Er komen drie nieuwe zorgcentra voor slachtoffers van seksueel geweld in Charleroi, Antwerpen en Leuven, en de drie bestaande centra in Gent, Brussel en Luik krijgen structurele financiering. Daarvoor wordt 4,5 miljoen euro vrijgemaakt, zo maakte minister van Gelijke Kansen Kris Peeters bekend in het UZ Gent, dat in 2017 als eerste met het proefproject startte.

Het gaat om centra die verbonden zijn aan ziekenhuizen en alle diensten aanbieden voor slachtoffers van seksueel geweld, van medisch onderzoek, tot politie en parket. Sinds de start van het project hebben 1.281 slachtoffers zich aangeboden. "Dat is veel meer dan verwacht", zegt Peeters. "Er is ook een grotere aangiftebereidheid. Bijna 7 op de 10 slachtoffers die zich bij de centrale aanmeldden, diende klacht in bij de politie."

De drie bestaande centra worden momenteel gefinancierd met een tijdelijk budget toegekend door de Nationale Loterij. "We gaan over tot een structurele financiering, zelf met een regering in lopende zaken", zegt Peeters. 

"De situatie wat betreft seksueel geweld is zeer ernstig en het beleid moet er antwoorden op geven. Het aantal gevallen moet sterk teruggedrongen worden. Tijdens het eerste werkingsjaar van de centra werden ongeveer 1.000 slachtoffers behandeld, en dat is 40 procent hoger dan verwacht werd. Er zitten heel wat minderjarigen tussen, dat maakt de problematiek nog ernstiger. En er blijft een groot 'dark number' van mensen die niet tot aanmelden komen", aldus de minister.

De centra merken wel een grotere aangiftebereidheid dan voorheen. "Vroeger moest een slachtoffer hier tussen twee agenten wachten op de materniteit, en leek het of ze zelf schuldig was. Nu moet een slachtoffer haar verhaal maar tegen één persoon vertellen, en kan hij of zij ook beslissen om geen klacht in te dienen. Tot zes maanden na het eerste bezoek is er nog de mogelijkheid om klacht neer te leggen. We zien dat tijdens het eerste pilootjaar (25 oktober 2017 tot 31 oktober 2018, nvdr.) 68 procent van de slachtoffers klacht hadden ingediend", zegt professor Seksuele & Reproductieve Gezondheid/Seksueel Geweld Ines Keygnaert van het International Centre for Reproductive Health.

In de centra is er ook plaats voor traumaverwerking en advies, stelt Keygnaert. "Dat alle diensten op één plaats worden aangeboden, wordt erg gewaardeerd door de slachtoffers. De slachtoffers kunnen aanspraak maken op tot twintig gratis sessies bij een trauma-psycholoog, en er is ook zorg voor de steunfiguren van de slachtoffers, zoals partner en familie. We merken wel dat zeker jongeren en mannen er moeilijker over kunnen praten. Daarom starten we ook vanaf april met een chatfunctie op onze website www.seksueelgeweld.be."

Mannen maken 10 procent uit van de slachtoffers in de zorgcentra. "We hebben ook al elf transgenders gehad verspreid over de drie centra. De gemiddelde leeftijd van alle slachtoffers ligt rond de 24 jaar en 18 procent van de patiënten is jonger dan 15 jaar. In 83 procent van de gevallen hebben de slachtoffers te maken gehad met verkrachting. De meeste slachtoffers (71 procent) stappen naar de centra binnen de 72 uur na de feiten."

In 39 procent van de gevallen gaat het om onbekende daders. "Dat cijfer hadden we niet zo hoog verwacht. We weten voor vrouwen dat één op de drie tijdens haar leven geconfronteerd wordt met seksueel geweld. Het grote werk rond sensibilisering moet nog komen", besluit Keygnaert.