Sinds 1 juli vorig jaar zijn er twee bijkomende manieren om kenbaar te maken dat iemand expliciet orgaandonor wil worden. De Covid-19-pandemie stak echter een stok in de wielen van de geplande sensibiliseringscampagne.
In België wordt iedereen verondersteld een potentiële donor van organen of andere menselijk lichaamsmateriaal te zijn tenzij men zich hiertegen expliciet heeft verzet. Bovendien bestaat de mogelijkheid zich expliciet als donor te laten registreren.

Tot 1 juli 2020 kon men dat uitsluitend doen via het gemeentebestuur. Sindsdien is het ook mogelijk om deze registratie te doen bij de behandelende huisarts of via de portaalsite MijnGezondheid.be.

Een andere belangrijke wijziging die op die dag in voege trad, heeft betrekking op het type donatie dat men toestaat. Dat zijn er voortaan vier: orgaandonatie voor transplantatie, donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor transplantatie, donatie van andere materialen van het menselijk lichaam voor de ontwikkeling van innovatieve therapieën en donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor wetenschappelijk onderzoek.

De regels inzake donatie waren voor 1 juli 2020 al niet goed gekend bij de bevolking, dat is er niet op verbeterd met de invoering van de nieuwe regels.

Uit studies bleek onder meer dat de familie vaak niet weet dat zij door een arts moet worden gehoord wanneer de overledene niet expliciet heeft aangegeven donor te zijn. De familie is vaak ook niet op de hoogte van de wens van de overledene en weigert daarom een orgaantransplantatie.

Onvoldoende aanbod organen

Met de bijkomende wijzigingen is de nood aan informatie groot, meent kamerlid Robby De Caluwé (Open Vld). “België doet het heel goed inzake orgaandonatie, maar toch zien we dat het aanbod van organen onvoldoende is”, aldus het liberale kamerlid dat in een schriftelijke vraag aan minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) aandringt op een informatiecampagne die vervolgens gevolgd wordt door regelmatig weerkerende sensibiliseringscampagnes. “Moet niet overwogen worden informatieverstrekking en sensibilisering rond donatie op te nemen in de wet als opdracht van de overheid, de Belgische Transplantatieraad en de transplantatiecentra?”, vraagt hij zich af.

Sensibiliseringscampagnes

Frank Vandenbroucke beaamt dat het belangrijk is om voortdurend sensibiliseringscampagnes over orgaandonatie te organiseren, wat zijns inziens ook gebeurt. Via de campagne Beldonor.be informeerde de FOD Volksgezondheid op regelmatige basis de bevolking.

“Met deze campagne wil de FOD Volksgezondheid de meest geschikte boodschap sturen naar verschillende groepen: burgers, lokale overheden, artsen en verpleegkundigen op de dienst intensieve zorg, spoeddiensten, operatiekwartieren, scholen enzovoorts.”

Volksgezondheid had voorzien de nieuwe modaliteiten via een campagne bekend te maken bij de brede samenleving. “De gezondheidscrisis die we nu meemaken, heeft het echter niet mogelijk gemaakt om deze belangrijke missie uit te voeren. Het spreekt voor zich dat de reactivering van de Beldonor-campagne een van de acties is die zo snel mogelijk moet worden uitgevoerd”, is Vandenbroucke stellig.