Het aanbod aan zorg voor hulpbehoevende bejaarden in Wallonië is ontoereikend om te voldoen aan de huidige en de toekomstige vraag. Dat zegt het Rekenhof in een nieuw verslag. Bovendien garandeert het systeem niet dat de meest hulpbehoevende bejaarden aangepaste zorg krijgen en komen de al genomen maatregelen niet tegemoet aan de uitdagingen van de vergrijzing.
Het Rekenhof spitst zich in zijn analyse van de bejaardenzorg in het Waals Gewest toe op thuishulp en op zorg en huisvesting in zorginstellingen, zoals woonzorgcentra. Duidelijk is dat dat aanbod ontoereikend is voor de vraag, stelt het Rekenhof vast. Aanvragen voor thuishulp of voor opvang in een verzorgingstehuis blijven daarom regelmatig onbeantwoord.
Hoe groot het tekort precies is, of welke bejaarden er het slachtoffer van zijn, is niet duidelijk: het Waals Gewest heeft geen informatie over de graad van autonomieverlies van de bejaarden die hulp aanvragen, en weet bijvoorbeeld ook niet hoeveel en welke mensen een beroep doen op thuishulpdiensten, stipt het Rekenhof aan.
Het Waalse beleid houdt in elk geval te weinig rekening met de meest hulpbehoevende bejaarden, blijkt uit de analyse. Er zijn te weinig rust- en verzorgingstehuisbedden voor hen beschikbaar, omdat de plaatsen in verzorgingstehuizen en woonzorgcentra worden toegekend op basis van de vrije keuze van de hulpbehoevende bejaarde zelf en omdat instellingen er zelf voor kiezen om bejaarden met verschillende graden van zorgbehoevendheid op te vangen. In de praktijk betekent dat dat een derde van de personen met een bed in zo'n instelling eigenlijk nog volledig zelfstandig of slechts beperkt hulpbehoevend is, zegt het Rekenhof. Een aantal zwaar hulpbehoevende bejaarden blijft daardoor op een wachtlijst staan. Hoeveel er dat zijn is, opnieuw, niet geweten. In de thuishulp is dan weer niet duidel ijk wie voorrang krijgt bij een aanvraag. Voor de helft van de bejaarden met thuishulp is ook niet geweten in welke mate ze fysieke of psychische autonomie zijn verloren.
Tot slot schieten de maatregelen die de Waalse regering al heeft genomen om te anticiperen op de vergrijzing duidelijk tekort. De regering besliste in 2019 om tegen 2030 11.300 nieuwe eenheden te creëren in rust-en verzorgingstehuizen, maar een eenheid komt niet per se overeen met een bed, waarschuwt het Hof. Bovendien zijn er tot nog toe enkel nog maar 2.457 bedden geherkwalificeerd van rusthuisbed naar zorg- en verzorgingstehuisbed. Dit jaar werd een budget goedgekeurd om 1.130 nieuwe bedden in rusthuizen te creëren.
Het Rekenhof waarschuwt het Waals Gewest dat er maatregelen nodig zullen zijn. "Wanneer men niet anticipeert op het vlak van de ontplooiing van diensten, op te richten infrastructuren of in te vullen betrekkingen, kan zulks zich lange tijd laten voelen bij de prestaties die de toekomstige bejaarden zullen kunnen genieten", klinkt het. De regering zal ook moeten inzetten op duidelijkere informatie over de situatie, zodat de toekomstige noden beter voorspeld kunnen worden. Ook de huidige budgettaire ramingen zijn onnauwkeuring en niet betrouwbaar, zegt het Hof nog.
De Waalse minister van Gezondheid Christie Morreale sluit zich aan de grote lijnen van het rapport, maar benadrukt wel dat er al maatregelen zijn genomen en andere nog op stapel staan.