De ebola-uitbraak in het Oost-Afrikaanse Oeganda heeft op minder dan twee maanden al zeker 53 mensenlevens geëist. Het ziet er niet naar uit dat de epidemie de eerstkomende weken zal uitdoven, want uit gelekte voorspellingen van het ministerie van Gezondheid blijkt dat de dodentol tegen januari zal opgelopen zijn tot 250 en tegen eind april tot 500. "De indruk is dat deze uitbraak snel uit de hand aan het lopen is, of uit de hand loopt", aldus een bron aan de Britse krant The Telegraph, die de hand kon leggen op de gegevens.

Als de voorspelling klopt, wordt de uitbraak de derde dodelijkste ooit. In totaal verwacht het ministerie tegen april 1.200 besmettingen. De modellen werden opgesteld om zicht te krijgen op het materiaal en personeel nodig om de epidemie te bestrijden. Het gaat daarbij niet om een worst case scenario, maar een scenario gebaseerd op de huidige besmettingscijfers die verdergaan zonder beter of slechter te worden.

Volgens de insiders met wie The Telegraph sprak is er in de hulpverlening sprake van een toxische werksfeer: de relaties tussen de autoritair geleide regering en de internationale ngo's zijn gespannen, en lokale ambtenaren voelen zich niet in staat om problemen aan te kaarten of hun oversten tegen te spreken. Verschillende bronnen van de Britse krant noemen de situatie "chaotisch" en melden een "zwak politiek leiderschap".

Daarnaast zijn er ook aanzienlijke tekorten. Gezondheidswerkers klagen over ontoereikende persoonlijke bescherming, en voor wie in quarantaine moet blijven is er vaak onvoldoende voedsel. Sommige patiënten en contacten gaan daarom uit quarantaine, en verspreiden zo het virus verder.

"Aanvankelijk leefde het beeld dat deze uitbraak klein en onder controle was, maar dat is nu niet meer het geval", aldus een anonieme bron aan de krant. "Veel stappen die genomen kunnen worden om de gevolgen te beperken, worden niet getroffen." Het grootste probleem is dat de meeste besmette personen pas de diagnose vijf dagen na de eerste symptomen krijgen, wat betekent dat ze het virus op dat moment al verder verspreid kunnen hebben.

De dodelijke ziekte dook midden september op in Oeganda. Intussen zijn er al 136 gevallen geteld en 53 doden. De ziekte heeft zich intussen verspreid naar acht districten, waaronder ook Kampala. In de hoofdstad wonen zowat 2 miljoen mensen.

Zaterdag werd de lockdown in de twee zwaarst getroffen districten met drie weken verlengd, en minister van Onderwijs Janet Museveni, vrouw van president Yoweri Museveni, liet dinsdag weten dat het huidige trimester met twee weken wordt ingekort, en al op 25 november wordt afgerond. Er zijn al 23 besmette kinderen geteld, van wie er acht overleden zijn.

De WHO beoordeelde het dreigingsniveau eind oktober als heel hoog voor Oeganda zelf en hoog voor de regio.

De recentste uitbraken van ebola, onder meer in Congo, werden dankzij vaccins onder controle gebracht, maar tegen de Soedanstam van het virus is nog geen vaccin.