Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) voert de strijd op tegen vapes, vooral om jongeren te beschermen tegen verslaving. Hij pleit in De Morgen voor een verbod op smaakjes, strengere regelgeving en zware straffen.
Vapes worden vaak aantrekkelijk gemaakt met felle kleuren en cartoonachtige ontwerpen, wat hen bijzonder verleidelijk maakt voor jongeren. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bekritiseert de vape-industrie scherp en vergelijkt hun verslavingsstrategie met die van gokbedrijven.
Nederlands model
Vandenbroucke benadrukt dat we een nieuwe generatie moeten beschermen tegen verslaving. Hij verwijst naar het Nederlandse model, waar enkel vapes met tabakssmaak zijn toegestaan, als een mogelijk voorbeeld voor België. Hoewel in Nederland het aantal vapende jongeren tussen 12 en 18 jaar licht is gestegen, is het gebruik bij jongvolwassenen afgenomen, wat volgens voorstanders wijst op een positief effect van het verbod.
"Als je vandaag zulke zaken op het schap in de supermarkt ziet liggen, weet je niet meer of het speelgoed, games of vapes zijn", zegt Hans Kluge, regionaal directeur voor Europa bij de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), in De Morgen.
Tegenstanders, zoals de Belgische sectorfederatie VapeBel, vrezen dat een verbod de illegale markt zal versterken, met schadelijke gevolgen voor de volksgezondheid. Vandenbroucke en zijn Nederlandse collega Karremans vinden dit argument onvoldoende, omdat kinderen juist door smaakjes aangetrokken worden. Zij benadrukken het belang van een duidelijke boodschap aan de bevolking over de schadelijke stoffen in vapes.
Een smaakverbod moet deel uitmaken van een bredere aanpak, inclusief ondersteuning voor mensen die willen stoppen met vapen, preventiecampagnes, en een strenge handhaving van de wet. In België kunnen winkels zelfs gesloten worden bij hardnekkige overtreding. Vandenbroucke stelt ook voor om het bezit van illegale vapes boven een bepaalde hoeveelheid strafbaar te maken, om 'kleine dealers' aan te pakken.
Tot slot pleiten België en Nederland voor een gecoördineerde Europese aanpak om illegale handel en online verkoop via buitenlandse webshops te bestrijden. Vandenbroucke noemt vapes een ernstig gevaar voor de volksgezondheid en roept op tot dringend optreden op zowel nationaal als Europees niveau.
> Tien gezondheidsorganisaties eisen maatregelen om jongeren te beschermen tegen vapes
