Amnesty International stelt in een nieuw onderzoek de manier waarop de Poolse autoriteiten migranten behandelen die via Wit-Rusland het land binnenkomen, aan de kaak. De mensenrechtenorganisatie heeft het over mishandelingen en willekeurige vastzettingen in overvolle detentiecentra.

"De uitzettingen en willekeurige detentie staan in schril contrast met het warme onthaal van mensen die Oekraïne ontvluchten", luidt het.

Het gaat vooral om vluchtelingen uit het Midden-Oosten die Europa via Wit-Rusland proberen te bereiken. Tijdens de winter probeerden tijdelijk minder migranten de grens naar Polen over te steken, maar nu neemt hun aantal weer toe. In Polen worden veel van hen echter geconfronteerd met mishandelingen, willekeurige vastzettingen, erbarmelijke detentieomstandigh eden en racisme, zegt Amnesty in zijn nieuwe rapport, gebaseerd op de getuigenissen van tientallen migranten uit Syrië, Irak, Afghanistan, Libanon, Palestina en Somalië.

De Poolse grenswacht drijft migranten die vanuit Wit-Rusland de grens oversteken, volgens Amnesty nog steeds systematisch met geweld terug. Van wie niet wordt teruggestuurd, belanden de meesten in detentiecentra voor lange en onbepaalde periodes, met weinig privacy en met beperkte toegang tot sanitair of medische hulp.

"De Poolse autoriteiten hebben bijna tweeduizend asielzoekers willekeurig vastgezet die de grens vanuit Wit-Rusland overstaken in 2021. Veel van deze mensen kregen te maken met mishandelingen, zoals fouilleren in onhygiënische, overvolle faciliteiten, en in sommige gevallen zelfs gedwongen verdoving en tasering", zegt Amnesty.

Zo zeggen getuigen dat in het detentiecentrum van Wedrzyn, waar zowat 600 mensen worden vastgehouden, tot 24 mannen worden opgesloten in kamers van amper 8 vierkante meter. In het detentiecentrum in Lesnowola zouden bewakers mensen met nummers benoemen en buitensporige straffen uitdelen. "Bijna alle geïnterviewden spraken over constant respectloos en verbaal beledigend gedrag, racistische opmerkingen en andere praktijken die vallen onder psychologische mishandeling", luidt het.

"Deze gewelddadige en vernederende behandeling staat in schril contrast met het warme welkom dat Polen biedt aan mensen die uit Oekraïne zijn gevlucht", zegt Jelena Sesar, regionaal onderzoeker bij Amnesty International. "Het gedrag van de Poolse autoriteiten komt hypocriet en racistisch over. Polen zou de solidariteit die het toont met mensen die Oekraïne ontvluchten, ook moeten laten blijken voor anderen die zijn landsgrenzen oversteken om veiligheid te zoeken."

Amnesty roept Polen op om onmiddellijk te stoppen met de "illegale" pushbacks van migranten. Het roept ook de Europese Unie op om in te grijpen.

De ngo blijft ook de behandeling van de migranten door Wit-Rusland hekelen. Op 20 maart zouden de Wit-Russische autoriteiten nog bijna 700 migranten hebben uitgezet. "Onder hen veel gezinnen met kleine kinderen en mensen die ernstige ziektes en beperkingen hadden", klinkt het. "De mensen werden uitgezet en kwamen vast te zitten in het bos, waar ze probeerden te overleven bij temperaturen onder het vriespunt zonder onderdak, voedsel, water of toegang tot medische zorg. Veel van hen zitten nog steeds in het bos en worden dagelijks lastiggevallen door Wit-Russische grenswachten, die mensen met honden en geweld de grens over proberen te krijgen naar Polen."