De federale en regionale overheden werken al enkele maanden aan een nieuw alcoholplan. Het is duidelijk dat de eerste plannen allemaal mislukt zijn en onvoldoende waren. Het alcoholprobleem blijft gigantisch in België en de zorg voor mensen met een alcoholgerelateerde stoornis blijft extreem laag.

Ontoereikende zorg

Patiënten vinden zeer moeilijk hulp. De wachtrijen zijn lang en de zorg is niet aangepast aan de behoeften van de patiënten en hun familieleden.

Het is dus logisch dat de zorgverstrekkers en de bevolking zaten te wachten op een ambitieus evidence-based alcoholplan als aanzet naar een forse efficiëntiestijging wegens het enorme belang voor de volksgezondheid. Alcoholgerelateerde sterfgevallen veroorzaken immers 3 miljoen doden per jaar wereldwijd, wat neerkomt op 6 doden per minuut die rechtstreeks verband houden met de consumptie van alcoholische dranken.

Bovendien bevindt ons land zich in de kopgroep van Europa, dat zelf de belangrijkste zone ter wereld is op het gebied van mondiaal alcoholgebruik.

Betere hulp voor de 20% consumenten in moeilijkheden 

We weten ook dat 80% van de verkochte alcohol wordt geconsumeerd door 20% van de consumenten. Men kan dus stellen dat het overgrote deel van de verkochte alcohol wordt misbruikt door wie het gebruikt.

Wegens het sterftecijfer en de 200 ziekten die rechtstreeks verband houden met het alcoholprobleem, is dit een groot knelpunt voor de volksgezondheid en een enorme begrotingskwestie.

We weten dat alcohol de samenleving tegenwoordig meer kost dan het oplevert. Veel ziekenhuisopnames zijn van ver of nabij gelinkt met alcoholgebruik.

Plan dat zorgverleners nog harder laat werken 

Dit plan zal zorgverleners niet helpen. De werklast van eerstelijnszorgverleners (apothekers, verpleegkundigen, huisartsen, maatschappelijk werkers, psychologen) of gespecialiseerde artsen (van spoedartsen tot neurologen en cardiologen) wordt rechtstreeks beïnvloed door het alcoholgebruik van de bevolking. Die laatste is zich daar waarschijnlijk niet altijd van bewust.

Naast de volksgezondheidsdoelstellingen

Dit alcoholplan geeft geen antwoord op de talrijke vragen. Er is geluisterd naar experts en er zijn vragen gesteld...., maar dat is niet vertaald in de teksten. Er is urenlang gewerkt in het interministerkabinet en op politiek niveau, met als resultaat een mislukking. En op de koop toe is het duur.

Evidence-based doelstellingen voor volksgezondheid worden niet gehaald. Ik neem deze voorbeelden: 

Reclame: in plaats van alcoholreclame 5 minuten voor een kinderprogramma en 5 minuten erna te onderbreken -terwijl de overgrote meerderheid van de bevolking niet meer lineair naar tv-programma's kijkt, maar op verschillende schermen per programma...  was een veel drastischere aanval op de reclame denkbaar, op alle doelgroepen en niet alleen op jongeren. Zelfs al is het waar dat jongeren veel meer beschermd zouden moeten worden. Een totaal reclameverbod zou het alcoholgebruik al inperken.

Prijs: de prijs van een eenheid alcohol, 10 gram ethanol, had verhoogd kunnen en moeten worden. Vandaag weten we uit wetenschappelijke gegevens, maar ook uit experimenten in andere landen, dat dit vrij goed werkt. The proof of the pudding is in the 'eating': iedereen kent in ons land een biermerk dat nooit reclame maakt en zo goedkoop is dat iedereen de naam ervan kent. Zijn prijs alleen is dus reclame. Als de eenheid alcohol duurder wordt, zal de totale alcoholconsumptie dalen.

De toegankelijkheid beperken: hopelijk - maar ik vrees van niet - maken we ons niet belachelijk voor de hele wereld, met de laatste goede Belgenmop: de toegang tot alcohol beperken in de tankstations, alleen aan de rand van de autosnelwegen en alleen 's nachts, alsof het vanzelfsprekend is dat de Belg daar zijn alcoholische dranken haalt. Een farce voor een alcoholplan  die naam waardig. Die toegankelijkheid beter beperken kon anders. Het snelle effect van een dergelijke maatregel is overduidelijk: de aanbevelingen van de WHO aan de landen zijn daar zeer helder over.

Etikettering van flessen: dit plan had een goede flesetikettering moeten omvatten, zodat elke gebruiker duidelijk kan zien hoeveel eenheden er precies in de fles of het blikje zitten. Daarnaast had er een duidelijk en groot logo moeten komen over het verbod of het advies om geen alcohol te drinken tijdens de zwangerschap. Ten slotte zou het zeer interessant zijn geweest om op de flessen en blikjes kwalitatieve gegevens te vermelden over het voedingsproduct, de alcoholische drank, die wordt ingenomen. Dat bestaat voor vele andere producten: waarom niet voor alcohol?

Al deze maatregelen zijn geadviseerd, maar niet uitgevoerd. Nu zullen zorgverleners lijdende patiënten moeten blijven verzorgen zonder dat ze  daarvoor echt nieuwe middelen hebben.

Het volledige alcoholplan vindt u hier.