Veroordelingen door de nationale raad wegens ongepast gedrag in verband met covid zijn niet uitzonderlijk, maar ze moeten sterk worden genuanceerd. Dat zegt Prof. Christian Melot, Franstalig vicevoorzitter van de nationale raad van de Orde.

Het is moeilijk om voor alle provincies statistieken voor het lopende jaar te verzamelen, maar de cijfers voor 2021, op het hoogtepunt van de gezondheidscrisis, geven een beeld van de situatie. In 2021 waren er 22 sancties en 145 seponeringen van klachten voor covid-19.

Uiteindelijk is dat betrekkelijk weinig, legt prof. Melot uit, als men weet dat er in België in maart 2022 61.525 artsen bij de Orde waren ingeschreven. Hieraan moet worden toegevoegd dat de zwaarte van de sancties varieert van een waarschuwing, afkeuring of berisping voor lichte sancties tot een tijdelijke schorsing van uiteenlopende duur (van een paar dagen of weken tot twee jaar) voor zware sancties.

Op welke gronden kunnen bij de Orde klachten over covid worden ingediend?

Prof. Melot: "De onderwerpen van de klachten zijn vrij gevarieerd en gaan van niet-naleving van de aanbevolen maatregelen inzake covid, tot antivaccinatie-uitlatingen in het openbaar, tot samenzweringspraat, ongepaste medicatie, ongegronde uitlatingen in de pers en op sociale netwerken, nieuwsbrieven, enz. Er zijn ook welwillendheidsattesten in verband met covid-maatregelen (bv. dragen van een masker) of valse bewijzen (bv. verklaren dat iemand negatief is om een positief persoon te laten ontsnappen)."

Is het standpunt van de Orde veranderd sinds het begin van de gezondheidscrisis?

"De nationale raad heeft anderhalf jaar geleden een advies uitgebracht over de "Ethische aspecten van het vaccinatieprogramma Covid-19" (advies van 23 januari 2021). Het standpunt van de Orde is sindsdien niet veranderd. Ter info: tegen het advies van de nationale raad is een tiental beroepen tot schorsing en nietigverklaring ingesteld bij de raad van state. Allemaal zijn ze stuk voor stuk afgewezen."

Op welke ethische beginselen baseert de Orde zich bij een besluit naar aanleiding van een klacht?

"Vanuit ethisch oogpunt kunnen we twee grote gebieden onderscheiden. Het eerste is dat van het particulier beheer en het slaat op begunstiging en autonomie. Wat de begunstiging betreft, gaat het erom bij te dragen tot het welzijn van de patiënt en dus vaccinatie en het respecteren van isolatiemaatregelen aan te moedigen, rekening houdend met de persoonlijke gezondheidssituatie van de patiënt. Men moet ook rekening houden met de autonomie van de patiënt (de keuze van de patiënt respecteren), maar wel door hem/haar correct te informeren."

"De tweede ethische as is die van het publiek beheer. Het gaat om onwetendheid van de bijwerkingen van vaccins en geneesmiddelen en van verdelende rechtvaardigheid. Onwetendheid impliceert toezicht op en melding van bijwerkingen van toegediende antivirale middelen, of andere potentieel schadelijke gebeurtenissen .... Wat de verdelende rechtvaardigheid betreft, moet de zorgtoegang, ziekenhuisopname, vaccinatie, enz. voor alle patiënten worden gewaarborgd."

Dus het is daarin dat het deontologisch respect ligt?

"Dat is absoluut niet genoeg. Deontologie omvat ook specifieke aspecten. De arts moet zich dus onthouden van het verspreiden van informatie die, in het licht van de wetenschappelijke kennis, duidelijk onjuist is. Wanneer de arts spreekt, moet hij een duidelijk onderscheid maken tussen zijn persoonlijke overtuigingen en zijn medische kennis. Zijn analyses moeten nauwgezet zijn en zijn verklaringen genuanceerd. Hij moet eventuele belangen melden die twijfel kunnen doen rijzen over zijn onpartijdigheid. Ten slotte mag de arts niet vergeten dat hij bij een behandeling op een bepaalde patiënt altijd rekening moet houden met de persoonlijke gezondheidssituatie van de patiënt. Voor al deze kwesties verwijs ik u naar twee specifieke adviezen van de nationale raad."

Van buitenaf zou men de indruk kunnen krijgen dat de sanctiekeuze betrekkelijk uiteenlopend is?

"De referentiebeginselen die zojuist zijn genoemd, worden in alle provincies unaniem aanvaard. De gevoeligheden kunnen echter van plaats tot plaats enigszins verschillen. Er is ook de individuele perceptie van de leden van de verschillende raden. Sancties worden inderdaad voor elk geval afzonderlijk bij geheime stemming voorgesteld, hetgeen nuances tussen de verschillende beslissingen zou kunnen verklaren."

> Covid: de Orde veroordeelt arts uit Nijvel tot schorsing van twee jaar