De drie experten die zijn komen getuigen in de coronacommissie van de Kamer hebben vragen bij de manier waarop wetenschappelijke experten de voorbije maanden zijn ingezet in de aanpak van de coronacrisis. Experte crisisbeheer Floor Lams pleit er bijvoorbeeld voor om te werken met een expertengroep met wisselende experten afhankelijk van de fase van de crisis. De drie experten dringen ook aan op een betere coördinatie en communicatie.

De coronacommissie van de Kamer startte vandaag met het horen van drie experten: Yves Coppieters (epidemioloog en professor Volksgezondheid van de ULB, Floor Lams (experte crisisbeheer) en Leila Belkhir (infectiologe van de Cliniques Universitaires Saint-Luc).

De drie experten bevestigden de problemen die in de eerste fase van de crisis zijn opgedoken, gaande van de problemen met beschermingsmateriaal (bv. mondmaskers), de problemen op het vlak van coördinatie, bevoegdheidsverdeling en communicatie, enz... Infectiologe Belkhir was daarbij het scherpst. "Er is een gebrek aan transparantie, coherentie en heldere communicatie. Dat voedt complottheorieën en ondermijnt het vertrouwen bij de bevolking".

Opvallend is dat de drie experten alle drie opmerkingen en vragen hadden bij de manier waarop wetenschappelijke experts zijn ingezet in de aanpak van de crisis. Zo kunnen volgens prof. Coppieters vragen gesteld worden bij de manier waarop een beperkte groep experts het beleid heeft beïnvloed. "Alle beslissingen werden bepaald door een kleine groep wetenschappers, maar die beslissingen beantwoordden niet altijd aan wat wij nodig hadden op het terrein", vulde prof. Belkhir aan.

Ook experte crisisbeheer Lams vindt het niet logisch om bij een brede crisis zoals de coronapandemie telkens met dezelfde groep experten te werken. Zij pleit voor een "transdisciplinaire flexibele expertengroep" waarbij een vaste groep experten afhankelijk van de fase van de crisis en ad hoc wordt aangevuld met andere experten. "De coronacrisis is niet alleen een gezondheidscrisis, maar bijvoorbeeld ook een economische crisis. Dan moet je verder kunnen kijken dan enkel de gezondheidsaspecten", aldus Lams.

Betere coördinatie

De drie experten pleiten ook voor een betere coördinatie van de crisis. Volgens prof. Belkhir zijn er "te veel beslissingniveaus" en is het op het terrein nog steeds "verwarring alom". Crisisexperte Lams pleit voor een "performant nationaal crisissysteem" waarbij er eenheid van commando is vanuit het federale niveau. Maar dan moet er wel meer duidelijkheid komen over de bevoegdheden en precieze rolverdeling. "We moeten die bevoegdheidsverdeling duidelijk stellen. Wat is de rol van de burgemeesters, van de gouverneurs, enz...? ", aldus Lams.

Eén referentielab

Naast die bevoegdheids- en coördinatiediscussie, legden de drie experts nog meer pijnpunten en vragen op tafel. Zo vindt prof. Coppieters dat er best ook kritische vragen kunnen gesteld worden bij de manier waarop de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de crisis heeft aangepakt, maar ook bij de manier waarop in België gegevens worden gecentraliseerd bij Sciensano. Prof. Belkhir vindt het dan weer onbegrijpelijk dat er bij het begin van de crisis maar één referentielab werd ingezet (van Marc Van Ranst, red). "Dat is één van de grootste fouten geweest. België is het enige land waar maar één lab is ingezet", aldus Belkhir.

Prof. Belkhir drong tot slot nog aan op dringende psychologische ondersteuning voor het zorgpersoneel. "Het zorgpersoneel is moe en het personeel heeft vaak moeilijke toestanden meegemaakt. Als we kwalitatieve zorg willen blijven bieden, dan is er dringend psychologische ondersteuning nodig".

Een tweede deel van de vergadering zal plaatsvinden achter gesloten deuren. Daarbij zullen de experts dieper kunnen ingaan op gevoelige kwesties en zal de commissie afspraken maken over haar verdere werkzaamheden.