De commissie Volksgezondheid keurde op 5 januari unaniem het wetsvoorstel van N-VA Kamerlid Valerie Van Peel goed, dat het ook voor patiënten methemochromatose mogelijk maakt om bloed te geven. Naar schatting levert dat het Rode Kruis in één klap minstens 6.000 extra bloedzakjes per jaar op.
Tot vandaag was het voor mensen met erfelijke hemochromatose of ‘ijzerstapeling’, die hiervoor aderlatingen ondergaan, niet mogelijk om bloed te geven. Zo belandden jaarlijks duizenden perfect bruikbare bloedzakjes in de vuilnisbak. Vaak tot ergernis van de patiënten zelf. Bloed doneren na een medische aderlating heette ‘niet altruïstisch’ te zijn en was dus strijdig met de wetgeving. “Daar komt nu verandering in”, zegt Valerie Van Peel. "Een behandeling kan dan wel verplicht zijn, de donatie achteraf is duidelijk een vrije keuze. Ik ben zeer tevreden dat mijn collega’s in het parlement deze redenering volgden. In tijden van tekorten is nuttig en gezond bloed weggooien ethisch niet te verantwoorden. Nog maar vorige week worstelde het Rode Kruis met een bloedtekort.”
'Altruïsme'
Van de naar schatting 60.000 patiënten in België die lijden aan erfelijke hemochromatose, een ziekte waarbij het lichaam te veel ijzer uit de voeding opneemt, zijn er momenteel meer dan 1.500 die regelmatig aderlatingen ondergaan om het ijzergehalte in hun organen en bloed te normaliseren. “Het bloed bevat in de beginperiode van de behandeling meer ijzer, maar is verder normaal”, stelt Van Peel. “Zodra deze patiënten zich in de onderhoudsfase van hun behandeling bevinden, is hun bloed perfect bruikbaar om te doneren.”
Toch werden deze patiënten tot op heden geweigerd als bloeddonor. Het probleem zat hem in de wetgeving omtrent bloed en bloedderivaten van menselijke oorsprong. De interpretatie van het ‘altruïstisch principe’ in die wet heeft tot een verbod geleid op elke donatie die zogenaamd ‘niet vrijwillig’ gebeurt. Bloeddonatie na een medische afname werd gecatalogeerd als een behandeling en zou daarom niet op vrijwillige basis kunnen gebeuren. Terwijl uit internationaal onderzoek onder 35 bloedtransfusiecentra in 33 landen blijkt dat 23 van die centra donoren met hemochromatose wél toelaten. En ook het Rode Kruis al jaren voorstander is van een wetswijziging.
Huisarts volgt op
“Vele patiënten vonden het zelf een onbegrijpelijke verspilling dat hun bloed werd weggegooid. Vaak zijn het heel bereidwillige, regelmatige en trouwe bloedgevers, wat transfusiezekerheid ten goede komt”, aldus Van Peel. “Vanaf nu zullen hemochromatosepatiënten die verder gezond zijn, na een aderlating kunnen kiezen om hun bloed te doneren of te laten vernietigen als biologisch afval. Als extra controle volgt de huisarts de donaties mee op.” De wetswijziging geldt voor asymptomatische dragers van de HFE-mutatie en personen die lijden aan erfelijke hemochromatose zodra die zich in de onderhoudsfase bevinden.
Extra donaties
Om het aantal donoren op te voeren, werden eerder al aanpassingen in de wetgeving aangebracht, waarvan de impact zonder meer positief is. De wet Ide, bijvoorbeeld, verhoogde de leeftijdsgrens tot de dag waarop je 71 jaar wordt. Dat leidde sinds 2011 tot ruim 12.500 donaties van 65- tot 70-jarigen in Vlaanderen. “Met deze wetswijziging zetten we als N-VA opnieuw een belangrijke stap om onze bloedvoorraad te verzekeren,” aldus Van Peel nog.
P.S.
