Een op de negen dossiers bij Unia gelinkt aan corona

De coronacrisis heeft in 2020 ook een stevige impact gehad op het werk van het federale gelijkekansencentrum Unia. Voor het eerst in vijf jaar werden er minder dossiers geopend, en één op de negen dossiers had te maken met corona. Wat wel hetzelfde bleef als voorgaande jaren, was dat de meeste dossiers nog altijd over racisme gaan. Dat blijkt uit het jaarverslag dat Unia  publiceerde.

Het centrum kreeg in 2020 in totaal 9.466 meldingen van vermoedelijke feiten van discriminatie, haatboodschappen en haatmisdrijven. Dat waren er bijna 1.000 (of 11,7 procent) meer dan in 2019. Er komen wel vaker méér meldingen binnen over eenzelfde feit, vaak na uitlatingen op sociale media.

De meeste meldingen (393) kreeg Unia vorig jaar na een tweet van Vlaams Belang-kopstuk Filip De Winter. Hij zag in een Hema-brochure met vijf kleurlingen "het bewijs dat de blanke Europese bevolking wordt vervangen". Daarbij had De Winter de "witte" baby uit de foto geknipt voordat hij hem plaatste. En een parodiefilm van het tijdschrift Humo waarin Vlaamse nationalisten door machinegeweren worden neergeschoten, leidde tot 350 meldingen.

In 2020 opende Unia 2.189 individuele dossiers, 6,6 procent minder dan in 2019 en de eerste daling in vijf jaar. Die daling heeft te maken met corona, zegt het centrum. Er was immers risico op discriminatie, en dus op dossiers, in domeinen die getroffen werden door de gezondheidscrisis: leerlingen waren minder op school, culturele en sportactiviteiten mochten niet doorgaan en de horecasector lag stil.

Elf procent van de dossiers had ook een link met corona. "We merken dat het overwegend personen met een handicap of met gezondheidsproblemen zijn die te maken kregen met discriminatie", stelt Unia in het jaarverslag, en dan "vooral in verband met de toegang tot handelszaken, het openbaar vervoer of ziekenhuizen". Het centrum erkent wel dat maatregelen soms zo snel moesten worden ingevoerd, dat het niet altijd mogelijk was met iedereen rekening te houden.

Unia geeft als voorbeeld de beslissing van spoorwegmaatschappij NMBS om aan het begin van de eerste coronalockdown - in maart 2020 - de assistentie voor reizigers met een handicap op te schorten. Maar "sommige reizigers die een essentie?le verplaatsing moeten maken, bijvoorbeeld naar een ziekenhuis, hebben nu eenmaal assistentie nodig", aldus het gelijkekansencentrum. "Vaak hebben ze geen ander vervoersmiddel dan de trein voor deze noodzakelijke verplaatsingen." De NMBS hervatte de assistentie uiteindelijk begin mei.

Nog coronagerelateerd waren bijvoorbeeld meldingen over discriminatie van mensen met Aziatische roots die werden geassocieerd met het coronavirus. Of 65-plussers die het er niet mee eens zijn dat zij als risicogroep worden bestempeld alleen maar op basis van hun leeftijd. 

Net als de voorbije jaren gingen de meeste dossiers over racisme ("raciale criteria", 956 dossiers). Hun aandeel nam mogelijk onder impuls van de "Black Lives Matter"-beweging zelfs licht toe - van 35,9 procent in 2019 naar 37,7 procent in 2020. Racisme en handicap (519 dossiers of 20,5 procent) waren samen goed voor meer dan de helft van de geopende dossiers. Dan volgden geloof/levensbeschouwing (261), vermogen (187), leeftijd (172), gezondheidstoestand (162) en seksuele geaardheid (109).  

Dossiers gaan meestal over mogelijke discriminatie op het werk of bij "goederen en diensten" (huisvesting, handel, horeca, transport ...). 

Maar de sterkste stijgingen waren er in de domeinen samenleving, en politie en justitie (respectievelijk +66,4 procent en +53,1 procent). Unia ziet hier "een rechtstreekse invloed" van de pandemie en de lockdownmaatregelen. "Enerzijds verscherpten die de verhoudingen tussen de burgers en anderzijds was er een aanzienlijk aantal incidenten waarbij de politie betrokken was, die moest toezien op het naleven van de maatregelen", klinkt het. "Voor de politie moeten we ook wijzen op de meldingen die verband hielden met de tussenkomsten tijdens manifestaties, vooral in het kader van 'Black Lives Matter', waarbij we aantijgingen van etnische profilering ontvingen."

U wil op dit artikel reageren ?

Toegang tot alle functionaliteiten is gereserveerd voor professionele zorgverleners.

Indien u een professionele zorgverlener bent, dient u zich aan te melden of u gratis te registreren om volledige toegang te krijgen tot deze inhoud.
Bent u journalist of wenst u ons te informeren, schrijf ons dan op redactie@rmnet.be.