Federaal minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Vandenbroucke (Vooruit) investeert fors in de sector van de geestelijke gezondheid. In de Kamer zette hij zijn plannen uiteen. België kent volgens de minister een historische onderinvestering in geestelijke gezondheidszorg. Dokter Sofie Merckx (PVDA-PTB) voelde hem hierover aan de tand.

De minister wil komaf mee maken met de onderinvestering en gaat naar eigen zeggen voor een “hedendaags model dat gericht is op de gezondheid van de bevolking en dat veel meer is dan het organiseren van een individuele relatie tussen patiënt en hulpverlener.” Een investering van 200 miljoen moet soelaas brengen.

Het grootste deel van de 200 miljoen wil Vandenbroucke investeren in de eerste lijn. Hij heeft 152 miljoen veil voor een fundamentele hervorming van de eerstelijnszorg waarbij wordt afgestapt van de idee dat geestelijke gezondheidszorg in de eerste lijn er alleen maar op neerkomt dat individuele sessies worden georganiseerd voor patiënten bij individuele klinisch psychologen en orthopedagogen. “Dat is belangrijk, maar we moeten meer doen.” Netwerken in de vorm van ontmoetingsplaatsen waar mensen met mentale problemen terechtkunnen, zijn volgens Vandenbroucke de sleutel tot het succes. In Vlaanderen zou dat ongeveer op dit moment kunnen worden uitgerold, in de rest van het land is de zomer het streefdoel.

Liaisonteams verankeren

Een tweede belangrijk luik in de plannen is de versterking van de kinder- en jeugdpsychiatrie. Tegen het najaar van 2022 wil de minister het ambulante aanbod versterken door het structureel verankeren van liaisonteams in de ziekenhuizen. De 23 liaisonteams, goed voor 62 VTE in de niet-psychiatrische diensten van ziekenhuizen, zorgen ervoor dat 160 bedden worden opgewaardeerd met psychiatrische omkadering. In deze bedden is bijvoorbeeld plaats voor kinderen en jongeren met eetstoornissen. “De liaisonteams vormen een brug tussen de psychiatrische diensten en de dienst pediatrie.” De teams blijven alvast op post tot 31 juli, maar Vandenbroucke wil ze dus structureel verankeren.

Ook wil Vandenbroucke de mobiele crisisteams versterken met vijftig VTE (psychologen, psychiatrisch verpleegkundigen, orthopedagogen en netwerkpsychiaters). Bijkomend zorgpersoneel moet er tevens voor zorgen dat de wachttijden van kinderen en jongeren die aanschuiven voor een ziekenhuisopname verkorten. Dat moet onder meer door het ontslag uit het ziekenhuis te versnellen.

Vandenbroucke maakt ook geld vrij voor mobiele teams voor ouderen. Een project dat in coronatijden werd opgezet om zelfstandigen met problemen van mentaal welzijn gratis sessies aan te bieden, loopt wel op zijn einde.

Vandenbroucke begrijpt de kritiek van het veld dat alles erg traag verloopt, maar vraagt begrip. “Het is een fundamentele hervorming. Het is niet ‘meer van hetzelfde’, maar ‘meer van iets anders en iets beters’.

Dat vraagt tijd”, besluit de minister.

Een antwoord dat het extreem-linkse kamerlid Sofie Merckx maar matig  kon bevallen. Ze begrijpt dat een ingrijpende hervorming tijd vergt, maar hekelt vooral de verbrokkeling in de aanpak van Vandenbroucke. “Een paar miljoen hier, een paar miljoen daar en nog een paar miljoen elders. Ik ben zelf voorstander van een meer algemene en universelere aanpak van de behandeling.” Merckx betreurt ook dat in de plannen weinig gewag wordt gemaakt van preventie. Maar dat is uiteraard grotendeels een bevoegdheid van de regionale overheden.

> Hoge vraag naar GGZ mag niet tot amateurisme leiden (Hoge Gezondheidsraad)