Een stroomstootwapen inzetten in een zorginstelling: kan dit? De Jonge psychiater liet er vorig jaar al zijn licht over schijnen via een opiniestuk van Raymond Haans. En al veranderde de Nederlandse wetgeving intussen - een recent aangenomen wet verbiedt de inzet van een stroomstootwapen binnen GGZ-instellingen - het item blijft controversieel. Dit opiniestuk blijft actueel.

Sinds februari 2017 loopt er gedurende één jaar een proef waarbij de politie van Rotterdam, Amersfoort en Zwolle gebruik kan maken van een taser, een stroomstootwapen waardoor iemand tijdelijk verlamd wordt. In een verklaring omtrent de toepassing zei Willem Woelders van de politie Midden-Nederland destijds: “Het gaat dan bijvoorbeeld om situaties waarin politiemensen worden geconfronteerd met agressie van mensen die door overmatig drank- of drugsgebruik niet gevoelig zijn voor de wapenstok of pepperspray of om verwarde personen die een gevaar vormen voor zichzelf of hun omgeving.”

Verantwoordelijkheid

Op 17 juli werd een patiënt in een psychiatrisch ziekenhuis in Capelle aan den IJssel door een politieagent getaserd. De, op dat moment, psychotische patiënt was al gesepareerd toen het personeel van de afdeling hem wilde bezoeken om hem dwangmedicatie toe te dienen. Gezien de grote mate van agressie werd de politie ingeschakeld die besloot om patiënt te taseren. De moeder van patiënt heeft naar aanleiding van dit voorval een klacht ingediend bij zowel de politie, de instelling als bij de inspectie, maar hoe zit het nu eigenlijk met de verantwoordelijkheid?

Met het inschakelen van de politie draagt het ziekenhuis de verantwoordelijkheid rondom de situatie aan de politie over. Dit betekent dat de politieagenten ter plaatse dienen in te schatten welke middelen gebruikt worden om de situatie weer veilig en onder controle te krijgen. Voorheen was dit wellicht niet zo'n probleem maar met de komst van de taser lijkt het verstandig om die tijdelijke verantwoordelijkheid opnieuw onder de loep te leggen.

Invloed arts

Want als het ziekenhuis verantwoordelijk is voor de veiligheid van haar patiënten, kan het dan toestaan dat er een wapen wordt gebruikt dat hartritmestoornissen kan veroorzaken? Zeker als het gaat om een patiënt die mogelijk medicatie gebruikt die QT-tijd verlenging kan geven. Omdat we van een agent niet kunnen verwachten dat hij of zij op de hoogte is van de verhoogde risico's door het medicatiegebruik, lijkt het verstandig dat de betrokken arts of psychiater in zo'n geval meer invloed krijgt.

Politie-expertise

Natuurlijk is de politie getraind om de risico's in te schatten en om in te schatten welk middel ingezet dient te worden. Laten we niet tornen aan deze expertise maar laten we in het geval van een taser deze expertise uit veiligheidsoverwegingen combineren met de medische expertise. Mijn voorstel zou om, gezien de hiervoor genoemde argumenten, de taser vooralsnog sowieso niet te gebruiken bij (opgenomen) patiënten. Maar omdat, deze beslissingsbevoegdheid voorlopig nog altijd bij de aanwezige agenten ligt zou ik adviseren dat de arts en/of psychiater ter plekke bij de betrokken agenten beargumenteren waarom zij tegen het gebruik van de taser zijn. Laten we geweld zoveel als mogelijk vermijden in de separeer en zeker als het om dit soort potentieel dodelijke wapens gaat.

Het zou goed zijn als in de toekomst de arts en psychiater de mogelijkheid hebben om op medische gronden het gebruik van de taser te verbieden. Zo komt niemand voor schokkende verassingen te staan. En met de betrokken patiënt, daar gaat het inmiddels gelukkig een stuk beter mee.

(nvdr: intussen is tasergebruik binnen de muren van een zorginstelling dus verboden).

Met dank aan Thomas Pattyn.

> Lees ook : Politie gebruikt stroomstootwapen tegen demente man