Alle actoren van de sector waren verbijsterd toen eind vorige week via de pers bekend werd dat de SARS-CoV-2-tests niet door de erkende klinische laboratoria zouden worden uitgevoerd, maar door labs van de farma-industrie, onder het mom van capaciteitsuitbreiding. Dat signaleert de Belgische Beroepsvereniging van Artsen-Specialisten in de Medische Biopathologie (BBASMB).

Resp. voorzitter, ondervoorzitter en secretaris Alin Derom, Jérémie Gras en Henk Louagie spreken over een gebrek aan respect dat de artsen- en apothekers-klinisch biologen, de medisch laboratorium technologen en de verpleegkundigen ervaren bij de houding van de overheid. Dat terwijl ze dagelijks met bijna onmenselijke inspanningen vechten om op een kwalitatief hoogstaande manier de verwekker van Covid-19 op te sporen.

“De erkende laboratoria klinische biologie hebben zich, nog voor de uitbraak als pandemie aanzien werd, volop ingezet om zo snel mogelijk de burger te kunnen geruststellen of als coronapatiënt te identificeren. 45 van deze labs staan klaar en zijn bekwaam om de nodige capaciteitsuitbreidingen te helpen realiseren”, schrijven ze.

“Om deze Covid-19-crisis aan te kunnen, hebben meerdere labs reeds in extra capaciteit geïnvesteerd en zijn ze bereid om nog extra te investeren. Alle actoren van de sector waren dan ook verbijsterd toen eind vorige week via de pers bekend werd dat de SARS-CoV-2-tests niet door de erkende klinische laboratoria zouden worden uitgevoerd, maar door laboratoria van de farma-industrie, onder het mom van capaciteitsuitbreiding.”

Politiek en commercieel spel

Even terugspoelen: de klinisch biologen waren tevreden toen ze minister Philippe De Backer de opschaling naar 10.000 tests per dag hoorden aankondigen. Tot dan leverden de laboratoria klinische biologie een dagelijks gevecht om op de wereldmarkt voldoende afnamemateriaal en reactieven te vinden. Eindelijk zouden ze hulp krijgen van de overheid.

"Helaas blijkt de aangekondigde uitbreiding van de capaciteit een louter politiek en commercieel spel. Er werd geen contact gelegd met de beroepsverenigingen van de klinisch biologen, niet met de bevoegde Commissie Klinische Biologie, die waakt over de erkenning en de kwaliteit van de laboratoria, niet met de Werkgroep Klinische Biologie van de Technisch Geneeskundige Raad bij het Riziv, die de tests al dan niet in de nomenclatuur der geneeskundige verstrekkingen opneemt, niet met de ziekenhuislaboratoria, noch met de extramurale labs.”

Blijkbaar worden de labs die tot vandaag alle Covid-19-opsporingstests hebben uitgevoerd- met uitzondering van het referentielab in Leuven - volstrekt genegeerd, klinkt het. “Allemaal zijn ze bij volmachtsbesluit aan de kant geschoven.”

Pop-up labs

“Terwijl de erkende laboratoria klinische biologie alle moeite doen om afnamemateriaal en reagentia te bemachtigen, blokkeert de overheid de levering hiervan”, luidt de klacht. “Er worden loten reagentia gereserveerd die hadden kunnen dienen om correcte diagnoses te stellen bij de acuut zieke patiënt en om bewoners en personeel te screenen van woon- en zorgcentra (WZC’s) waar de erkende labs al jaren mee samenwerken."

"Deze erkende laboratoria worden nu zonder aankondiging vervangen door industriële bedrijven en medewerkers die niet voldoen aan de nodige vereisten om dergelijke tests te mogen uitvoeren."

Dat noemt de BBASMB tijd- en geldverspilling. Ten koste van de patiënt ook. Zo komen de gebruikelijke patiënten van de bestaande klinische labs in grote moeilijkheden en wordt de druk aan de poorten van de ziekenhuizen nog groter.

De klinisch biologen zijn verontrust en geschandaliseerd door de politieke ontwikkelingen in hun sector. “Zo worden er in de WZC's snelle antigentests verdeeld voor de opsporing van het SARS-CoV-2-virus, waarvan de meerwaarde, om het zacht uit te drukken, onbestaande Bovendien wordt er geen correct afnamemateriaal verdeeld, zijn er geen afspraken over hoe stalen moeten worden afgenomen en hoe het materiaal verder moet worden verzameld. Toch zijn de financiële deals met de industriële labs al rond, terwijl de erkende laboratoria voor klinische biologie nog steeds in het duister tasten over de Riziv-terugbetaling van de tests die zij uitvoerden.”

Monopoliepositie

“Die terugbetaling wordt door het Riziv en Sciensano bovendien afhankelijk gemaakt van heel wat voorwaarden. De industriële labs moeten daar niet aan voldoen. In feite krijgen ze, dankzij volmachten van de regering, een monopoliepositie.”

“We hebben dus geen sympathie voor degenen die verantwoordelijk zijn voor het in de kou zetten van hardwerkende en toegewijde zorgverstrekkers en hun patiënten. Wees dus niet verwonderd dat het vertrouwen in de overheid een flinke deuk heeft gekregen”, besluit de vereniging die hoopt dat de overheden en hun ministers alsnog van koers veranderen.

> Lees ook: De Backer antwoordt op misnoegde klinische labs