In zijn laatste activiteitenverslag verklaart de DAC (administratieve Controledienst Riziv), dat in 2020 voor 9,4 miljoen euro aan sociale fraude is opgespoord. Zwartwerk en fictieve domicilies "wegen" hierop respectievelijk voor 40% en 34% op het totaal.

Een van de taken van de DAC is de ziekenfondsen te informeren en te controleren om hun werkwijze te stroomlijnen en te verbeteren, bijvoorbeeld bij de terugvordering van bedragen die ten onrechte aan sociaal verzekerden zijn uitgekeerd, maar ook - "omgekeerd", zou men kunnen zeggen - om na te gaan of de rechthebbenden hun uitkeringen en zorgvergoedingen correct ontvangen. Zo meldt de DAC dat hij, zoals elk jaar, een systematische controle heeft uitgevoerd "om het maximaal te factureren bedrag toe te kennen aan ongeveer 1,3 miljoen gezinnen en de verhoogde tegemoetkoming aan 931.109 begunstigden".

"9,4 miljoen aan sociale fraude in 2020, ondanks de gezondheidscontext en enkele maanden van totale lockdown tussen half maart en half mei, waarin onze onderzoeken op het terrein werden opgeschort," meldt de DAC.  Dit bedrag kan als volgt worden opgesplitst:

- Zwartwerk: 3.684.076,08 euro

- Fictieve domiciliëringen: 3.180.961,06 euro

- Verboden cumulatie van uitkeringen: 1.491.597,99 euro

- Fictieve bijdragen aan de sociale zekerheid: 482.478,76 euro

- Onbevoegd verblijf in het buitenland: 436.229,83 euro

- Valse zorgcertificaten: 10.003,38 euro

De DAC-boetes en uitkeringen die ziekenfondsen aan begunstigden hebben geweigerd ter uitvoering van DAC-sancties, vertegenwoordigen "in 2020 een totaalbedrag van 1.084.921,88 euro", aldus het verslag. Het verslag voegt eraan toe dat de ziekenfondsen dankzij hun interne controleprocedures vorig jaar een onverschuldigd bedrag van 23,3 miljoen euro hebben ontdekt door de combinatie van arbeidsongeschiktheid en ongeoorloofde activiteiten die bij de RSZ zijn aangegeven.

Data-matching

De DAC herinnert eraan dat het enkele jaren geleden is begonnen met een grootschalige digitalisering van zijn dossiers "om efficiënter, sneller en duurzamer te kunnen werken". Hij beschikt over een cel die gespecialiseerd is in gegevensanalyse en het vergelijken van gegevens. De informatisering en kruisverwijzing van gegevensstromen tussen verschillende overheidsdiensten is in feite een belangrijke steun voor het toezicht dat hij uitoefent.

Maar de poorten tussen de databanken dienen ook om ervoor te zorgen dat de burgers toegang hebben tot datgene waar zij recht op hebben. Zo worden gegevens uitgewisseld met de ziekenfondsen en de FOD Financiën om verzekeringnemers op te sporen die, afhankelijk van hun inkomen, recht zouden kunnen hebben op de verhoogde terugbetaling.

Naleving van de covid-regels

Door de gezondheidscrisis kreeg de DAC, net als andere sociale inspectieorganen, de opdracht om vanaf juni 2020 te controleren of de werkgevers de gezondheidsmaatregelen naleven die de regering hen heeft opgelegd om de verspreiding van het coronavirus een halt toe te roepen. De controles hadden onder meer betrekking op de toepassing van de regels inzake de bescherming van werknemers en de naleving van de verplichte telearbeid. Zij werden hoofdzakelijk uitgevoerd door de DAC tijdens zijn "normale" individuele veldcontroles (op ongeoorloofde werkzaamheden). Zo heeft de dienst in 55 gevallen een covid-controle uitgevoerd in het raam van een onderzoek naar niet-toegestane arbeid. In 45 gevallen werd de zaak gesloten, in 9 gevallen werd een waarschuwing gegeven en in het laatste geval werd een inbreuk vastgesteld.