.
Minister Vandenbroucke zet een en ander in perspectief: "Hoogstaande zorg draait niet alleen om de kwaliteit van medische handelingen, maar reikt verder. Zo kan het zijn dat bijvoorbeeld een patiënt die weet dat hij ongeneeslijk ziek is, meer belang hecht aan tijd thuis bij zijn familie dan aan het rekken van zijn leven met therapeutische handelingen in het ziekenhuis. Het kan ook zijn dat een patiënt bepaalde doelen (nog) wil verwezenlijken en andere zaken daar ondergeschikt aan vindt. Dat is zeer persoonlijk en individueel. Het is dus belangrijk dat zorgverleners, binnen de therapeutische vrijheid waarover ze beschikken, zo veel mogelijk rekening houden met de wensen en verwachtingen van patiënten."
Opdat een patiënt goed kan inschatten hoe het precies gesteld is met zijn of haar gezondheidstoestand, moet de informatie 'begrijpelijk' verstrekt worden. Het is bovendien belangrijk dat de patiënt de nodige tijd krijgt om de informatie over zijn of haar gezondheidstoestand te verwerken. Het recht op informatie wordt daaraan aangepast. "Bovendien zal de patiënt complexe informatie steeds schriftelijk krijgen, zodat hij of zij deze informatie nogmaals kan herlezen. Enkel indien dit niet nodig blijkt, bv. omdat de patiënt zelf specialist is in de materie, moet dit niet."
Therapeutische exceptie
Een concrete wijziging qua transparante informatieverstrekking is bijvoorbeeld die van de therapeutische exceptie die ingebouwd was in de vroegere wet. (artikel 7 WPR). In de wet van 2002 was voorzien dat een zorgverlener kon beslissen om tijdelijk informatie over de gezondheidstoestand van de patiënt achter te houden als het meedelen ervan een “klaarblijkelijk ernstig nadeel” zou betekenen voor de patiënt.
De zogenaamde “therapeutische exceptie” was doorheen de jaren het onderwerp van vele discussies. Deze discussies waren vaak ingegeven door het alles of niets aspect van deze therapeutische exceptie: ofwel deel je alle informatie, ofwel deel je geen informatie. Om dit te vermijden komt er nu een aanvulling van dat begrip. Met de verplichting voor de zorgverlener om na te gaan of de informatie op een manier die rekening houdt met het nadeel, kan worden meegedeeld aan de patiënt. Bijvoorbeeld door de informatie gefaseerd mee te delen aan de patiënt.
Voorafgaande zorgplanning
Daarom wordt ook de mogelijkheid van ‘voorafgaande zorgplanning’, of op voorhand schriftelijk vastleggen van wat je wensen zijn voor je toekomstige gezondheidszorg, wettelijk verankerd in dit ontwerp. Vandenbroucke: "Dan denk ik bijvoorbeeld aan mensen met een chronische aandoening. Hoe ziet die persoon zelf zijn zorg doorheen zijn leven, en welk leven wil die persoon leiden? Een ander voorbeeld is iemand die na een ongeluk een handicap oploopt, maar toch maximaal mobiel wil zijn en zijn revalidatie daar écht op wil enten. Daar gaat het om. Voorafgaande zorgplanning is dus niet beperkt tot situaties waarin mensen palliatieve zorg krijgen, maar dit ontwerp sluit qua modernisering van onze visie wel mooi aan bij het feit dat we onlangs beslist hebben om huisartsen te vergoeden voor het opstellen en opvolgen van een voorafgaande zorgplan bij palliatieve patiënten.”
Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) verwacht feedback van het brede publiek om “met het beste ontwerp” naar de Kamer te gaan.
> Wet patiëntenrechten steekt in nieuw jasje
> Patient empowerment, makkelijker gezegd dan gedaan (opinie)
