De Nationale Veiligheidsraad heeft vrijdag de strategie voorgesteld om de coronavirus stap voor stap op te heffen. Bedrijven kunnen op 4 mei aan de slag, mits voldoende beschermingsmaatregelen. Alle winkels mogen op 11 mei open, onder strikte voorwaarden en de scholen gaan vanaf 18 mei gedeeltelijk open, met een proefdag op 15 mei. Het dragen van mondmaskers wordt verplicht in het openbaar vervoer en in het onderwijs vanaf 12 jaar.

De Nationale Veiligheidsraad was om 14.30 uur van start gegaan, maar de persconferentie waarop de beslissingen werden bekendgemaakt, liet lang op zich wachten. Pas om 22 uur begonnen premier Sophie Wilmès en de minister-presidenten aan hunlangverwachte uitleg. "Dit is een heel ingewikkeld onderwerp", zei premier Wilmès. "We w illen liever duidelijk zijn dan iets vroeger te komen en fouten te maken", zei de premier achteraf.

De versoepelingen komen er in fasen, en kunnen indien nodig, als de verspreiding van virus heropflakkert, teruggeschroefd worden, benadrukte de premier. In een eerste fase, vanaf 4 mei, zullen bedrijven die niet met klanten in contact komen (B to B) kunnen werken als dat in gezonde en veilige omstandigheden kan. Vakbonden en werkgevers hebben daarvoor al een gids met goede pratijken uitgewerkt en die kunnen dienen voor het afsluiten van afspraken per sector.

Op 4 mei verandert er voor de rest niet veel: alleen de winkels die nu open zijn (supermarkten, voeding, apotheken, doe-het-zelfzaken en tuincentra) mogen open. Enkel de stoffenwinkels komen daarbij, omdat stoffen mondmaskers dus een belangrijke rol spelen. Bijkomend nog in de gezondheidszorg: niet-dringende consultaties en operaties zullen geleidelijk terug kunnen. Buiten wandelen of fietsen zal kunnen met twee mensen die niet onder hetzelfde dak wonen, als ze afstand bewaren. Ook bepaalde sporten, zoals vissen, atletiek, kajak en tennis kunnen ook, maar douchen in het sanitair van de club of naar de cafetaria gaan, zal niet kunnen.

Vanaf 11 mei mogen alle winkels dan weer open, onder strikte voorwaarden, die volgende week zullen worden bepaald. Wellicht wordt slechts een maximaal aantal klanten per winkel toegelaten.

18 mei is een nieuwe belangrijke datum. Dan gaat een deel van het onderwijs opnieuw van start. Het gaat om drie leerjaren in het basis- en evenveel in het middelbaar onderwijs. Bij wijze van proef mag al op 15 mei begonnen worden. De kleuterscholen blijven wel tot minstens eind mei dicht. Personeel en leerlingen ouder dan 12 jaar moeten een mondmasker dragen en er gelden strikte hygiënevoorschriften.

Mogelijk ook vanaf 18 mei mogen contactberoepen als kappers terug beginnen. Dat wordt nog onderzocht, net als het toelaten van privébijeenkomsten thuis of het samen sporten met meerdere mensen en eendagsexcursies in het binnenland.

Ten vroegste vanarf 8 juni kunnen misschien de restaurants, en later ook bars en cafés terug open. De belissing rond zomerkampen komt er voor eind mei. Ook voor ten vroegste dan wordt de opening van pretparken en dierentuinen, de mogelijke organisatie van kleine evenementen en meerdaagse reizen bestudeerd.

Nog heel wat onzekerheden dus, maar volgens premier Wilmès kan dat in de gegeven omstandigheden niet anders. "We moeten durven zeggen: ik weet het niet. Ik zal geen valse beloftes doen".