Dokter Cornelissen stelde enkele pertinente vragen over vergoeding en aansprakelijkheid bij een medische tussenkomst van een arts op een vliegtuig. Dat naar aanleiding van wat hemzelf overkwam.

In onze jongste editie riepen we op om uw ervaringen te delen als tijdens een vlucht wordt omgeroepen: "Is er een dokter aan boord?" Neuroloog Cornelissen kan erover meespreken en worstelt met heel wat vragen.

"Bij een rechtstreekse vlucht van Bangkok naar Brussel werd twee uur na het opstijgen een arts gevraagd bij een ‘onwel geworden’ patiënt", getuigt hij. "Ik ben arts en heb mij aangeboden. Haar toestand leek zeer precair en ik had na onderzoek besloten terug te keren naar Bangkok om haar naar een ziekenhuis te transfereren. Op dringend verzoek van patiënte, die ondertussen was bijgekomen, haar partner en onder druk van piloot en purser heb ik uiteindelijk toch besloten opnieuw rechtsomkeer te maken en onze oorspronkelijke route te vervolgen naar Brussel.'

'Enkele uren later werd patiënte terug onwel met zeer lage bloeddrukken, tachycardie, verminderd bewustzijn,… zodat ik nog een infuus heb moeten plaatsen om via baxter medicatie toe te dienen. Het is er uiteindelijk op uitgedraaid dat ik haar gedurende 13u intensief heb moeten verzorgen, gelukkig met hulp van het cabinepersoneel. Alle voordelen van een korte rechtstreekse vlucht waren voor mij niet meer van toepassing: ik heb dus 13u niet kunnen slapen, nauwelijks kunnen eten, kwam uitgeput in België aan en kon mijn 1^steconsultatiedag niet werken. Om niet te spreken over de stress van de grote verantwoordelijkheid die ik voelde bij deze hele situatie. Patiënte is na landing in Zaventem naar een ziekenhuis overgebracht en is daar nog 7 dagen opgenomen."

Zoals elke burger heeft een arts wettelijke hulpverleningsplicht (art. 422bis). Michel Deneyer, ondervoorzitter Orde der artsen liet in ons recentste papieren nummer dit weten: “Als het uitkomt dat je als arts niet helpt, dan weegt dat nog zwaarder door dan als je dat doet als niet-arts. Dan loop je het risico op een tuchtsanctie. Deze plicht geldt enkel indien de persoon in groot gevaar verkeert en als je zonder of met weinig risico voor je eigen veiligheid bijstand kunt bieden. Stel dat er een gat is geslagen in het vliegtuig waarbij je zelf het risico loopt om meegezogen te worden: dan kan niemand je tot hulp verplichten.”

Dat brengt ons meteen bij de kwestie van de aansprakelijkheid. Deneyer: “In een vliegtuig kan men je bij problemen geen dingen aanwrijven die je niet kunt weten. De medische hulpmiddelen zijn beperkt. Je moet gewoon zorgvuldig handelen.”

Welke rechtspraak geldt in een vliegtuig in de lucht? Kim Daenen, SN Brussels Airlines: “Vanaf het moment dat uw Belgische vliegtuig in het luchtruim zit, valt u onder het Belgische recht. Eens aan de grond (nadat de deuren geopend zijn) geldt het recht van het land in kwestie.”

De interpretatie van Kim Daenen klopt volgens dr. Wim Cornelissen niet helemaal. Volgens  Eurocontol (dr. Roland Vermeiren) waar hij te rade ging, kan de patiënt of de familie terugvallen op verschillende justitiesystemen in de lucht. Dat van de luchtvaartmaatschappij, dat van de passagier, dat van het land waarover je vliegt... of van allemaal.

Vergoeding en aansprakelijkheid

Het voorval noopte dr. Cornelissen tot enkele pertinente vragen waarop hij antwoord kreeg van dr. Roland Vermeiren van Eurocontrol. Die antwoorden leest u hier.