Het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) onderzoekt in een multicentrische studie de behandeling van complexe fistels bij de anus met lasertechnologie. De LATFIA-studie, met financiële ondersteuning van het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO), vergelijkt de laserprocedure met de gouden standaard. Prof. dr. Niels Komen, abdominaal chirurg, leidt de studie.
 
Een anaal abces, of een ontsteking in de buurt van de anus, kan aanleiding geven tot een fistel. Er ontstaat dan een tunneltje tussen het laatste deel van darm (anus) naar de huid.  Via die weg banen stoelgang en bacteriën zich een weg naar buiten. Dat veroorzaakt pijn en nieuwe, bijkomende ontstekingen. Naar schatting komen fistels jaarlijks voor bij 6 op 100.000 vrouwen en 12 op 100.000 mannen, meest frequent rond de leeftijd van 40 jaar. Patiënten met de ziekte van Crohn hebben meer kans om anale fistels te ontwikkelen.

Gouden standaard

Fistels bij de anus, of perianale fistels, die een groot deel van de kringspier omvatten, zijn complex en moeten operatief behandeld worden. De gouden standaard hiervoor is de rectal advancement flap-techniek. Dat is een kringspiersparende ingreep die de kringspier zo min mogelijk beschadigt en daarmee het risico op incontinentie vermindert.

Vaak zijn meerdere ingrepen nodig om de fistel volledig te sluiten. Tijdens deze ingreep worden de verschillende lagen van de kringspier van elkaar losgemaakt, waardoor een grote wond ontstaat. Patiënten maken een intensief hersteltraject door.

Meer patiënten helpen

In het kader van de LATFIA-studie vergelijken teams de lasertechnologie met de klassieke kringspiersparende techniek om complexe perianale fistels te verwijderen. Uit eerder onderzoek blijkt de nieuwe behandeling, waarbij een kleine laserfiber de fistel toedicht,  veelbelovend. De heelkundige ingreep is technisch minder complex, wat de behandeling breder toegankelijk maakt, en minder invasief voor de patiënt.

De LATFIA-studie loopt tot eind 2025. Naast het UZA nemen ook UZ Gent, UZ Brussel, Ziekenhuis Geel en Jessa Ziekenhuis deel aan dit FWO-onderzoeksproject.  De financiering van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek is voorbehouden voor al vergevorderd onderzoek dat een breed maatschappelijk belang heeft.