Patiënten met tumoren in het neus-, keel- en oorgebied moeten in de toekomst misschien minder geopereerd worden. Vaak volstaat opvolging met een PET-scan. Dat blijkt uit Belgisch-Nederlands onderzoek, waar het UZA aan meewerkte.

Hoofd-halskanker, een kanker in opmars, wordt veroorzaakt gebruik van tabak of alcohol, maar ook door het humaan papillomavirus (HPV). Bij uitzaaiingen in de lymfeklieren wordt bij bepaalde gevorderde ziektebeelden vaak gekozen voor chemotherapie en bestraling.

Bij een vijfde van de patiënten is ook een operatie nog nodig, waarbij de lymfeklieren in de hals worden verwijderd, al is er daarbij een risico op blijvende gezondheidsklachten.

Momenteel konden conventionele scanners moeilijk voorspellen welke patiënten door de bestraling al genezen waren en wie toch nog een ingreep nodig had. Daarom werd nu steeds geopereerd.

Wetenschappers uit België en Nederland hebben met de 'ECLYPS'-studie nu bekeken of een PET-scan duidelijkheid kan brengen. Daarbij krijgt de patiënt een laagradioactieve vloeistof toegediend, die eventuele tumoren onder een scanner doet oplichten.

"Wanneer een PET-scan geen overgebleven ziekte meer toont drie maanden na de bestralingen, is er 92 procent kans dat de ziekte ook effectief overwonnen is en verdere chirurgische behandeling achterwege kan gelaten worden", zegt Sigrid Stroobants. Voor de overige 8 procent wordt het onderzoek na een jaar herhaald. "Bij 80 procent van de patiënten kunnen we zo de mogelijke risico's en nevenwerkingen van een operatie vermijden, zonder de kans op genezing te verkleinen."

Bij de bestudeerde patiëntengroep bleek volgens de onderzoekers uiteindelijk bij slechts 6,4 procent een nutteloze ingreep te zijn uitgevoerd.

De resultaten komen in het wetenschappelijke tijdschrift 'Journal of Clinical Oncology'. De wetenschappers willen nu nog nagaan of de nieuwe aanpak een besparing kan opleveren.