Dokter Alex Mottrie verwezenlijkte een krachttoer met zijn Orsi-opleidingscentrum robotchirurgie in Melle, dat hij wil uitbouwen tot een wereldcentrum. Hij is goed op weg. Zijn visie.

“We streven naar een centrale rol in Europa en in de wereld om de trainingen te verbeteren. Zo willen we de complicatieratio’s met om en bij de 50% verminderen. In de VS wordt de kost van chirurgie geschat op 180 miljard dollar. De jaarlijkse kost van heropnames raamt men op 41 miljard dollar en daarvan is een redelijk deel te wijten aan complicaties. Dat opent heel wat besparingsperspectieven via een degelijke opleiding. Zo hebben we bij een liesbreukoperatie 17% kans op een mineure of majeure complicatie. Dat moet beter, veiliger en minder agressief, en wel op drie manieren:

1 – niet meer werken met ‘mes en vork’. Er kan nu veiliger en minder invasief geopereerd worden door gebruik te maken van verschillende innovaties zoals robots, 3D-beeldgeleiding, tissue recognition, fluorescentie, artificial intelligence, noem het op.

2 – met proficiency based progression training onder leiding van Prof. Tony Gallagher (universiteit Cork Ierland) tillen we ons opleidingsniveau op: we definiëren iedere operatie minutieus in verschillende stappen. Deze opleidingsmanier buiten het OK gebruikt de patiënt niet als oefenobject en leidt bovendien nadien tot ongeveer 50% minder complicaties.

3 –high volume centers: hoe meer bagage, kennis, kunde, hoe beter. Een spraakmakend voorbeeld uit de luchtvaart: de piloot die noodgedwongen moest landen in de Hudson rivier. Hij deed dat voor de buitenwereld voor het eerst, maar eigenlijk had hij al 38 keer geoefend op de simulator. Dus complication management (non technical skills training) kan worden aangeleerd buiten het menselijk lichaam.

Rendabele robots

1 - Op puur micro-economisch vlak, het ziekenhuisniveau, is een robotprogramma niet rendabel omdat het toestel relatief duur is en de terugbetaling onvoldoende. Op macro-economisch niveau (gezondheidszorg) is de robotchirurgie wel winstgevend als deze robots minstens 130 tot 150 keer gebruikt worden per jaar. Dergelijke operaties leiden tot kortere werkongeschiktheid en ziekenhuisverblijf, minder bloedverlies, minder pijnstilling, minder pampers en medicatie na prostaatoperaties,… binnen Orsi willen we bewijzen dat innovatieve medtech de gezondheidszorg verbetert door betere patiëntenzorg. Op het einde van de rit is die ook goedkoper als je niet uitsluitend naar het micro-economisch plaatje kijkt.

2 – Met Orsi Academy als ecosysteem willen we de opleiding van jonge artsen op Europees niveau standaardiseren, valideren en certificeren. Zo hebben we als eerste een trainingscurriculum wereldwijd in de chirurgie gevalideerd (in de robotchirurgie ter behandeling van prostaatkanker).  Het is verspreid in 39 highvolume trainingscentra. Voor het eerst wordt zo in Europa en in de wereld op dezelfde manier getraind en een assessment gehaald. Chirurgen worden beoordeeld door hen zelf een operatie te laten opnemen die blind wordt gereviewd door experts.

3 – Met artificial intelligence en machine learning werken we een voorspellend systeem uit via onze zeer grote database ‘robotgeassisteerde wegnames van niertumoren’. Het moet gevalideerd worden via Orsi. Waarbij we kunnen aantonen dat we al voor een ingreep kunnen inschatten wat het verwikkelingsrisico is. De ene tumor die je wegneemt is immers groter en moeilijker dan de andere. We starten een studie met de Vattikuti Foundation waarbij die data automatisch geïncorporeerd en gebruikt worden voor feedback naar de chirurg.

4 - Vooruitgang qua kosten zullen we ook boeken als er een einde komt aan het monopolie van de Da Vinci robot. De volgende jaren zullen er tien tot vijftien nieuwsoortige robots op de markt komen. Niet alleen binnen de klassieke chirurgie, maar ook voor invasieve pneumologie, endovasculaire hartcatheterisaties, NKO,… hierdoor zal de chirurgie het volgende decennium veel ingrijpender veranderen dan de voorbije 100 jaar.

5 - Blijft er nog plaats voor de chirurg zelf? De verstandigste arts is de computer, ooit. Maar dat zal nog even duren. Een machine is nog niet in staat tot weefselherkenning. Vooral in diagnostiek staan ons sterke veranderingen te wachten. Zo is er een gerobotiseerde bronchoscoop op komst. Een robot kan hier succesvoller zijn dan een arts omdat die meer kans heeft om een biopsie uit een longletsel te kunnen nemen (93 vs. 65%). Een representatieve biopsie is van belang voor het beslissen van de behandeling en dit kan sterke repercussies hebben op het verdere verloop.